ऑगस्टमध्ये किरकोळ महागाई दर 6.83 टक्क्यांवर; भाज्यांचे दर घसरल्याने घट, जुलैमध्ये होता 7.44%

By, Pravin Wankhade - September 13, 2023 08:45:59

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : ऑगस्ट महिन्यात किरकोळ महागाई दरात घट झाली आहे. ऑगस्टमध्ये किरकोळ महागाई दर 6.83% राहिला. यापूर्वी जुलैमध्ये तो 7.44 टक्क्यांवर पोहोचला होता. भाज्यांचे दर घसरल्याने महागाई कमी झाली आहे. तथापि, हा दर अजूनही RBI च्या 6% च्या वरच्या सहनशीलतेच्या मर्यादेपलीकडे आहे.Retail inflation rate at 6.83 percent in August; Decrease was 7.44% in July due to fall in vegetable prices

गेल्या महिन्यात शहरी महागाईचा दर 6.59 टक्क्यांवर होता जो जुलैमध्ये 7.20 टक्के होता. ग्रामीण भागातील महागाईचा दर ऑगस्टमध्ये 7.02 टक्क्यांवर आहे, जो जुलैमध्ये 7.63 टक्के होता. देशातील महागाई जुलैमध्ये 11.51 टक्क्यांवरून ऑगस्टमध्ये 9.94 टक्क्यांवर घसरली आहे.

कमी पावसाचा बसणार फटका, अन्नधान्याच्या महागाईचा लागणार तडका; डाळी, भाजीपाला, साखर महागण्याची शक्यता

महागाईबाबत अनिश्चितता कायम

जुलैमध्ये झालेल्या पतधोरण बैठकीची माहिती देताना आरबीआय गव्हर्नर म्हणाले होते की, महागाईबाबत चिंता आणि अनिश्चितता अजूनही कायम आहे. RBI च्या अंदाजानुसार, आर्थिक वर्ष 2023-24 (FY24) मध्ये महागाई 4% च्या वर राहण्याची शक्यता आहे. RBI ने FY24 मध्ये महागाईचा अंदाज 5.1% वरून 5.4% पर्यंत वाढवला आहे.

CPI म्हणजे काय?

ग्राहक म्हणून तुम्ही आणि मी किरकोळ बाजारातून वस्तू खरेदी करतो. याशी संबंधित किमतीतील बदल दर्शविण्याचे काम ग्राहक किंमत निर्देशांक म्हणजेच CPI द्वारे केले जाते. CPI आम्ही वस्तू आणि सेवांसाठी दिलेली सरासरी किंमत मोजतो.

कच्चे तेल, वस्तूंच्या किमती, उत्पादित खर्च याशिवाय इतरही अनेक गोष्टी आहेत ज्या किरकोळ महागाई दर ठरवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. सुमारे 300 वस्तू आहेत ज्यांच्या किमतीच्या आधारे किरकोळ महागाई दर ठरवला जातो.

महागाईचा कसा परिणाम होतो?

महागाईचा थेट संबंध क्रयशक्तीशी असतो. उदाहरणार्थ, जर महागाईचा दर 7% असेल, तर कमावलेले 100 रुपये फक्त 93 रुपये असतील. त्यामुळे महागाई लक्षात घेऊनच गुंतवणूक करावी. अन्यथा तुमच्या पैशाचे मूल्य कमी होईल.

RBI महागाई कशी नियंत्रित करते?

महागाई कमी करण्यासाठी बाजारातील पैशाचा प्रवाह (तरलता) कमी केला जातो. यासाठी रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) रेपो दरात वाढ करते. आरबीआयने एप्रिल, जून आणि जुलैमध्ये रेपो दर न वाढवण्याचा निर्णय घेतला होता. याआधी आरबीआयने सलग सहा वेळा रेपो दरात वाढ केली होती. आरबीआयने महागाईच्या अंदाजातही कपात केली आहे.

महागाई कशी वाढते आणि कमी होते?

महागाईची वाढ आणि घसरण उत्पादनाची मागणी आणि पुरवठा यावर अवलंबून असते. जर लोकांकडे जास्त पैसे असतील तर ते अधिक वस्तू विकत घेतील. जास्त वस्तू घेतल्यास वस्तूंची मागणी वाढेल आणि मागणीनुसार पुरवठा झाला नाही तर या वस्तूंच्या किमती वाढतात.

अशा प्रकारे बाजार महागाईला बळी पडतो. सोप्या भाषेत सांगायचे तर, पैशाचा अतिप्रवाह किंवा बाजारात वस्तूंची कमतरता यामुळे महागाई वाढते. तर मागणी कमी आणि पुरवठा जास्त असेल तर महागाई कमी होईल.