Electoral Bonds : 40 प्रादेशिक पक्षांनी 2532 कोटी कमावले; 70% निवडणूक रोख्यांमधून आले; BRS ने ₹685 कोटी, टीएमसीने ₹646 कोटी कमावले

By, Pravin Wankhade - September 11, 2025 08:30:40

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : Electoral Bonds असोसिएशन फॉर डेमोक्रॅटिक रिफॉर्म्स (ADR) ने ४० प्रादेशिक पक्षांचा उत्पन्न अहवाल प्रसिद्ध केला आहे. या पक्षांनी २०२३-२४ या आर्थिक वर्षात एकूण २५३२.०९ कोटी रुपये उत्पन्न जाहीर केले आहे. यापैकी ७० टक्क्यांहून अधिक, सुमारे १७९६.०२४ कोटी रुपये निवडणूक रोख्यांमधून आले आहेत.Electoral Bonds

अहवालानुसार, भारत राष्ट्र समिती (BRS) ने सर्वाधिक ६८५.५१ कोटी रुपये उत्पन्न नोंदवले. त्यानंतर तृणमूल काँग्रेस (TMC) ६४६.३९ कोटी रुपये आणि बिजू जनता दल (BJD) २९७.८१ कोटी रुपये उत्पन्नासह दुसऱ्या क्रमांकावर आहे.Electoral Bonds

त्याच वेळी, तेलुगू देसम पक्षाने (टीडीपी) २८५.०७ कोटी रुपये आणि वायएसआर काँग्रेसने १९१.०४ कोटी रुपये कमावले. या पाच पक्षांना ४० प्रादेशिक पक्षांनी घोषित केलेल्या एकूण उत्पन्नापैकी ८३.१७ टक्के उत्पन्न मिळाले आहे.Electoral Bonds

Maharashtra Cabinet : मंत्रिमंडळाचे महत्त्वाचे निर्णय; शेतकऱ्यांना दिलासा, उपसा जलसिंचन योजनांसाठी वीज दर सवलतीला मुदतवाढ

एडीआरने म्हटले आहे की २०२२-२३ च्या तुलनेत पक्षांचे उत्पन्न ४५.७७ टक्क्यांनी वाढले आहे. २०२२-२३ मध्ये या पक्षांचे उत्पन्न १,७३६.८५ कोटी रुपये होते. तेव्हा टीएमसीने सर्वाधिक ३१२.९३ कोटी रुपये कमावले होते.

१२ राजकीय पक्षांनी त्यांच्या उत्पन्नापेक्षा जास्त खर्च केला

अहवालानुसार, २७ प्रादेशिक पक्षांनी त्यांच्या उत्पन्नाचा काही भाग खर्च झाला नसल्याचे सांगितले. बीआरएसने त्यांच्या उत्पन्नातील ४३०.६० कोटी रुपये खर्च केले नाहीत, टीएमसीने ४१४.९२ कोटी रुपये खर्च केले नाहीत आणि बीजेडीने २५३.७९ कोटी रुपये खर्च केले नाहीत.

वायएसआर काँग्रेस, द्रमुक, समाजवादी पक्ष आणि जेडीयूसह १२ पक्षांनी त्यांच्या उत्पन्नापेक्षा जास्त खर्च केला. गोवा फॉरवर्ड पक्षाने कोणतेही उत्पन्न जाहीर केले नाही परंतु १.५६ लाख रुपये खर्च जाहीर केला.

निवडणूक रोखे हे उत्पन्नाचे सर्वात मोठे स्रोत आहेत

या पक्षांच्या एकूण उत्पन्नापैकी ₹२,११७.८५ कोटी (८३.६४%) हे स्वेच्छेने देणग्यांमधून आले. यापैकी ₹१,७९६.०२ कोटी (७०.९३%) हे फक्त निवडणूक रोख्यांमधून आले, जे फक्त १० पक्षांनी घोषित केले होते. या पक्षांमध्ये बीआरएस, टीएमसी, बीजेडी, टीडीपी, वायएसआर काँग्रेस आणि द्रमुक यांचा समावेश आहे.

४,५०७.५६ कोटी निवडणूक रोखे परत केले

एडीआरसाठीच्या आरटीआय अर्जाला उत्तर देताना, स्टेट बँक ऑफ इंडियाने म्हटले आहे की राजकीय पक्षांनी २०२३-२४ मध्ये ४,५०७.५६ कोटी रुपयांचे निवडणूक रोखे परत केले होते. यापैकी सुमारे ५५.९९ टक्के (२,५२४.१४ कोटी रुपये) राष्ट्रीय पक्षांनी आणि ३९.८४ टक्के (१,७९६.०२ कोटी रुपये) प्रादेशिक पक्षांनी परत केले.

अहवालात म्हटले आहे की २०२३-२४ मध्ये फक्त तीन राष्ट्रीय पक्षांना (भाजप, काँग्रेस आणि आम आदमी पार्टी) निवडणूक बाँडद्वारे देणग्या मिळाल्या.

गुजरातमधील १० अज्ञात पक्षांना ५ वर्षांत ४३०० कोटी रुपयांचे देणगी मिळाले, परंतु त्यांनी फक्त ३९ लाख रुपये खर्च केले

अलीकडेच समोर आलेल्या एका अहवालात असे दिसून आले आहे की गुजरातमध्ये नोंदणीकृत १० अनामिक राजकीय पक्षांना २०१९-२० ते २०२३-२४ या पाच वर्षांत ४३०० कोटी रुपयांच्या देणग्या मिळाल्या आहेत. विशेष म्हणजे, या काळात गुजरातमध्ये झालेल्या तीन निवडणुकांमध्ये (२०१९, २०२४ मध्ये दोन लोकसभा निवडणुका आणि २०२२ मध्ये विधानसभा निवडणुका) या पक्षांनी फक्त ४३ उमेदवार उभे केले आणि त्यांना एकूण ५४,०६९ मते मिळाली.