द फोकस एक्सप्लेनर : पाकिस्तानविरुद्ध भारतीय नौदलाचा पश्चिमेकडील ताफा सक्रिय; जाणून घ्या, कसा आहे भारताचा स्ट्राइक ग्रुप

By, Pravin Wankhade - May 9, 2025 08:00:42

0

मुंबईहून संचालित भारतीय नौदलाचा पश्चिमेकडील ताफा पूर्णपणे तैनात आणि सज्ज आहे. जर या भागात कोणत्याही प्रकारचा हल्ला झाला तर ते प्रत्युत्तर देण्यासाठी आणि संरक्षण करण्यासाठी पूर्णपणे सज्ज आहेत.

आयएनएस विक्रांत ही पश्चिमेकडील ताफ्यातील भारताची पहिली स्वदेशी विमानवाहू युद्धनौका आहे. पहलगाम दहशतवादी हल्ल्यानंतर नौदलाने ती पाकिस्तानच्या जवळ पाठवली होती. नंतर ती कारवार बंदरात पाठवण्यात आली. ही युद्धनौका विविध शस्त्रे आणि विमानांनी सुसज्ज आहे, ज्यामुळे ती एक शक्तिशाली वाहक स्ट्राइक ग्रुप बनते.

पहलगाम दहशतवादी हल्ल्यानंतर, भारतीय नौदलाने अरबी समुद्रातील कारवार किनाऱ्याजवळ आपली पहिली स्वदेशी विमानवाहू युद्धनौका आयएनएस विक्रांत तैनात केली आहे. या युद्धनौकेच्या स्ट्राइक ग्रुपमध्ये विमानवाहू जहाज, विनाशक, फ्रिगेट, पाणबुडीविरोधी युद्धनौका आणि इतर सहाय्यक जहाजे समाविष्ट आहेत.

हा गट एक शक्तिशाली युनिट म्हणून काम करतो, जो विविध सागरी ऑपरेशन्समध्ये भाग घेऊ शकतो. हा गट एक मजबूत सुरक्षा कवच तयार करतो जो हवा, पृष्ठभाग आणि पाणबुडीपासून संरक्षण करतो. हा स्ट्राइक ग्रुप कधीही पाकिस्तानी नौदलाचा नाश करू शकतो. ते कराची आणि ग्वादर बंदरे आणि संपूर्ण पाकिस्तान नष्ट करू शकते.

या स्ट्राइक ग्रुपमध्ये किती युद्धनौका आहेत?

आयएनएस विक्रांत…

आयएनएस विक्रांतचे विस्थापन ४५ हजार टन आहे. ते २६२ मीटर लांब आणि ५९ मीटर रुंद आहे. त्यावर ४० लढाऊ विमाने वाहून नेऊ शकतात. आयएनएस विक्रांत जनरल इलेक्ट्रिकच्या शक्तिशाली टर्बाइनने सुसज्ज आहे. जे त्याला १.१० लाख अश्वशक्तीची शक्ती देते. त्यात मिग-२९के लढाऊ विमानांचे दोन स्क्वॉड्रन आणि १० कमाओव का-३१ हेलिकॉप्टर आहेत. या विमानवाहू जहाजाची स्ट्राइक फोर्स रेंज १५०० किमी आहे. त्यात ६४ बराक क्षेपणास्त्रे आहेत. जी जहाजातून हवेत मारा करण्यास सक्षम आहेत. ते ब्रह्मोस क्षेपणास्त्रांनी देखील सुसज्ज आहे, ज्याची पाकिस्तानला भीती वाटते.

आयएनएस कोलकाता…

कोलकाता वर्गातील पहिले विनाशक. २०१४ पासून नौदलात तैनात. हे ब्रीदवाक्य नेहमीच युद्धासाठी तयार असते. ७५०० टन वजनाच्या या युद्धनौकेची लांबी ५३५ फूट आहे. बीम ५७ फूट आहे. ते जास्तीत जास्त ५६ किमी/तास वेगाने धावू शकते. सहा प्रकारच्या आधुनिक सेन्सर्सने सुसज्ज. तीन प्रकारच्या इलेक्ट्रॉनिक युद्धनौकेने आणि डिकॉय सिस्टमने सुसज्ज. ३२ बराक-८ आणि १६ ब्रह्मोस क्षेपणास्त्रांनी सुसज्ज. १ ओटो मेलारा ७६ मिमी नौदल तोफा, ४ एके-६३० सीआयडब्ल्यूएस, ४ टॉर्पेडो ट्यूब, २ आरबीयू-६००० पाणबुडीविरोधी रॉकेट लाँचरने सुसज्ज. त्यावर दोन सी किंग किंवा ध्रुव हेलिकॉप्टर तैनात करता येतात.

आयएनएस विशाखापट्टणम…

विशाखापट्टणम वर्गातील पहिले स्टेल्थ गाईडेड मिसाइल डिस्ट्रॉयर. २०२१ पासून नौदलात तैनात. ७४०० टन वजनाचे विस्थापन. लांबी ५३५ फूट. बीम ५७ फूट आहे. कमाल वेग ५६ किमी/तास. रेंज ७४०० किमी आहे. ४५ दिवस समुद्रात राहण्याची क्षमता. ५० अधिकारी आणि २५० खलाशी त्यावर चढू शकतात. ६ आर्मर डिकॉय लाँचर्स बसवले आहेत. त्यात ३२ बराक ८ क्षेपणास्त्रे, १६ ब्रह्मोस अँटी-शिप मिसाईल, ४ टॉर्पेडो ट्यूब, २ अँटी-सबमरीन रॉकेट लाँचर्स, ७ प्रकारच्या तोफा आहेत. ध्रुव आणि सी किंग हेलिकॉप्टर तैनात आहेत. ४ २१-इंच टॉर्पेडो ट्यूब आहेत. तसेच, २ आरबीयू-६००० अँटी-सबमरीन रॉकेट लाँचर्स देखील बसवले आहेत.

