कुस्तीपटू बजरंग पुनियाने पद्मश्री परत केला; पंतप्रधान निवासस्थानाबाहेर फुटपाथवर ठेवला पुरस्कार

By, Pravin Pawar - December 23, 2023 07:20:11

0

Wrestler Bajrang Punia returns Padma Shri

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : कुस्तीपटू बजरंग पुनियाने सोशल मीडियाच्या माध्यमातून पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना पत्र लिहून पद्मश्री पुरस्कार परत करण्याची घोषणा केली आहे. बजरंग पुनियाने लिहिले की, मी माझा पद्मश्री पुरस्कार पंतप्रधानांना परत करत आहे. हेच माझे पत्र म्हणायचे आहे. हेच माझे स्टेटमेंट आहे. अडीच पानांच्या या पत्रात बजरंग पुनियाने भारतीय कुस्ती महासंघावर (डब्ल्यूएफआय) ब्रिजभूषणच्या निकटवर्तीय संजय सिंह यांच्या विजयाला विरोध केला आहे. बजरंग हा पुरस्कार परत करण्यासाठी पंतप्रधानांच्या निवासस्थानी गेला होता, पण आत जाण्याची परवानगी न मिळाल्याने त्याने तो पुरस्कार तिथेच फूटपाथवर ठेवला. Wrestler Bajrang Punia returns Padma Shri; The award is placed on the pavement outside the Prime Minister’s residence

स्वत:ला ‘अपमानित पैलवान’ म्हणवून घेणारा बजरंग म्हणाला की, महिला कुस्तीपटूंचा अपमान केल्यानंतर तो सन्माननीय जीवन जगू शकणार नाही, म्हणून तो त्याचा सन्मान परत करत आहे. आता तो या सन्मानाच्या ओझ्याखाली जगू शकत नाही. बजरंग पुनियाला 12 मार्च 2019 रोजी तत्कालीन राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद यांच्या हस्ते पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले होते.

सरकारने ठोस कारवाईची चर्चा केली होती

बजरंग पुनियाने पंतप्रधानांना लिहिले- आशा आहे की तुम्ही ठीक असाल. तुम्ही देशसेवेत व्यस्त असाल. तुमच्या व्यस्त वेळापत्रकात मला तुमचे लक्ष आमच्या कुस्तीकडे वेधायचे आहे. तुम्हाला माहिती असेल की, या वर्षी जानेवारी महिन्यात देशातील महिला कुस्तीपटूंनी कुस्ती संघटनेचे प्रभारी बृजभूषण सिंह यांच्यावर लैंगिक छळाचे गंभीर आरोप केले होते.

त्या महिला कुस्तीपटूंनी आंदोलन सुरू केले तेव्हा मीही त्यात सामील झालो. सरकारने ठोस कारवाई करण्याचे सांगितल्यावर आंदोलक पैलवान जानेवारीत आपापल्या घरी परतले.

कुस्तीपटूंचे आंदोलन : बजरंग पुनिया, साक्षी आणि विनेश यांच्याविरुद्ध एफआयआर, दंगल भडकावण्यासह या कलमांत गुन्हा दाखल

3 महिन्यांत काही झाले नाही, म्हणून रस्त्यावर उतरावे लागले

पण 3 महिने उलटूनही जेव्हा बृजभूषण विरोधात एफआयआर दाखल करण्यात आला नाही, तेव्हा आम्ही कुस्तीपटू एप्रिल महिन्यात पुन्हा रस्त्यावर उतरलो आणि दिल्ली पोलिसांनी किमान ब्रिजभूषण विरोधात एफआयआर नोंदवावा यासाठी आंदोलन केले. पण तरीही काही घडले नाही म्हणून आम्हाला कोर्टात जाऊन एफआयआर दाखल करावा लागला.

बृजभूषण यांच्या दबावाखाली 12 महिला कुस्तीपटूंनी माघार घेतली

जानेवारीमध्ये तक्रारदार महिला कुस्तीपटूंची संख्या 19 होती, ती एप्रिलपर्यंत 7 वर आली. म्हणजेच या 3 महिन्यांत आपल्या ताकदीच्या जोरावर बृजभूषण यांनी 12 महिला कुस्तीपटूंना आपल्या न्यायाच्या लढाईत पराभूत केले होते. हे आंदोलन 40 दिवस चालले.

या 40 दिवसांत आणखी एक महिला कुस्तीगीर मागे हटली. आम्हा सर्वांवर खूप दबाव होता. आमच्या निषेध स्थळाची तोडफोड करण्यात आली आणि आमचा दिल्लीतून पाठलाग करण्यात आला आणि आमच्या निषेधावर बंदी घालण्यात आली.

गृहमंत्री म्हणाले होते- न्यायाचे समर्थन करू

हे घडल्यावर काय करावे हे समजत नव्हते. त्यामुळे आम्ही आमची पदके गंगेत वाहण्याचा विचार केला. तिथे गेल्यावर आमचे प्रशिक्षक साहेब आणि शेतकऱ्यांनी आम्हाला तसे करू दिले नाही. त्याचवेळी तुमच्या एका जबाबदार मंत्र्याचा फोन आला आणि आम्हाला परत या, आम्हाला न्याय दिला जाईल, असे सांगण्यात आले.

