Navratri 2021 : ७ ऑक्टोबरपासून देशभरात नवरात्रोत्सवाला सुरुवात होत आहे. या मालिकेतून आम्ही देवी दुर्गेची ९ प्रमुख रूपे आणि त्यांची पौराणिक आख्यायिका देत आहोत. Navratri 2021 Navdurga Mahatmya Devi Shailputri worshiped on First Day Of Navratri, Know Historical Story
हा सण जगन्माता भगवतीची उपासना, संकल्प, साधना आणि सिद्धीचा दिव्य काळ आहे. शरीर आणि मन निरोगी ठेवण्याची आणि सकारात्मक ऊर्जा मिळवण्याचीही ही एक संधी आहे. देवी भागवतानुासर, सृष्टीचे त्रिदेव -ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश यांच्या रूपात विश्वाची निर्मिती, देखभाल आणि नाश करणारी देवी आहे. भगवान महादेवाच्या सांगण्यावरून, माता पार्वतीने रक्तबीज शुंभ-निशुंभ, मधु-कैटभ इत्यादी राक्षसांचा वध करण्यासाठी असंख्य रूप धारण केली, परंतु देवीच्या मुख्य नऊ रूपांची पूजा केली जाते. नवरात्रीचा प्रत्येक दिवस देवीच्या विशिष्ट स्वरूपाला समर्पित असतो. श्रद्धावंतांच्या मते, प्रत्येक स्वरूपाची पूजा केल्याने वेगवेगळ्या इच्छा पूर्ण होतात.
देवी शैलपुत्रीची कथा कलश स्थापनेबरोबरच नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी दुर्गा, मा शैलपुत्रीच्या पहिल्या स्वरूपाची पूजा केली जाते. माता शैलपुत्री ही देवी पार्वतीचा अवतार आहे, देवीची पूजा केल्यास ती लवकर प्रसन्न होते आणि भक्तांना अपेक्षित फळ देते, अशी मान्यता आहे. नवदुर्गांपैकी पहिले रूप म्हणून ‘शैलपुत्री’ची पूजा केली जाते. पर्वत राजा हिमालयाची मुलगी असल्याने तिचे नाव शैलपुत्री असे ठेवण्यात आले. देवीच्या गतजन्मात ती प्रजापती दक्षाची मुलगी सती जन्माला आली होती, तेव्हा तिचे नाव सती होते. देवी सतीचे लग्न भगवान शंकराशी झाले होते. एकदा प्रजापती दक्षाने एक विशाल यज्ञ केला ज्यामध्ये त्याने सर्व देवतांना आपापले यज्ञ भाग घेण्यासाठी आमंत्रित केले, परंतु त्यांनी शंकराला या यज्ञात आमंत्रित केले नाही, जेव्हा सतींनी ऐकले की आमचे वडील एक विशाल यज्ञ करीत आहेत, पण त्यांनी भगवान शंकराला आमंत्रितच केले नाही, तेव्हा देवीचे मन व्याकुळ झाले. देवीने ही इच्छा भगवान शंकराला सांगितली. भगवान शिव म्हणाले- “प्रजापती दक्ष काही कारणामुळे आमच्यावर रागावले आहेत, त्यांनी आपल्या यज्ञात सर्व देवतांना आमंत्रित केले आहे परंतु आम्हाला जाणूनबुजून बोलावले नाही. अशा स्थितीत तुम्ही तिथे जाणे श्रेयस्कर ठरणार नाही. वडिलांचे यज्ञ पाहण्यासाठी आणि आई आणि बहिणींना भेटण्याची त्यांची उत्सुकता कोणत्याही प्रकारे कमी होऊ शकली नाही. त्याची ठाम विनंती पाहून भोळ्या शंकराने देवीला तिथे जाण्याची परवानगी दिली. सती तिच्या वडिलांच्या घरी पोहोचली आणि पाहिले की कोणीही तिच्याशी आदराने आणि प्रेमाने बोलत नाही. फक्त आईनेच देवीला आपुलकीने मिठी मारली. कुटुंबाच्या या वर्तनामुळे देवी सतीला खूप त्रास सहन करावा लागला. देवीने हेदेखील पाहिले की महादेवाबद्दल तिरस्काराची भावना आहे, दक्षाने महादेवाचा अपमान करणारे वक्तव्यही केले. हे सर्व पाहून सती संतप्त झाली. तिने विचार केला की महादेवांचे येथे न यायचे म्हणणे ऐकून मी मोठी चूक केली आहे. देवीला भगवान शंकराचा हा अपमान सहन झाला नाही, देवीने लगेच क्रोधाग्नीने आपल्या त्या रूपाला जाळून भस्म केले. गडगडाटासारखी ही भीषण घटना ऐकून महादेवाला संताप आला. त्यांनी आपले गण पाठवले आणि दक्षाच्या त्या यज्ञाचा पूर्ण नाश केला. सतीने योगाग्नीने तिचे शरीर भस्म करून पुढील जन्मात शैलराज हिमालयाची मुलगी म्हणून जन्म घेतला, यावेळी तिला शैलपुत्री म्हणून ओळखले जाऊ लागले. पार्वती, हेमवती ही त्यांची नावे आहेत. या जन्मातही देवी शैलपुत्रीचे महादेवाशीच लग्न झाले.
