Iran : इराण चलनातून 0000 काढून टाकणार, 10000 आता 1 रियाल; महागाईमुळे उचलले पाऊल

By, Pravin Wankhade - October 7, 2025 08:00:35

0

वृत्तसंस्था

तेहरान :Iran इराण आपल्या चलनातून चार शून्ये काढून टाकत आहे. सोप्या भाषेत सांगायचे तर, १०,००० रियाल फक्त एक रियालच्या बरोबरीचे असतील. संसदेने या निर्णयाला मान्यता दिली आहे. ३५% पेक्षा जास्त महागाईच्या दीर्घकाळापर्यंत वाढ झाल्यामुळे, ज्यामुळे रियालचे मूल्य लक्षणीयरीत्या घसरले आहे, अशा परिस्थितीत हे पाऊल उचलण्यात आले आहे.Iran

सध्या, मुक्त बाजारात डॉलरच्या तुलनेत इराणी रियाल अंदाजे १,१५०,००० रियालपर्यंत पोहोचला आहे. या प्रस्तावावर गेल्या अनेक वर्षांपासून काम सुरू आहे. दरम्यान, १ भारतीय रुपया ४५६ रियालच्या समतुल्य आहे.Iran

संसदीय आर्थिक समितीचे प्रमुख शमसोलदीन हुसेन यांनी सरकारी टीव्हीला सांगितले, चलनाचे नाव रियाल राहील आणि हा बदल एका रात्रीत होणार नाही. ते लागू करण्यासाठी मध्यवर्ती बँकेकडे दोन वर्षांचा कालावधी असेल. त्यानंतर तीन वर्षांचा कालावधी असेल ज्यामध्ये जुने आणि नवीन दोन्ही चलने वापरली जातील.Iran

महायुती की स्वबळ, हे ठरण्यापूर्वीच एकनाथ शिंदेंनी नाशिक मध्ये घातले लक्ष

रियालमधील बदलांचा परिणाम

व्यवहारांची सोय: चार शून्य काढून टाकल्याने रियाल युनिट लहान होईल. उदाहरणार्थ, जर सध्या एखादी वस्तू खरेदी करण्यासाठी १,०००,००० रियाल खर्च येत असेल, तर सुधारणा झाल्यानंतर त्याच वस्तूची किंमत १०० रियाल होईल.

मानसिक परिणाम: कमी संख्येमुळे लोकांना चलनाचे मूल्य समजणे सोपे होऊ शकते, ज्यामुळे त्यांची खरेदी आणि आर्थिक नियोजन सोपे होऊ शकते. तथापि, हा फक्त एक मानसिक परिणाम आहे.
चलनवाढीवर थेट परिणाम होणार नाही: या सुधारणांमुळे केवळ चलन युनिट्स बदलतात, त्याचे वास्तविक मूल्य नाही. जर चलनवाढ नियंत्रित केली नाही तर रियालचे मूल्य कमी होत राहील.
बँकिंग आणि डिजिटल पेमेंटमध्ये सुविधा: संगणक आणि मोबाईल अॅप्समध्ये मोठ्या संख्येमुळे निर्माण होणारी गुंतागुंत कमी होईल.

इराणचा व्यापार आणि जगाशी असलेले संबंध ताणले गेले आहेत

१९७९ च्या इस्लामिक क्रांतीपासून इराणच्या अर्थव्यवस्थेला अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागला आहे. महागाई सातत्याने वाढत आहे, मुख्यतः जास्त आयात आणि कमी निर्यात यामुळे.

यामुळे रियालचे मूल्य सातत्याने घसरत गेले. २०२३ पर्यंत, परिस्थिती इतकी बिकट झाली की महागाईने रियालच्या अवमूल्यनालाही मागे टाकले.

आंतरराष्ट्रीय निर्बंधांमुळे परकीय चलनाची कमतरता वाढली. इराणचा व्यापार आणि जगाशी असलेले संबंध ताणले गेले. राजकीय एकाकीपणामुळे अर्थव्यवस्था आणखी कमकुवत झाली, ज्यामुळे रियालचे मूल्य आणखी कमी झाले.

अमेरिकेने निर्बंध लादले आहेत

अमेरिकेने इराणच्या अणुकार्यक्रम आणि सुरक्षेच्या चिंतांवरून त्याच्यावर अनेक निर्बंध लादले आहेत. ट्रम्प प्रशासनाने इराणविरुद्ध “जास्तीत जास्त दबाव” धोरण स्वीकारले, तेल निर्यात, बँकिंग आणि शिपिंगवर कठोर निर्बंध लादले आणि इराणी तेल खरेदी करणाऱ्या कंपन्यांना दंड ठोठावला.

संयुक्त राष्ट्रांच्या निर्बंधांमुळे इराणच्या शस्त्रास्त्र कार्यक्रमांवरील निर्बंध ऑक्टोबर २०२५ पर्यंत वाढले. या निर्बंधांमुळे परदेशी बँकिंग व्यवहार कठीण झाले आहेत, डॉलर आणि युरो सारख्या परकीय चलनांचे अवमूल्यन झाले आहे, आयात अधिक महाग आणि मर्यादित झाली आहे आणि गुंतवणूक आणि व्यापारावर परिणाम झाला आहे.