PM Modi in Trinidad : मोदी त्रिनिदाद-टोबॅगोच्या दौऱ्यावर; 180 वर्षांपूर्वी येथे गिरमिटिया गेले होते, आता राष्ट्रपती-PMसह 40% भारतीय वंशाची लोकसंख्या

By, Pravin Wankhade - July 4, 2025 12:00:31

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : PM Modi in Trinidad पंतप्रधान मोदी २ जुलैपासून पाच देशांच्या दौऱ्यावर आहेत. घाना नंतर ते आज त्रिनिदाद आणि टोबॅगोला रवाना झाले आहेत, जिथे ते ३ आणि ४ जुलै रोजी राहतील. विशेष म्हणजे १९९९ नंतर कोणत्याही भारतीय पंतप्रधानांचा त्रिनिदाद आणि टोबॅगोला हा पहिलाच दौरा आहे.PM Modi in Trinidad

त्रिनिदाद आणि टोबॅगोचे पंतप्रधान कमला प्रसाद बिसेसर यांनी पंतप्रधान मोदींना आमंत्रित केले होते. त्यांच्या भेटीदरम्यान, पंतप्रधान मोदी राजधानी पोर्ट ऑफ स्पेनमध्ये पंतप्रधान कमला तसेच राष्ट्रपती क्रिस्टीन कार्ला कंगालू यांची भेट घेतील. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की दोन्ही प्रमुख नेते भारतीय वंशाचे आहेत.

या ऐतिहासिक भेटीचा उद्देश भारत आणि त्रिनिदाद आणि टोबॅगो यांच्यातील ऐतिहासिक, सांस्कृतिक आणि आर्थिक संबंध अधिक मजबूत करणे आहे. पंतप्रधान मोदींची ही भेट दुसऱ्या अर्थाने खूप खास आहे.

भाजपात प्रवेशाची भाऊगर्दी, आपापसांतच करणार धुमश्चक्री; विरोधकांचा गोट रिकामा करायची खेळी!!

खरं तर, या वर्षी त्रिनिदाद आणि टोबॅगोमध्ये भारतीय कामगारांच्या पहिल्या आगमनाचा १८० वा वर्धापन दिन साजरा केला जात आहे. या देशातील सुमारे ४०% लोकसंख्या भारतीय वंशाची आहे, ज्यांचे पूर्वज १९ व्या शतकात कामाच्या शोधात तिथे गेले होते.

मोदींच्या त्रिनिदाद आणि टोबॅगो दौऱ्याचे वेळापत्रक

३ जुलै

त्रिनिदाद आणि टोबॅगोच्या संसदेच्या संयुक्त अधिवेशनाला संबोधित करतील.
भारतीय डायस्पोरासोबत एका सांस्कृतिक कार्यक्रमात सहभागी होतील.
राष्ट्रपती कंगालू पंतप्रधान मोदींसाठी एका राजकीय डिनरचे आयोजन करतील.

४ जुलै

पंतप्रधान मोदी अनेक मंत्री आणि अधिकाऱ्यांना भेटतील.
संरक्षण, आरोग्य, ऊर्जा, यूपीआय तंत्रज्ञान, शेती आणि अन्न प्रक्रिया यासारख्या क्षेत्रात सहकार्य वाढवण्यावर चर्चा होईल, अनेक महत्त्वाचे करार केले जातील.
मोदी संध्याकाळी उशिरा अर्जेंटिनाला रवाना होतील.
कोलंबसने त्रिनिदाद शोधला, त्याला ख्रिश्चन धर्माशी संबंधित नाव दिले.

भारतापासून त्रिनिदादचे अंतर सुमारे १३,८२२ किलोमीटर आहे. त्याला कॅरिबियन देश म्हणतात. कॅरिबियन देश म्हणजे कॅरिबियन समुद्राभोवती किंवा त्याच्या बेटांवर असलेले देश. कॅरिबियन देशांना एकत्रितपणे ‘वेस्ट इंडीज’ असेही म्हणतात.