आयएनएस मोरमुगाव …

हे विशाखापट्टणम क्लास स्टेल्थ गाईडेड मिसाईल डिस्ट्रॉयर आहे. २४ नोव्हेंबर २०२२ पासून नौदलात तैनात आहे. हे ७४०० टन विस्थापनाचे युद्धनौका आहे. या ५३५ फूट लांबीच्या युद्धनौकेचा कमाल वेग ताशी ५६ किमी आहे. ३०० नौदल कर्मचारी त्यावर राहू शकतात. ६ कवच डिकॉय लाँचर्स बसवले आहेत. त्यात ३२ बराक ८ क्षेपणास्त्रे, १६ ब्रह्मोस अँटी-शिप क्षेपणास्त्रे, ४ टॉर्पेडो ट्यूब, २ अँटी-सबमरीन रॉकेट लाँचर, ७ प्रकारच्या तोफा आहेत. ध्रुव आणि सी किंग हेलिकॉप्टर तैनात आहेत. ४ २१-इंच टॉर्पेडो ट्यूब आहेत. तसेच, २ आरबीयू-६००० अँटी-सबमरीन रॉकेट लाँचर देखील बसवण्यात आले आहेत.

Devendra Fadnavis स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका एकत्रित लढविण्याचे महायुतीचे धोरण, मुख्यमंत्र्यांनी केले स्पष्ट

आयएनएस चेन्नई …

कोलकाता क्लास स्टेल्थ गाईडेड मिसाइल डिस्ट्रॉयर. २०१६ पासून ते नौदलाचे बलस्थान आहे. त्याचे ब्रीदवाक्य शत्रु संहारक आहे. ७५०० टन विस्थापन असलेल्या या युद्धनौकेची लांबी ५३५ फूट आहे. बीम ५७ फूट आहे. ते जास्तीत जास्त ५६ किमी/तास वेगाने धावू शकते. सहा प्रकारच्या आधुनिक सेन्सर्सने सुसज्ज. तीन प्रकारच्या इलेक्ट्रॉनिक युद्धनौका आणि डिकॉय सिस्टमने सुसज्ज. ३२ बराक-८ आणि १६ ब्रह्मोस क्षेपणास्त्रांनी सुसज्ज. १ ओटो मेलारा ७६ मिमी नौदल तोफा, ४ एके-६३० सीआयडब्ल्यूएस, ४ टॉर्पेडो ट्यूब, २ आरबीयू-६००० पाणबुडीविरोधी रॉकेट लाँचरने सुसज्ज. त्यावर दोन सी किंग किंवा ध्रुव हेलिकॉप्टर तैनात करता येतात.

आयएनएस तलवार…

तलवार वर्गातील सर्व युद्धनौका प्रत्यक्षात स्टेल्थ गाईडेड मिसाइल फ्रिगेट्स आहेत. समुद्रात या युद्धनौकांचे विस्थापन ३८५० टन आहे. त्यांची लांबी ४०९.५ फूट, बीम ४९.१० फूट आणि ड्राफ्ट १३.९ फूट आहे. या युद्धनौका समुद्रात जास्तीत जास्त ५९ किमी/तास वेगाने फिरतात. जर त्यांचा वेग २६ किमी/तास केला तर ते ४८५० किमीचा पल्ला व्यापतात. आयएनएस तलवार १८ अधिकाऱ्यांसह १८० सैनिकांसह ३० दिवस समुद्रात राहू शकते. त्यानंतर, त्यात इंधन भरावे लागते आणि अन्न भरावे लागते.

या युद्धनौका इलेक्ट्रॉनिक युद्ध प्रणालींनी सुसज्ज आहेत. तसेच, ४ KT-२१६ डिकॉय लाँचर्स बसवले आहेत. याशिवाय, २४ Shtil-१ मध्यम पल्ल्याच्या क्षेपणास्त्रे त्यात तैनात आहेत. ८ Igla-१E, ८ वर्टिकल लाँच अँटी-शिप मिसाइल क्लब, ८ वर्टिकल लाँच अँटी-शिप आणि लँड अटॅक ब्रह्मोस क्षेपणास्त्रे देखील तैनात आहेत. त्यात १०० मिमी A-१९०E नेव्हल गन आहे. याशिवाय, ७६ मिमी ओटो मेलारा नेव्हल गन बसवली आहे. २ AK-६३० CIWS आणि २ काश्तान CIWS गन बसवल्या आहेत. या धोकादायक तोफांव्यतिरिक्त, दोन ५३३ मिमी टॉर्पेडो ट्यूब आहेत. एक रॉकेट लाँचर देखील तैनात करण्यात आला आहे. या युद्धनौकेत एक कामोव-२८ किंवा एक कामोव-३१ किंवा ध्रुव हेलिकॉप्टर बसवता येते.