नॅशनल हेरॉल्ड केस मध्ये ED चा गांधी परिवाराला जबरदस्त दणका; तब्बल 751.9 कोटींची मालमत्ता जप्त!!

By, Pravin Wankhade - November 21, 2023 09:24:26

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : 5 राज्यांमधल्या विधानसभा निवडणुका आणि आगामी लोकसभा निवडणुका या पार्श्वभूमीवर नॅशनल हेरॉल्ड मनी लॉन्ड्रिंग केस मध्ये ED अर्थात सक्तवसुली संचलनालयाने गांधी परिवाराला जबरदस्त दणका दिला असून AJL अर्थात असोसिएटेड जर्नल लिमिटेड आणि YI अर्थात यंग इंडियन या दोन कंपन्यांची मिळून तब्बल 751.9 कोटी रुपयांची संपत्ती जप्त केली आहे. यात AJL चा वाटा 661 कोटी रुपयांचा आहे तर यंग इंडियन कंपनीचा वाटा 90.21 कोटी रुपयांचा आहे. ED has issued an order to provisionally attach properties worth Rs. 751.9 Crore in a money-laundering case investigated under the PMLA, 2002.

भारताचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी 1938 मध्ये स्थापन केलेल्या नॅशनल हेरॉल्ड या वृत्तपत्राची मालकी सोनिया गांधी आणि राहुल गांधी संचालित यंग इंडियन कंपनीकडे होती. ही यंग इंडियन कंपनी असोसिएटेड जर्नल लिमिटेड या कंपनीने ताब्यात घेतली त्यावेळी झालेले हे मनी लाँड्रिंग आहे. ही केस भाजपचे माजी राज्यसभा सदस्य डॉ. सुब्रमण्यम स्वामी यांनी अत्यंत चिकाटीने लढवत आहेत.

YI अर्थात यंग इंडियन या कंपनीत सोनिया आणि राहुल यांची 76% भागीदारी आहे.
या प्रकरणात, ईडीने 3 ऑगस्ट 2022 रोजी दिल्लीतील हेराल्ड बिल्डिंगमध्ये असलेल्या यंग इंडिया कंपनीचे कार्यालय सील केले होते. 2 आणि 3 ऑगस्ट रोजी ईडीच्या पथकाने सकाळपासून संध्याकाळपर्यंत दिल्ली, मुंबई आणि कोलकाता यासह नॅशनल हेराल्डच्या 16 ठिकाणी छापे टाकले. सोनिया आणि राहुल यांची चौकशी केल्यानंतर ही कारवाई करण्यात आली.

– नॅशनल हेराल्ड केस

नॅशनल हेराल्ड प्रकरण पहिल्यांदा भाजप नेते सुब्रमण्यम स्वामी यांनी 2012 मध्ये समोर आणले होते. ऑगस्ट 2014 मध्ये ईडीने या प्रकरणाची स्वत:हून दखल घेतली आणि मनी लाँड्रिंगचा गुन्हा नोंदवला. या प्रकरणात सोनिया गांधी, राहुल गांधी आणि काँग्रेसचे मोतीलाल व्होरा, ऑस्कर फर्नांडिस, सॅम पित्रोडा आणि सुमन दुबे यांना आरोपी करण्यात आले होते. ही केस सुरू असतानाच मोतीलाल व्होरा आणि ऑस्कर फर्नांडिस यांचे निधन झाले.

एजेएलने हे वृत्तपत्र तीन भाषांमध्ये प्रकाशित केले. इंग्रजीत ‘नॅशनल हेराल्ड’ याशिवाय हिंदीत ‘नवजीवन’ आणि उर्दूमध्ये ‘कौमी आवाज’. हळूहळू वृत्तपत्र तोट्यात गेले आणि 2008 मध्ये काँग्रेसकडून 90 कोटी रुपयांचे कर्ज मिळूनही ते बंद झाले.

2010 मध्ये, यंग इंडियन प्रायव्हेट लिमिटेड (YIL) नावाची एक नवीन संस्था स्थापन करण्यात आली, ज्याने नॅशनल हेराल्ड चालवणारी AJL ताब्यात घेतली. YI च्या संचालक मंडळात सोनिया गांधी आणि राहुल गांधी यांचा समावेश होता. सोनिया आणि राहुल यांची YI मधील हिस्सेदारी 76% होती आणि उर्वरित 24% मोतीलाल व्होरा आणि ऑस्कर फर्नांडिस यांच्याकडे होती. मोतीलाल व्होरा यांचे 2020 मध्ये आणि ऑस्कर फर्नांडिस यांचे 2021 मध्ये निधन झाले. यानंतर काँग्रेसने AJL चे 90 कोटी रुपयांचे कर्ज YI ला हस्तांतरित केले.

काँग्रेसचे कर्ज फेडण्याच्या बदल्यात एजेएलने यंग इंडियनला 9 कोटी शेअर्स दिले. या 9 कोटी समभागांसह, यंग इंडियनने AJL चे 99 % शेअर्स विकत घेतले. यानंतर काँग्रेसने एजेएलचे 90 कोटी रुपयांचे कर्ज माफ केले. सुब्रमण्यम स्वामी यांनी या डीलवर प्रश्न उपस्थित करत खटला दाखल केला होता.

