किरकोळ महागाई 3 महिन्यांच्या उच्चांकावर : जानेवारी महिन्यात 6.52% पर्यंत वाढ, खाद्यपदार्थांच्या किमतीत वाढीचा परिणाम|Retail inflation at 3-month high Increases to 6.52% in January, driven by rise in food prices

किरकोळ महागाई 3 महिन्यांच्या उच्चांकावर : जानेवारी महिन्यात 6.52% पर्यंत वाढ, खाद्यपदार्थांच्या किमतीत वाढीचा परिणाम

वृत्तसंस्था

मुंबई : जानेवारी महिन्यात देशातील किरकोळ महागाई 6.52 टक्क्यांवर पोहोचली आहे. किरकोळ महागाईचा हा तीन महिन्यांतील उच्चांक आहे. डिसेंबर 2022 मध्ये ते 5.72% आणि नोव्हेंबर 2022 मध्ये 5.88% होते. तीन महिन्यांपूर्वी ऑक्टोबर 2022 मध्ये किरकोळ महागाई 6.77% होती. तर गेल्या वर्षी जानेवारीत ती 6.01 टक्के होती.Retail inflation at 3-month high Increases to 6.52% in January, driven by rise in food prices

खाद्यपदार्थ विशेषत: डाळी, तांदूळ, भाजीपाला यांच्या किमती वाढल्याने महागाई वाढली आहे. डिसेंबर 2022 मधील 4.19% वरून जानेवारी 2023 मध्ये अन्नधान्य महागाई 5.94% पर्यंत वाढली.

पब्जी गेमचा नाद ठरला घातक; किरकोळ कारणावरून ठाण्यात मित्राची केली हत्या

महागाईवर कसा परिणाम होतो?

महागाईचा थेट संबंध क्रयशक्तीशी असतो. उदाहरणार्थ, जर महागाईचा दर 7% असेल, तर कमावलेले 100 रुपये फक्त 93 रुपये असतील. म्हणूनच महागाई लक्षात घेऊन गुंतवणूक करावी. अन्यथा तुमच्या पैशाचे मूल्य कमी होईल.

महागाई कशी वाढते किंवा कमी होते?

महागाई वाढणे आणि कमी होणे हे उत्पादनाची मागणी आणि पुरवठा यावर अवलंबून असते. जर लोकांकडे जास्त पैसे असतील तर ते अधिक वस्तू विकत घेतील. जास्त वस्तू खरेदी केल्याने वस्तूंची मागणी वाढेल आणि मागणीनुसार पुरवठा न झाल्यास या वस्तूंच्या किमती वाढतील.

अशा प्रकारे बाजार महागाईला बळी पडतो. सोप्या भाषेत सांगायचे तर, बाजारात पैशांचा अतिरेक किंवा वस्तूंची कमतरता यामुळे महागाई वाढते. दुसरीकडे मागणी कमी आणि पुरवठा जास्त असेल, तर महागाई कमी होते.

RBI महागाई कशी नियंत्रित करते?

महागाई कमी करण्यासाठी बाजारातील पैशाचा प्रवाह (तरलता) कमी केली जाते. यासाठी रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) रेपो दरात वाढ करते. वाढत्या महागाईमुळे चिंतेत असलेल्या आरबीआयने नुकतेच रेपो दरात 0.50% वाढ केली आहे. यामुळे रेपो दर 4.90% वरून 5.40% झाला आहे.

CPI म्हणजे काय?

जगभरातील अनेक अर्थव्यवस्था WPI (घाऊक किंमत निर्देशांक) हा महागाई मोजण्यासाठी त्यांचा आधार मानतात. भारतात असे होत नाही. आपल्या देशात, WPI सोबत, CPI देखील महागाई रोखण्याचे प्रमाण मानले जाते.

रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया किरकोळ चलनवाढीचा विचार करते, घाऊक किमतींना नाही, मौद्रिक आणि पतसंबंधित धोरणे ठरवण्यासाठी हे मुख्य मानक मानते. अर्थव्यवस्थेच्या स्वरूपावर WPI आणि CPI एकमेकांवर परिणाम करतात. अशा प्रकारे, जर WPI वाढले, तर CPI देखील वाढेल.

किरकोळ महागाई दर कसा ठरवला जातो?

कच्चे तेल, वस्तूंच्या किमती, उत्पादित किंमत याशिवाय, इतर अनेक घटक आहेत जे किरकोळ महागाई दर ठरवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. सुमारे 299 वस्तू आहेत ज्यांच्या किमतीच्या आधारे किरकोळ महागाईचा दर निश्चित केला जातो.