India and China : भारत-चीन लिपुलेख खिंडीतून पुन्हा व्यापार सुरू करणार; सीमा वादावरून नेपाळचा विरोध

By, Pravin Wankhade - August 22, 2025 06:00:04

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : India and China भारत आणि चीनने उत्तराखंडमधील पिथोरागड जिल्ह्यातील लिपुलेख खिंडीतून व्यापार पुन्हा सुरू करण्यास सहमती दर्शविली आहे. चीनचे परराष्ट्र मंत्री वांग यी यांच्या अलीकडील १८-१९ ऑगस्ट रोजी झालेल्या भारत भेटीदरम्यान हा निर्णय घेण्यात आला.India and China

चर्चेत, लिपुलेखसह शिपकी ला आणि नाथू ला खिंडीतून व्यापार पूर्ववत करण्याचा निर्णय घेण्यात आला.India and China

तथापि, नेपाळने या करारावर आक्षेप घेतला आहे. त्यात म्हटले आहे की लिंपियाधुरा, लिपुलेख आणि कलापाणी हे त्यांच्या भूभागाचा भाग आहेत. त्यांनी भारत आणि चीनला या क्षेत्रात कोणतीही हालचाल करू नये असे आवाहन केले आहे.India and China

बेस्टची निवडणूक “छोटी” आणि “किरकोळ” होती; ही पश्चात बुद्धीची सोयीची मखलाशी!!

यावर भारताने बुधवारी लेखी उत्तरात म्हटले आहे की, लिपुलेखमधून १९५४ पासून व्यापार सुरू आहे, जो अलिकडच्या काळात कोरोना आणि इतर कारणांमुळे थांबला होता. आता दोन्ही देशांनी तो पुन्हा सुरू करण्याचा निर्णय घेतला आहे.

भारताचे म्हणणे आहे की नेपाळचे प्रादेशिक दावे ऐतिहासिक तथ्यांवर आधारित नाहीत. हे एकतर्फी दावे वैध नाहीत. भारताने नेपाळसोबतचा सीमा वाद संवाद आणि राजनैतिक मार्गाने सोडवण्याची इच्छा व्यक्त केली आहे.

नेपाळचे पंतप्रधान पुढील महिन्यात भारत दौऱ्यावर येणार आहेत

नेपाळचे पंतप्रधान केपी शर्मा ओली सप्टेंबरमध्ये भारत दौऱ्यावर येणार आहेत. ३१ ऑगस्ट ते १ सप्टेंबर दरम्यान चीनमध्ये होणाऱ्या शांघाय सहकार्य संघटनेच्या (एससीओ) शिखर परिषदेत सहभागी झाल्यानंतर ते १६ सप्टेंबर रोजी भारतात येतील.

भारताचे परराष्ट्र सचिव विक्रम मिस्री रविवारी, १७ ऑगस्ट रोजी काठमांडूमध्ये आले आणि त्यांनी पंतप्रधान ओली, परराष्ट्र मंत्री अर्जुन राणा देऊबा आणि परराष्ट्र सचिव अमृत बहादूर राय यांची भेट घेतली.

या बैठकीत भारत-नेपाळ संबंध मजबूत करणे, कनेक्टिव्हिटी वाढवणे, व्यापार आणि विकास सहकार्य यावर चर्चा झाली.

ओली यांच्या भारत दौऱ्यादरम्यान दोन्ही देशांमध्ये काही महत्त्वाचे करार होण्याची अपेक्षा आहे. गेल्या वर्षी जुलैमध्ये ओली पंतप्रधान झाल्यापासून त्यांचा भारत दौरा सातत्याने पुढे ढकलण्यात आला आहे.

नेपाळने १० वर्षांपूर्वीही विरोध केला होता

भारत आणि चीनने १० वर्षांत प्रथमच लिपुलेखमधून व्यापार करण्याबाबत चर्चा केली आहे. यापूर्वी, २०१५ मध्ये पंतप्रधान मोदींच्या चीन दौऱ्यादरम्यान, त्यांनी आणि तत्कालीन चीनचे पंतप्रधान ली केकियांग यांनी लिपुलेखमधून व्यापार वाढवण्यावर सहमती दर्शवली होती.

त्यावेळीही नेपाळने याला विरोध केला होता, कारण हा निर्णय नेपाळशी सल्लामसलत न करता घेण्यात आला होता. त्यानंतर नेपाळने भारत आणि चीनला राजनैतिक नोट्स पाठवल्या होत्या.