Lok Sabha Election : लोकसभा निवडणूक 2024: भाजपने 1494 कोटी खर्च केले, 620 कोटींसह काँग्रेस दुसऱ्या क्रमांकावर

By, Pravin Wankhade - June 22, 2025 12:00:09

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : Lok Sabha Election २०२४च्या लोकसभा आणि त्यासोबतच्या विधानसभा निवडणुकीत भारतीय जनता पक्षाने (भाजप) सर्वाधिक पैसे खर्च केले. पक्षाने सुमारे ₹१,४९४ कोटी खर्च केले, जे एकूण निवडणूक खर्चाच्या ४४.५६% आहे.Lok Sabha Election

काँग्रेसने ₹६२० कोटी खर्च केले आणि खर्चाच्या बाबतीत दुसऱ्या क्रमांकावर राहिले, जे एकूण खर्चाच्या १८.५% आहे. असोसिएशन फॉर डेमोक्रॅटिक रिफॉर्म्स (ADR) च्या अहवालात ही माहिती देण्यात आली आहे. या अहवालात एकूण ३२ राष्ट्रीय आणि प्रादेशिक पक्षांच्या खर्चाचे विश्लेषण करण्यात आले आहे.

१६ मार्च ते ६ जून २०२४ दरम्यान झालेल्या लोकसभा आणि चार राज्यांच्या निवडणुकांमध्ये (आंध्र प्रदेश, अरुणाचल प्रदेश, ओडिशा आणि सिक्कीम) एकूण ३,३५२.८१ कोटी रुपये खर्च झाले. यापैकी केवळ राष्ट्रीय पक्षांचा खर्च २,२०४ कोटी रुपये होता, जो एकूण खर्चाच्या ६५.७५% आहे.

Fadnavis : बोल बच्चन भैरवींना मी उत्तर देत नाही; फडणवीस यांचा ठाकरेंच्या टीकेवर पलटवार

प्रसिद्धीवर खर्च केलेली कमाल रक्कम २ हजार कोटी रुपये होती एडीआरच्या अहवालानुसार, सर्वाधिक रक्कम प्रचारावर खर्च करण्यात आली. सर्व पक्षांनी मिळून प्रचारावर ₹२,००८ कोटी खर्च केले, जे एकूण खर्चाच्या ५३% पेक्षा जास्त आहे. यानंतर, प्रवास खर्च दुसऱ्या क्रमांकावर आला, ज्यामध्ये ₹७९५ कोटी खर्च झाले. या रकमेपैकी ₹७६५ कोटी फक्त स्टार प्रचारकांच्या प्रवासावर खर्च झाले, तर उर्वरित कामगार आणि प्रचारकांवर फक्त ₹३० कोटी खर्च झाले.

एडीआर अहवालातील ठळक मुद्दे….

निवडणुकीदरम्यान राष्ट्रीय पक्षांनी ₹६,९३०.२५ कोटी उभारले, तर प्रादेशिक पक्षांना फक्त ₹५१५.३२ कोटी मिळाले. म्हणजेच एकूण निधीपैकी ९३.०८% निधी राष्ट्रीय पक्षांना गेला.

उमेदवारांना रोख किंवा एकरकमी ₹४०२ कोटी देण्यात आले.

डिजिटल किंवा व्हर्च्युअल प्रमोशनवर ₹१३२ कोटी खर्च झाले.

उमेदवारांचे गुन्हेगारी रेकॉर्ड प्रकाशित करण्यासाठी ₹२८ कोटी खर्च झाले.

अहवाल सादर करण्यास विलंब प्रत्येक पक्षाला ९० दिवसांच्या आत निवडणूक आयोगाला खर्चाचा तपशील सादर करावा लागतो, परंतु अनेक पक्षांनी उशीर केला.

आपने १६८ दिवसांनी आपला अहवाल सादर केला. तर भाजपचा अहवाल १३९ ते १५४ दिवसांनी उशिरा सादर झाला. फक्त काँग्रेसने लोकसभा आणि विधानसभा दोन्हीचा तपशील वेळेवर सादर केला.

अनेक पक्षांचे अहवाल आयोगाच्या वेबसाइटवर नाहीत निवडणूक आयोगाच्या वेबसाइटवर अनेक पक्षांचे अहवाल उपलब्ध नसल्याबद्दल एडीआरने चिंता व्यक्त केली. यामध्ये राष्ट्रवादी काँग्रेस, सीपीआय, झामुमो, शिवसेना (यूबीटी) सारख्या पक्षांचा समावेश आहे. याशिवाय, पीडीपी आणि केरळ काँग्रेस (एम) सारख्या काही पक्षांनी निवडणूक लढवूनही शून्य खर्च दाखवला आहे.

अहवालात म्हटले आहे की लोकसभा निवडणुकीत ६९० मान्यताप्राप्त नसलेल्या पक्षांनी भाग घेतला होता, परंतु त्यांच्या खर्चाचा तपशील अहवालात समाविष्ट केलेला नाही.