ED has issued an order to provisionally attach properties worth Rs. 751.9 Crore in a money-laundering case investigated under the PMLA, 2002. Investigation revealed that M/s. Associated Journals Ltd. (AJL) is in possession of proceeds of crime in the form of immovable properties…

— ED (@dir_ed) November 21, 2023

सोनियांना 100 हून अधिक प्रश्न

21 जुलै 2022 रोजी नॅशनल हेराल्ड प्रकरणात सोनिया गांधी यांची 3 दिवसांत 12 तास चौकशी करण्यात आली. यावेळी त्यांना 100 हून अधिक प्रश्न विचारण्यात आले. जूनमध्ये पाच दिवसांत ईडीने राहुल गांधींची 50 तासांपेक्षा जास्त चौकशीही केली होती.

यंग इंडिया लिमिटेड ही संस्था कोणत्या क्षेत्रात काम करते?

तुमच्या निवासस्थानी 10 जनपथ येथे व्यवहाराशी संबंधित किती बैठका झाल्या?

व्यवहाराबद्दल तुम्हाला कोणती माहिती आहे? त्याचे शेअर्स कसे विकले गेले?

जुलैमध्ये काँग्रेस नेते राहुल गांधी यांनी सोनिया गांधींच्या ईडीच्या चौकशीला विरोध दर्शवला होता.

सोनिया आणि राहुल यांच्यावर आरोप

नॅशनल हेराल्ड चालवणाऱ्या AJL कडून 90 कोटी रुपयांचे कर्ज वसूल करण्याचा अधिकार काँग्रेसने यंग इंडियन लिमिटेडला हस्तांतरित केल्याचा आरोप भाजप नेते सुब्रमण्यम स्वामी यांनी केला आणि यंग इंडियन लिमिटेडने एजेएलची 2,000 कोटी रुपयांची संपत्ती केवळ 50 लाख रुपयांमध्ये काँग्रेस पक्षाकडे हस्तांतरित केली.

स्वामींचा आरोप आहे की राहुल-सोनियांच्या यंग इंडियन लिमिटेडने नॅशनल हेराल्ड चालवणाऱ्या एजेएल कंपनीवर काँग्रेसचे 90 कोटी रुपयांचे कर्ज फेडण्यासाठी 50 लाख रुपये दिले, त्यानंतर काँग्रेसने एजेएलचे उर्वरित 89.50 कोटी कर्ज माफ केले.

YI ला नॅशनल हेराल्डची मालमत्ता मिळवण्याचा अधिकार मिळाला आहे, ज्यात दिल्लीतील एका मुख्य ठिकाणी असलेल्या इमारतीचा समावेश आहे, सुमारे 2,000 कोटी रुपये किंमतीची, कर्ज वसूल करण्यासाठी.

2010 मध्ये 5 लाख रुपये घेऊन स्थापन झालेल्या यंग इंडियन लिमिटेडची संपत्ती काही वर्षांत 800 कोटी रुपयांपर्यंत वाढल्याचा आरोप आहे.

दुसरीकडे, आयकर विभागाचे म्हणणे आहे की राहुल गांधींनी यंग इंडियन लिमिटेडमधील शेअर्समधून 154 कोटी रुपये कमावले. आयकर विभागाने यंग इंडियन लिमिटेडला 2011-12 साठी 249.15 कोटी रुपयांचा कर भरण्याची नोटीस आधीच जारी केली आहे.

नॅशनल हेराल्डची मालकी असलेल्या AJL या कंपनीकडून 90 कोटी रुपयांचे कर्ज यंग इंडियन लिमिटेडला हस्तांतरित करण्यात आले, ज्यामध्ये सोनिया-राहुल यांचा 76% हिस्सा आहे.

काँग्रेस हे आरोप कसे फेटाळते?

काँग्रेसचे म्हणणे आहे की YI ची निर्मिती नफा कमावण्याऐवजी धर्मादाय हेतूने करण्यात आली आहे. यंग इंडियन लिमिटेडने केलेला व्यवहार हा आर्थिक नसून व्यावसायिक होता, असेही काँग्रेसचे म्हणणे आहे. काँग्रेसचे अभिषेक मनु सिंघवी यांचे म्हणणे आहे की, जेव्हा मालमत्ता किंवा रोख रक्कम हस्तांतरित झाली नाही, तर मग मनी लाँड्रिंगचे प्रकरण कसे असू शकते.

सिंघवी म्हणतात की जेव्हा एजेएल तोट्यात गेली तेव्हा काँग्रेसने ते वाचवण्यासाठी 90 कोटी रुपयांची आर्थिक मदत केली. यामुळे एजेएलला कर्ज मिळाले. त्यांनी या कर्जाचे इक्विटीमध्ये रूपांतर केले आणि 90 कोटी रुपयांचे कर्ज यंग इंडियन या नवीन कंपनीकडे हस्तांतरित करण्यात आले, परंतु यंग इंडियन ही नफा नसलेली कंपनी आहे आणि तिच्या भागधारकांना आणि संचालकांना कोणताही लाभांश दिला जाऊ शकत नाही. याचा अर्थ या कंपनीकडून तुम्ही एक रुपयाही घेऊ शकत नाही, असा दावा सिंघवी यांनी केला आहे.

नॅशनल हेराल्डच्या सर्व मालमत्तेवर आणि मुद्रण आणि प्रकाशक व्यवसायावर पूर्वीप्रमाणेच एजेएलचे अधिकार आहेत, असा दावाही सिंघवी यांनी केला आहे. बदल एवढाच आहे की AJL चे शेअर्स यंग इंडियनच्या मालकीचे आहेत, पण यंग इंडियन हे पैसे कोणत्याही प्रकारे वापरू शकत नाहीत. ते लाभांश देऊ शकत नाही किंवा नफा मिळवू शकत नाही.

पण या केसची परिणीती आता तब्बल 751.9 कोटी रुपयांची मालमत्ता जप्त होण्यात झाली आहे.