2026 पर्यंत बद्रीनाथ स्मार्ट आध्यात्मिक शहर बनणार; ₹481 कोटी खर्च, PMO करत आहे मॉनिटरिंग

By, Pravin Wankhade - November 20, 2025 05:00:50

0

वृत्तसंस्था

चमोली : उत्तराखंडचे बद्रीनाथ धाम आता केवळ तीर्थक्षेत्र राहिलेले नाही, तर लवकरच ते एक स्मार्ट आध्यात्मिक शहर म्हणून विकसित होईल. भाविकांची वाढती संख्या आणि विद्यमान सुविधांचा अभाव लक्षात घेता, ४८१ कोटी रुपये खर्चून तयार केलेल्या मास्टर प्लॅन अंतर्गत बांधकामाचे काम वेगाने सुरू आहे. श्री बद्रीनाथ-केदारनाथ मंदिर समितीचे अध्यक्ष हेमंत द्विवेदी म्हणाले- या मास्टर प्लॅन अंतर्गत काम २०२६ च्या अखेरीस पूर्ण होईल. पाच वर्षांपूर्वी जेव्हा हा मास्टर प्लॅन सादर करण्यात आला तेव्हा त्याची अंतिम मुदत २०२५ निश्चित करण्यात आली होती.

सध्या, बद्रीनाथला अरुंद रस्ते, पार्किंग, सार्वजनिक सुविधांचा अभाव आणि वाहतूक कोंडी अशा समस्यांना तोंड द्यावे लागत आहे. या मास्टर प्लॅनचा उद्देश पुढील ५० वर्षांसाठी सुरक्षित, सुव्यवस्थित आणि आधुनिक मंदिर सुनिश्चित करणे आहे.

सकाळी नाराजी, संध्याकाळी तोडगा; फडणवीस + शिंदेंनी विषय मिटवला!!

मुख्यमंत्री पुष्कर सिंह धामी यांनी सांगितले की, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी बद्रीनाथ-केदारनाथ मंदिराच्या विकासाकडे विशेष लक्ष देत आहेत. ते म्हणाले, पंतप्रधान कार्यालय (पीएमओ) या प्रकल्पावर सतत लक्ष ठेवून आहे. आमचे सरकार देखील नियमित आढावा घेते. मी स्वतः प्रगतीचे निरीक्षण करण्यासाठी घटनास्थळाला भेट देतो. मुख्य सचिव आणि गढवाल आयुक्त देखील कामाच्या गुणवत्तेचे मूल्यांकन करण्यासाठी आणि स्थानिक रहिवाशांकडून अभिप्राय गोळा करण्यासाठी वेळोवेळी भेट देतात.

प्रथम बद्रीनाथ धामच्या मास्टर प्लॅनबद्दल वाचा….

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या स्वप्नातील प्रकल्प म्हणून, बद्रीनाथ मास्टर प्लॅनची रूपरेषा मोदी सरकारने २०१४ मध्ये आखली होती. या प्रकल्पाचे काम २०२२ मध्ये सुरू झाले.

या प्रकल्पाचा एकूण खर्च ₹४००-४८१ कोटी इतका आहे, ज्यामध्ये अंदाजे ₹२०० कोटी आधीच खर्च झाले आहेत. पहिल्या टप्प्यात मंदिराभोवतीचे रस्ते रुंदीकरण, आगमन प्लाझा आणि नागरी सुविधा केंद्र बांधणे आणि बद्रीश आणि शेषनेत्र तलावांचे सुशोभीकरण यांचा समावेश होता.

दुसऱ्या टप्प्यात, नदीकाठ, रुग्णालय आणि वळण रस्त्याचे बांधकाम सुरू आहे. तथापि, नदीकाठचे बांधकाम सध्या थांबवण्यात आले आहे. हा थांबा प्रामुख्याने बद्रीनाथ मंदिराच्या खाली असलेल्या तप्त कुंडापासून ब्रह्मकपट मंदिरापर्यंतच्या परिसरात लागू आहे. अंतिम टप्प्यात, मंदिराभोवती ७५ मीटरच्या परिघात सुशोभीकरणाचे काम केले जाणार आहे. यासाठी ७२ इमारती पाडाव्या लागतील. सध्या २२ इमारती मालकांनी त्यांच्या इमारती रिकामी केलेल्या नाहीत.

आता नवीन योजनेअंतर्गत मंदिरात कोणते काम केले जाईल ते समजून घ्या…

मास्टर प्लॅन अंतर्गत, मंदिर संकुलाची पूर्णपणे पुनर्रचना केली जाईल. मंदिराभोवतीचे रस्ते रुंद केले जातील आणि वाहतूक सुरळीत केली जाईल, ज्यामुळे भाविकांचे दर्शन अखंडित होईल.

अलकनंदा नदीच्या काठावर एक सुंदर नदीकाठ आणि खुले प्लाझा विकसित केले जाईल, ज्यामुळे यात्रेकरूंचा अनुभव वाढेल. मंदिरात सहज प्रवेश मिळावा यासाठी वीज, पाणी, स्वच्छता आणि सार्वजनिक पार्किंग यासारख्या मूलभूत सुविधांमध्ये सुधारणा केली जाईल. या योजनेचा प्राथमिक उद्देश भाविकांची वाढती संख्या आणि मंदिरातील गर्दी, घाण आणि गोंधळ यासारख्या समस्या सोडवणे आहे. हा प्रकल्प पर्यावरणीय आणि भूकंपीय सुरक्षिततेकडे देखील लक्ष देतो.

आरामदायी निवास व्यवस्था उपलब्ध होईल

८५ हेक्टर क्षेत्रफळ असलेल्या या प्रकल्पाची भौतिक आणि सामाजिक पायाभूत सुविधा तीन टप्प्यात पूर्ण केली जाईल, ज्यामध्ये पुढील ५० वर्षांत अपेक्षित असलेल्या यात्रेकरूंची संख्या लक्षात घेतली जाईल. बद्रीनाथ धामचे स्मार्ट आध्यात्मिक शहरात रूपांतर केल्याने संपूर्ण मंदिराचे रूपांतर होईल, ज्यामुळे वाढत्या संख्येने यात्रेकरूंना पुरेशी जागा आणि आरामदायी निवास व्यवस्था उपलब्ध होईल.

अरुंद रस्ते आणि वाहतूक कोंडी दूर होईल आणि मुख्य रस्त्याच्या रुंदीकरणामुळे वाहतूक अधिक सुरळीत होईल. मंदिराभोवती असलेल्या घाट, तप्त कुंड आणि ब्रह्मकपट यासारख्या महत्त्वाच्या प्रार्थनास्थळांपर्यंत पोहोचणे सोपे आणि सुरक्षित होईल.

अलकनंदा नदीकाठी एक भव्य नदीकाठ आणि प्लाझा बांधल्याने भाविकांना केवळ दर्शनाची सोय होणार नाही तर नदीकाठचे विहंगम दृश्ये आणि मोकळ्या जागा देखील उपलब्ध होतील. रस्ते, पदपथ आणि सार्वजनिक उद्याने विकसित केली जातील, ज्यामुळे सहज प्रवेश आणि हालचाल सुलभ होईल.