Sonam Wangchuk, : सोनम वांगचुक यांच्यावर NSA, अटक करून जोधपूर तुरुंगात नेले; लेहमध्ये सलग चौथ्या दिवशी कर्फ्यू

By, Pravin Wankhade - September 27, 2025 09:30:21

0

वृत्तसंस्था

लेह : Sonam Wangchuk, लडाखचे सामाजिक कार्यकर्ते सोनम वांगचुक यांना शुक्रवारी दुपारी त्यांच्या उल्याक्टोपो या गावात पोलिसांनी अटक केली. त्यांना राजस्थानमधील जोधपूर मध्यवर्ती कारागृहात विमानाने नेण्यात आले. वांगचुक यांच्यावर राष्ट्रीय सुरक्षा कायद्याअंतर्गत (NSA) गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे, जो जामिनाविना दीर्घकाळ ताब्यात ठेवण्याची परवानगी देतो.Sonam Wangchuk,

२४ सप्टेंबर रोजी लेहमध्ये झालेल्या हिंसाचारासाठी सरकारने वांगचुक यांना जबाबदार धरले, ज्यामध्ये चार तरुणांचा मृत्यू झाला आणि ४० पोलिस अधिकाऱ्यांसह ८० लोक जखमी झाले. आतापर्यंत साठ जणांना अटक करण्यात आली आहे.Sonam Wangchuk,

लेहमधील परिस्थिती अजूनही तणावपूर्ण आहे. सलग चौथ्या दिवशी कर्फ्यू लागू करण्यात आला आहे आणि शाळा आणि महाविद्यालये बंद आहेत. खबरदारी म्हणून प्रशासनाने मोबाईल इंटरनेट सेवा देखील बंद केल्या आहेत. लडाखला पूर्ण राज्याचा दर्जा देण्यात यावा आणि संविधानाच्या सहाव्या अनुसूचीमध्ये समाविष्ट करावे अशी निदर्शकांची मागणी आहे.Sonam Wangchuk,

Devendra Fadnavis : मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी घेतली पंतप्रधान मोदींची भेट, महाराष्ट्रातील पूरग्रस्तांसाठी मागितली केंद्राकडून मदत

पत्रकार परिषदेपूर्वी पोलिसांनी त्यांना अटक केली

शुक्रवारी अचानक घटनाक्रम बदलला आणि सामाजिक कार्यकर्ते सोनम वांगचुक यांना दुपारी २:३० वाजता पत्रकार परिषदेपूर्वी पोलिसांनी अटक केली. जेव्हा ते लेहमध्ये पोहोचू शकले नाहीत तेव्हा आयोजकांना संशय आला. नंतर अटकेची बातमी मिळाली. तरीही, पत्रकार परिषद पुढे गेली. आयोजकांनी कबूल केले की, हिंसाचार ‘नियंत्रणाबाहेर’ गेलेल्या तरुणांमुळे झाला होता, परंतु त्यात कोणत्याही परदेशी शक्तीचा सहभाग नाही.

लेह एपेक्स बॉडी (LAB) चे सह-अध्यक्ष चेरिंग दोरजे यांनी गंभीर आरोप केले. ते म्हणाले की, पोलिसांनी आणि सीआरपीएफने पाण्याच्या तोफांचा वापर केला नाही किंवा चेतावणी देणारे गोळीबार केले नाहीत, उलट त्यांनी अंदाधुंद गोळीबार केला.

वांगचुकला त्यांच्या अटकेची अपेक्षा होती

सोनम वांगचुक यांना सरकारच्या संभाव्य अटकेची आधीच कल्पना होती. फक्त एक दिवस आधी त्यांनी म्हटले होते की, “या मुद्द्यावर मला कधीही अटक करावी लागली तर मला आनंद होईल.” पण आता, परिस्थिती शांत होण्याऐवजी, त्यांच्या अटकेमुळे परिस्थिती आणखी चिघळू शकते.

याचा परिणाम लडाख प्रतिनिधी आणि केंद्र सरकार यांच्यात सुरू असलेल्या चर्चेवर होऊ शकतो असे मानले जाते. गेल्या पाच वर्षांपासून लडाखच्या हक्कांच्या लढाईत वांगचुक हे एक प्रमुख व्यक्तिमत्व आहेत. त्यांच्या अटकेमुळे जनभावना दुखावल्या गेल्या आहेत. स्थानिकांचा असा विश्वास आहे की वांगचुक हिंसाचाराला चिथावणी देणारे नाही, तर ते शांततापूर्ण आंदोलनाचे नेतृत्व करत होते.

लेह हिंसाचारानंतर आतापर्यंत कोणती कारवाई करण्यात आली आहे?

गृह मंत्रालयाने वांगचुक यांच्या संस्थेचा, स्टुडंट्स एज्युकेशनल अँड कल्चरल मूव्हमेंट ऑफ लडाख (SECMOL) परकीय निधी परवाना रद्द केला आहे. परदेशी अनुदान किंवा देणग्या मिळविण्यासाठी स्वयंसेवी संस्थांना परकीय योगदान (नियमन) कायद्याअंतर्गत नोंदणी करणे आवश्यक आहे. संस्थेने निधीचा गैरवापर केल्याचे आढळून आले.
सीबीआयने वांगचुक यांच्या मालकीच्या आणखी एका एनजीओ, हिमालयन इन्स्टिट्यूट ऑफ अल्टरनेटिव्ह्ज लडाख (एचआयएएल) विरुद्ध परदेशी निधी (एफसीआरए) चौकशी सुरू केली आहे. एचआयएएलवर परदेशी योगदान कायद्याचे (एफसीआरए) उल्लंघन केल्याचाही आरोप आहे. सीबीआय टीम एनजीओचे खाते आणि रेकॉर्ड तपासत आहे.

सीबीआय चौकशीवर वांगचुक म्हणाले…

सीबीआयला फक्त २०२२ ते २०२४ पर्यंतच्या खात्यांची तपासणी करायची होती, पण ते आता २०२० आणि २०२१ मधील नोंदी तपासत आहेत. तक्रारीव्यतिरिक्त शाळांकडूनही कागदपत्रे मागवली जात आहेत.

स्थानिक पोलिसांनी सुरुवातीला त्यांच्यावर देशद्रोहाचा आरोप लावला. कामगारांना वेतन न दिल्याचा आरोप करणारी चार वर्षांपूर्वीची जुनी तक्रारही पुन्हा उघडण्यात आली आहे.
सरकारने HIAL ला दिलेल्या जमिनीचा भाडेपट्टा रद्द केला कारण भाडेपट्टा रक्कम जमा झाली नाही, तर त्यांच्याकडे असे कागदपत्रे आहेत की सरकारने स्वतः म्हटले होते की कोणतेही शुल्क आकारले जाणार नाही.

मला आयकर विभागाकडूनही एक नोटीस मिळाली आहे आणि आता सीबीआय चौकशी सुरू आहे. लडाखमध्ये कोणताही कर नाही, तरीही मी स्वेच्छेने कर भरतो. असे असूनही, नोटीस पाठवल्या जात आहेत.