१४९८ मध्ये ख्रिस्तोफर कोलंबसने त्याच्या तिसऱ्या प्रवासादरम्यान त्रिनिदादचा शोध लावला. कोलंबसने स्वतः या बेटाचे नाव त्रिनिदाद ठेवले, ज्याचा अर्थ ‘त्रिमूर्ती’ असा होतो. त्याने ख्रिश्चन धर्माच्या प्रतीक ‘त्रिमूर्ती’वरून त्याचे नाव ठेवले.

पूर्वी या बेटावर आदिवासी समुदाय राहत होते. कोलंबसच्या आगमनानंतर, १६ व्या शतकात स्पेनने त्यावर एक वसाहत स्थापन केली. १७९७ मध्ये ब्रिटनने त्यावर ताबा मिळवला आणि १८८९ मध्ये टोबॅगोला त्रिनिदादमध्ये विलीन केले. १९६२ मध्ये त्रिनिदाद आणि टोबॅगोला ब्रिटनपासून स्वातंत्र्य मिळाले.

भारताने प्रथम राजनैतिक संबंध प्रस्थापित केले स्वातंत्र्यानंतर भारताने प्रथम त्रिनिदाद आणि टोबॅगोशी राजनैतिक संबंध प्रस्थापित केले. दोन्ही देशांमधील संबंध १८४५ मध्ये सुरू झाले. त्याच वर्षी फतेल रझाक नावाचे एक जहाज २२५ भारतीय कामगारांना घेऊन त्रिनिदादमध्ये आले.

यातील बहुतेक कामगार उत्तर प्रदेश आणि बिहारमधील होते, जे तिथे काम करण्यासाठी गेले होते. या कामगारांना ५ ते ७ वर्षांच्या करारावर कामावर घेतले गेले. या कामगारांशी केलेल्या ‘कराराला’ बोलीभाषेत ‘गिरमित’ असे म्हटले जाऊ लागले.

अशाप्रकारे, कंत्राटी कामगार ‘गिरमिटिया’ या नावाने लोकप्रिय झाले. भारतीय करारबद्ध कामगारांचे वंशज अजूनही त्रिनिदाद आणि टोबॅगोमध्ये स्थायिक आहेत, जे देशाच्या एकूण १३ लाख लोकसंख्येच्या सुमारे ४०% आहे. सध्या, तेथे ५ लाखांहून अधिक भारतीय वंशाचे लोक आहेत.

त्रिनिदादचे राष्ट्रपती-पंतप्रधान हे भारतातील करारबद्ध कामगारांचे वंशज आहेत. १८३४ मध्ये ब्रिटनने आफ्रिकेत गुलामगिरीवर बंदी घातली. अशा परिस्थितीत, युरोपीय वसाहत असलेल्या देशांमध्ये ऊसाच्या शेतांसाठी आणि इतर कामांसाठी कामगारांची कमतरता होती. ही कमतरता पूर्ण करण्यासाठी भारतासारख्या देशांमधून कामगार आणण्यात आले.

१८३४ मध्ये भारतातील कामगारांची पहिली तुकडी मॉरिशसला पाठवण्यात आली. इतिहासकारांच्या मते, १८३४ ते १९२० पर्यंत, सुमारे १५ लाख भारतीय कामगारांना मॉरिशस, फिजी, सुरीनाम (दक्षिण अमेरिका), गयाना, त्रिनिदाद आणि टोबॅगो, जमैका सारख्या देशांमध्ये करारबद्ध कामगार म्हणून पाठवण्यात आले.

त्रिनिदाद आणि टोबॅगोच्या राष्ट्रपती क्रिस्टीन कंगालू आणि पंतप्रधान कमला बिसेसर हे दोघेही या करारबद्ध कामगारांचे वंशज आहेत. कमलाचे पणजोबा राम लखन मिश्रा हे बिहारच्या बक्सर जिल्ह्यातील होते.