Supreme Court : प्रार्थनास्थळ कायद्याबाबत नवीन खंडपीठाची स्थापना; सुप्रीम कोर्टात 12 डिसेंबरला सुनावणी

By, Pravin Wankhade - December 8, 2024 04:00:34

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : Supreme Court 12 डिसेंबर रोजी सर्वोच्च न्यायालय प्रार्थनास्थळ कायदा (1991) च्या घटनात्मकतेला आव्हान देणाऱ्या याचिकांवर सुनावणी करणार आहे. यापूर्वी ही सुनावणी 5 डिसेंबरला होणार होती.Supreme Court

त्यादिवशी सरन्यायाधीश संजीव खन्ना, न्यायमूर्ती पीव्ही संजय कुमार आणि न्यायमूर्ती मनमोहन यांच्या खंडपीठासमोर सुनावणी होणार होती मात्र सुनावणीपूर्वीच खंडपीठ उठले. आता 12 डिसेंबर रोजी सीजेआय संजीव खन्ना, न्यायमूर्ती पीव्ही संजय कुमार आणि न्यायमूर्ती केव्ही विश्वनाथन यांच्या विशेष खंडपीठासमोर दुपारी 3.30 वाजता या प्रकरणावर सुनावणी होणार आहे.

CM Devendra Fadnavis : याला म्हणतात आकड्यांची गुगली; गणित कच्चं असलेल्या विद्यार्थ्याने मास्तरचीच विकेट काढली!!

याचिका दाखल करणाऱ्यांमध्ये भाजप नेते सुब्रमण्यम स्वामी, कथाकार देवकीनंदन ठाकूर, भाजप नेते आणि अधिवक्ता अश्विनी उपाध्याय आणि इतर अनेकांचा समावेश आहे.

15 ऑगस्ट 1947 रोजी जशी प्रार्थनास्थळे आणि तीर्थक्षेत्रे होती तशीच ठेवली जातील, असे या कायद्यात म्हटले आहे. यापुढील काळातही या वादाबाबत न्यायालयात त्यांच्याविरुद्ध कोणताही खटला किंवा कार्यवाही होणार नाही.

याशिवाय या कायद्याच्या अंमलबजावणीच्या वेळी म्हणजेच सन 1991 मध्ये कोर्टात सुरू असलेली अशी सर्व प्रकरणे संपुष्टात आली होती. केवळ अयोध्येतील बाबरी मशीद वादाला यातून सूट देण्यात आली होती.

त्याचबरोबर जमियत उलेमा-ए-हिंदने या याचिकांविरोधात याचिका दाखल केली आहे. जमियतचा असा युक्तिवाद आहे की या कायद्याविरुद्धच्या याचिकांवर विचार केल्यास देशभरातील मशिदींविरुद्ध खटल्यांचा पूर येईल.

मुस्लिम पर्सनल लॉ बोर्ड आणि ज्ञानवापी मशिदीची देखभाल करणाऱ्या अंजुमन व्यवस्था मशीद व्यवस्थापन समितीनेही या याचिका फेटाळण्याची मागणी केली आहे.

कायद्याच्या विरोधात 2 युक्तिवाद…

हा कायदा 15 ऑगस्ट 1947 रोजी अस्तित्वात असल्याने धार्मिक स्थळांना त्यांचे स्वरूप बदलण्यासाठी खटले दाखल करण्यापासून प्रतिबंधित करतो. यामुळे न्यायिक उपायांचा अधिकार हिरावून घेतला जातो, जो संविधानाच्या मूलभूत रचनेच्या विरुद्ध आहे, असा युक्तिवाद याचिकांमध्ये करण्यात आला आहे.

कायद्याच्या कलम 2, 3, 4 च्या घटनात्मक वैधतेला आव्हान देण्यात आले आहे. युक्तिवाद असा आहे की ते हिंदू, जैन, बौद्ध आणि शीख प्रार्थनास्थळे आणि तीर्थक्षेत्रे पुन्हा ताब्यात घेण्यास प्रतिबंधित करते. तर मुस्लिमांच्या वक्फ कायद्याचे कलम 107 असे करण्यास परवानगी देते. हे संविधानात अंतर्भूत धर्मनिरपेक्षता आणि कायद्याचे राज्य या तत्त्वांचे उल्लंघन करते.
तीन मूलभूत अधिकारांचे उल्लंघन…

1. कलम 25

या अंतर्गत सर्व नागरिक आणि गैर-नागरिकांना त्यांच्या धर्मावर विश्वास ठेवण्याचा, आचरण करण्याचा आणि प्रचार करण्याचा समान अधिकार आहे. हा कायदा हिंदू, जैन, बौद्ध आणि शीख यांच्याकडून हा अधिकार काढून घेत असल्याचे याचिकांमध्ये म्हटले आहे.

2. कलम 26

हे प्रत्येक धार्मिक समुदायाला त्यांची प्रार्थनास्थळे आणि तीर्थक्षेत्रे व्यवस्थापित करण्याचा, देखरेखीचा आणि प्रशासित करण्याचा अधिकार देते. याचिकांमध्ये म्हटले आहे की हा कायदा लोकांना धार्मिक मालमत्तेच्या मालकी/संपादनापासून वंचित ठेवतो (इतर समुदायांद्वारे गैरवापर). तसेच त्यांची प्रार्थनास्थळे, तीर्थक्षेत्रे आणि देवतेची मालमत्ता परत घेण्याचा अधिकार हिरावून घेतला जातो.

3. कलम 29

हे सर्व नागरिकांना त्यांची भाषा, लिपी किंवा संस्कृती जतन आणि संवर्धन करण्याचा अधिकार देते. या समुदायांच्या सांस्कृतिक वारशाशी संबंधित प्रार्थनास्थळे आणि तीर्थक्षेत्रांवर पुन्हा दावा करण्याचा अधिकार काढून घेते.