The Chief Justice : सरन्यायाधीश म्हणाले- लोकांना सेटलमेंट करून कोर्टातून सुटका हवी; पण ही प्रक्रियाच एक शिक्षा

By, Pravin Pawar - August 4, 2024 10:00:19

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : भारताचे सरन्यायाधीश (CJI) DY चंद्रचूड ( Chandrachud )यांनी शनिवारी (3 ऑगस्ट) सांगितले की लोक न्यायालयीन खटल्यांना इतके कंटाळले आहेत की त्यांना फक्त निकाल हवा आहे. न्यायालयीन प्रक्रिया ही शिक्षेसारखी आहे. हे न्यायाधीश म्हणून आपल्या सर्वांसाठी चिंतेचे कारण आहे.

CJI म्हणाले- आम्ही प्रयत्न करून सांगतो की आम्ही तोडगा काढणार नाही. त्यापेक्षा आम्ही तुम्हाला चांगला निकाल देऊ. चंद्रचूड म्हणाले की बी.आर.आंबेडकरांसारख्या दिग्गजांनी संविधानाची निर्मिती केली, तेव्हा त्यांनी ती एका ध्येयाने तयार केली होती.

चंद्रचूड म्हणाले- भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाला 180 घटनात्मक प्रकरणे हाताळणारे अमेरिकन सर्वोच्च न्यायालय बनवण्याची कल्पना नव्हती. त्यापेक्षा ‘न्याय सर्वांच्या दारात’ असा त्यामागचा विचार होता. हे न्यायालय होते जे गरीब समाजासाठी बांधले जात होते, ज्यांना न्याय मिळत नव्हता.

Sharad Pawar : “वर्षा”वरची अदानींची अंदर की बात एका ओळीची; प्रत्यक्षात पवारांची मुख्यमंत्र्यांशी भेट साखर कारखानदारांसाठी!!

सर्वोच्च न्यायालयात विशेष लोकअदालत सप्ताहाच्या स्मरण समारंभात CJI यांनी या गोष्टी सांगितल्या. या कार्यक्रमाला कायदा मंत्री अर्जुन राम मेघवालही उपस्थित होते. सर्वोच्च न्यायालयाच्या स्थापनेला 75 वर्षे पूर्ण झाल्यानिमित्त 29 जुलै ते 3 ऑगस्ट दरम्यान विशेष लोकअदालतीचे आयोजन करण्यात आले होते.

लोकअदालत हे असे मंच आहेत, जेथे प्रकरणे किंवा खटले न्यायालयात प्रलंबित असण्यापूर्वी परस्पर सामंजस्याने वाद मिटवले जातात. लोकअदालतीच्या निर्णयांवर कोणत्याही न्यायालयात अपील करता येत नाही.

चंद्रचूड म्हणाले – आम्ही ग्राहक ओळखत नाही, ही सर्वात मोठी कमतरता आहे

चंद्रचूड आपल्या भाषणात म्हणाले – सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश एका उंच व्यासपीठावर बसतात. आमच्यासमोर वकील बसतात. हायकोर्ट किंवा जिल्हा कोर्टात जसे आपण क्लायंट ओळखतो तसे आपल्याला फारसे माहीत नसते. ज्या लोकांना आपण सर्वोच्च न्यायालयात न्याय देतो ते लोक आपल्याला अदृश्य आहेत. ही आमच्या कामाची सर्वात मोठी कमतरता आहे.

CJI म्हणाले- सर्वोच्च न्यायालय जरी दिल्लीत असले तरी ते संपूर्ण भारताचे न्यायालय आहे. आम्ही रजिस्ट्रीमध्ये देशभरातील अधिकाऱ्यांची नियुक्ती केली आहे आणि ते संपूर्ण भारतातील जीवन आणि समाजाबद्दल विविधता, सहभाग आणि ज्ञान आणतात.

CJI म्हणाले- भारत सरकारचे एक अतिशय वरिष्ठ सचिव आणि माजी नागरी सेवक यांनी मला सांगितले की, सर्वोच्च न्यायालयात लहान प्रकरणांचीही सुनावणी होते हे त्यांना कधीच माहीत नव्हते. कारण सर्वच मोठे खटले सर्वोच्च न्यायालयात निकाली निघताना पाहण्याची आपल्याला सवय आहे.