दरम्यान, आम्ही आमच्या गृहमंत्र्यांचीही भेट घेतली. ज्यामध्ये त्यांनी महिला कुस्तीपटूंना न्याय मिळवून देण्यासाठी आणि बृजभूषण, त्यांचे कुटुंब आणि त्यांच्या कुस्तीपटूंना कुस्ती महासंघातून बाहेर काढण्याचे आश्वासन दिले.

आम्ही मान्य केले पण बृजभूषण यांनी पुन्हा संघाचा ताबा घेतला

त्यांचा सल्ला आम्ही मान्य करत रस्त्यावर उतरून आमचे आंदोलन संपवले, कारण सरकार कुस्ती संघाची समस्या सोडवणार आणि न्यायाचा लढा कोर्टात लढणार, या दोन गोष्टी आम्हाला तर्कसंगत वाटल्या. मात्र 21 डिसेंबर रोजी झालेल्या कुस्ती संघटनेच्या निवडणुकीत बृजभूषण पुन्हा एकदा विजयी झाले आहेत.

‘वर्चस्व आहे आणि वर्चस्व राहणार’ असे विधान त्यांनी केले. महिला कुस्तीपटूंचे लैंगिक शोषण केल्याचा आरोप असलेला माणूस पुन्हा उघडपणे कुस्तीचे व्यवस्थापन करणाऱ्या बॉडीवर आपले वर्चस्व असल्याचा दावा करत होता.

आम्ही रात्र रडत घालवली

या मानसिक दडपणाखाली ऑलिम्पिक पदक जिंकणारी एकमेव महिला कुस्तीपटू साक्षी मलिक हिने कुस्तीतून निवृत्ती घेतली. आम्ही सर्व रात्र रडत घालवली. कुठे जायचं, काय करायचं, कसं जगायचं हे समजत नव्हतं. सरकारने आणि जनतेने मला एवढा आदर दिला आहे, या सन्मानाच्या ओझ्याखाली मी गुदमरत राहायचे का?

2019 मध्ये मला पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. तसेच खेलरत्न आणि अर्जुन पुरस्काराने सन्मानित. हा सन्मान मिळाल्यावर मला खूप आनंद झाला. मला वाटले की जीवन यशस्वी झाले आहे पण आज मी त्यापेक्षा जास्त दुःखी आहे आणि हे सन्मान मला दुखावत आहेत. यामागे एकच कारण आहे, ज्या कुस्तीसाठी आम्हाला हा मान मिळतो, त्या कुस्तीत आमच्या सहकारी महिला कुस्तीपटूंना त्यांच्या सुरक्षेसाठी कुस्ती सोडून द्यावी लागते.

ज्यांनी आपले वर्चस्व प्रस्थापित केले आहे ते महिला खेळाडूंना घाबरवतात

आपल्या महिला कुस्तीपटूंच्या जीवनात खेळामुळे प्रचंड बदल घडून आला. पूर्वी खेड्यापाड्यात ग्रामीण शेतात मुलं-मुली एकत्र खेळताना दिसतील याची कल्पनाही करता येत नव्हती. पण पहिल्या पिढीतील महिला कुस्तीपटूंच्या धाडसामुळे हे घडू शकले. तुम्हाला प्रत्येक गावात मुली खेळताना दिसतील आणि त्या खेळण्यासाठी देश-विदेशातही जात आहेत.

पण ज्यांचे वर्चस्व प्रस्थापित झाले आहे किंवा कायम राहणार आहे, त्यांची सावलीही महिला खेळाडूंना घाबरवते आणि आता त्यांनी पुन्हा पूर्ण ताबा मिळवला आहे. गळ्यात हार घातलेला तिचा फोटो तुमच्यापर्यंत नक्कीच पोहोचला असेल. ज्या मुली बेटी बचाओ-बेटी पढाओच्या ब्रँड अॅम्बेसेडर बनणार होत्या, त्यांना त्यांच्या खेळापासून मागे हटावे लागले, अशी परिस्थिती निर्माण झाली.

मी एक आदरणीय व्यक्ती म्हणून जगू शकणार नाही

आम्ही ‘सन्मानित पैलवान’ काही करू शकलो नाही. महिला कुस्तीपटूंचा अपमान केल्यानंतर मी माझे आयुष्य ‘सन्माननीय’ म्हणून जगू शकणार नाही. असे जीवन मला आयुष्यभर त्रास देईल. म्हणूनच हा ‘सन्मान’ मी तुम्हाला परत करत आहे. आम्ही कोणत्याही कार्यक्रमाला जायचो तेव्हा स्टेज डायरेक्टर आम्हांला पद्मश्री, खेलरत्न आणि अर्जुन पुरस्कार विजेते पैलवान म्हणवून ओळख करून द्यायचे आणि लोक मोठ्या उत्साहाने टाळ्या वाजवायचे. आता जर मला कोणी अशी हाक मारली तर मला तिरस्कार वाटेल कारण इतका सन्मान असूनही तिला सन्माननीय जीवनापासून वंचित ठेवले गेले, जे प्रत्येक महिला कुस्तीपटूला जगायचे आहे. माझा देवावर पूर्ण विश्वास आहे. त्यांच्या दारात उशीर आहे, अंधार नाही. एक दिवस अन्यायावर न्यायाचा नक्कीच विजय होईल.