कलश स्थापनेबरोबरच नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी दुर्गा, मा शैलपुत्रीच्या पहिल्या स्वरूपाची पूजा केली जाते. माता शैलपुत्री ही देवी पार्वतीचा अवतार आहे, देवीची पूजा केल्यास ती लवकर प्रसन्न होते आणि भक्तांना अपेक्षित फळ देते, अशी मान्यता आहे.
नवदुर्गांपैकी पहिले रूप म्हणून ‘शैलपुत्री’ची पूजा केली जाते. पर्वत राजा हिमालयाची मुलगी असल्याने तिचे नाव शैलपुत्री असे ठेवण्यात आले. देवीच्या गतजन्मात ती प्रजापती दक्षाची मुलगी सती जन्माला आली होती, तेव्हा तिचे नाव सती होते. देवी सतीचे लग्न भगवान शंकराशी झाले होते. एकदा प्रजापती दक्षाने एक विशाल यज्ञ केला ज्यामध्ये त्याने सर्व देवतांना आपापले यज्ञ भाग घेण्यासाठी आमंत्रित केले, परंतु त्यांनी शंकराला या यज्ञात आमंत्रित केले नाही, जेव्हा सतींनी ऐकले की आमचे वडील एक विशाल यज्ञ करीत आहेत, पण त्यांनी भगवान शंकराला आमंत्रितच केले नाही, तेव्हा देवीचे मन व्याकुळ झाले.
देवीने ही इच्छा भगवान शंकराला सांगितली. भगवान शिव म्हणाले- “प्रजापती दक्ष काही कारणामुळे आमच्यावर रागावले आहेत, त्यांनी आपल्या यज्ञात सर्व देवतांना आमंत्रित केले आहे परंतु आम्हाला जाणूनबुजून बोलावले नाही. अशा स्थितीत तुम्ही तिथे जाणे श्रेयस्कर ठरणार नाही. वडिलांचे यज्ञ पाहण्यासाठी आणि आई आणि बहिणींना भेटण्याची त्यांची उत्सुकता कोणत्याही प्रकारे कमी होऊ शकली नाही. त्याची ठाम विनंती पाहून भोळ्या शंकराने देवीला तिथे जाण्याची परवानगी दिली.
सती तिच्या वडिलांच्या घरी पोहोचली आणि पाहिले की कोणीही तिच्याशी आदराने आणि प्रेमाने बोलत नाही. फक्त आईनेच देवीला आपुलकीने मिठी मारली. कुटुंबाच्या या वर्तनामुळे देवी सतीला खूप त्रास सहन करावा लागला. देवीने हेदेखील पाहिले की महादेवाबद्दल तिरस्काराची भावना आहे, दक्षाने महादेवाचा अपमान करणारे वक्तव्यही केले. हे सर्व पाहून सती संतप्त झाली. तिने विचार केला की महादेवांचे येथे न यायचे म्हणणे ऐकून मी मोठी चूक केली आहे. देवीला भगवान शंकराचा हा अपमान सहन झाला नाही, देवीने लगेच क्रोधाग्नीने आपल्या त्या रूपाला जाळून भस्म केले.
गडगडाटासारखी ही भीषण घटना ऐकून महादेवाला संताप आला. त्यांनी आपले गण पाठवले आणि दक्षाच्या त्या यज्ञाचा पूर्ण नाश केला. सतीने योगाग्नीने तिचे शरीर भस्म करून पुढील जन्मात शैलराज हिमालयाची मुलगी म्हणून जन्म घेतला, यावेळी तिला शैलपुत्री म्हणून ओळखले जाऊ लागले. पार्वती, हेमवती ही त्यांची नावे आहेत. या जन्मातही देवी शैलपुत्रीचे महादेवाशीच लग्न झाले.
पिवळा पिवळा रंगा हा आनंदाचे प्रतीक आहे.
वन्दे वाञ्छितलाभाय चन्द्रार्धकृतशेखराम्। वृषारुढां शूलधरां शैलपुत्रीं यशस्विनीम्॥
अर्थात, मी मनोवांछित लाभासाठी आपल्या डोक्यावर चंद्रकोर धारण करणाऱ्या, वृषभावर स्वार राहणाऱ्या, शूलधारिणी आणि यशस्विनी शैलपुत्रीला वंदन करतो.
Navratri 2021 Navdurga Mahatmya Devi Shailputri worshiped on First Day Of Navratri, Know Historical Story
महत्त्वाच्या बातम्या
To be published, comments must be reviewed by the administrator.*
Our website uses cookies to improve your experience. Learn more