द फोकस एक्सप्लेनर : दागेस्तानमध्ये रशियाच्या विरोधात मुस्लिम का उतरले रस्त्यावर, पुतीन यांच्या वक्तव्याने पडली ठिणगी, वाचा सविस्तर…


एकीकडे रशिया युक्रेनसोबत सुरू असलेल्या युद्धात अडकल्याचे दिसत आहे, तर दुसरीकडे रशियातील दागेस्तानमधून असे अनेक व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहेत. यामध्ये रशियन मुस्लिम आणि पोलिसांमध्ये चकमक सुरू आहे. युक्रेनसोबतच आता रशियात राहणाऱ्या मुस्लिमांनीही राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतीन यांच्याविरोधात आघाडी उघडली असल्याचे वृत्त आहे.The Focus Explainer Why Muslims took to the streets against Russia in Dagestan, Putin’s statement sparked, read in detail

अशा स्थितीत प्रश्न पडतो की, रशियात असे काय घडले की तिथले मुस्लिम व्लादिमीर पुतीन यांना विरोध करत आहेत? रशिया दागेस्तानवर प्रचंड दबाव का आणत आहे? रशियाचा प्रदेश असलेल्या दागेस्तानची संपूर्ण कथा जाणून घेऊया.



सोव्हिएत युनियनचे विघटन

1991 मध्ये सोव्हिएत युनियनचे विघटन झाल्यानंतर 21 छोट्या प्रजासत्ताकांचे विलीनीकरण करून रशियाची स्थापना झाली. त्यात क्रिमियाचीही भर पडली तर आता ही संख्या 22 झाली आहे. यापैकी एक प्रजासत्ताक दागेस्तान आहे, जो रशियन नकाशावर 8व्या क्रमांकावर आहे. हा एवढा छोटा देश किंवा प्रदेश आहे की तो जगाच्या नकाशावर शोधायचा प्रयत्न केला तर खूप मेहनत करावी लागेल. दागेस्तान हा एक छोटासा देश आहे. दागेस्तानच्या एका बाजूला कॅस्पियन समुद्र आहे, तर खालच्या बाजूला अझरबैजान आणि डाव्या बाजूला जॉर्जिया आणि वरच्या बाजूला चेचन्या आहे.

रशियापासून वेगळे होण्याची दीर्घ लढाई

दागेस्तानसह या भागातील मुस्लिमांनी रशियापासून वेगळे होण्यासाठी दीर्घकाळ लढा दिला आहे. त्याच वेळी, दागेस्तानला पर्वतांची भूमी देखील म्हटले जाते, ज्याची लोकसंख्या सुमारे 31 लाख आहे. दागेस्तानच्या एकूण लोकसंख्येपैकी 87 टक्के मुस्लिम आहेत. पण यावेळी दागेस्तानची रशियाशी लढत वेगळी आहे, त्यामुळे इथले मुस्लिम रशियन लष्कर आणि पोलीस आणि राष्ट्राध्यक्ष पुतीन यांना विरोध का करत आहेत, हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे.

पुतीन यांचा आदेश…

खरं तर, दागेस्तानच्या लोकांनी रस्त्यावर उतरून आंदोलन करण्यामागचं कारण म्हणजे रशियाने त्यांचा जबरदस्ती केलेला वापर. राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनी रशियाच्या लोकांना युक्रेन युद्धात राखीव दल म्हणून वापरण्याचे आदेश दिले आहेत. या आदेशाद्वारे पुतिन युक्रेनमधील कमकुवत सैन्याला नवी ताकद देण्याचा प्रयत्न करत आहेत. मात्र रशियाने खेळलेला हा डाव उलटल्याचे दिसत आहे.

या आदेशानंतर जिथे रशियाच्या लोकांनी आपला देश सोडण्यास सुरुवात केली आहे. आता देश सोडण्यावर बंदी घातल्यानंतर, रशियामध्ये निदर्शने सुरू आहेत, ज्यामध्ये दागेस्तानमधील निदर्शने हिंसक होत आहेत. दागेस्तानच्या लोकांना रशिया-युक्रेन युद्धात भाग घ्यायचा नाही. सोशल मीडियावर व्हायरल होत असलेल्या व्हिडीओमध्येही त्याचे वैशिष्ट्य स्पष्टपणे दिसून येते. तेथे होणाऱ्या निदर्शनांमध्ये महिलांपासून लहान मुलांपर्यंत सहभागी होत आहेत.

1990 पासून तणावाचे वातावरण

उल्लेखनीय म्हणजे, दागेस्तानच्या इतिहासात 1990 पासून तणावाचे वातावरण आहे. येथील लोक नेहमीच रशियन सरकारचे कट्टर विरोधक राहिले आहेत. सैन्यात भरती होण्याच्या बहाण्याने त्यांना लक्ष्य केले जात असल्याचे त्यांचे मत आहे. पुतीन यांच्या या घोषणेनंतर येथील मुस्लिम पोलिसांचा विरोध करत असतानाच अनेक तरुण जॉर्जियाला पळून जाण्याच्या प्रयत्नात आहेत, जेणेकरून रशियन सैन्य तिथल्या तरुणांना सैन्यात भरती करण्यास भाग पाडू नये.

दागेस्तानमध्ये अशा तरुणांना रोखण्यासाठी रशियाने टास्क फोर्सची स्थापना केली आहे. ही टास्क फोर्स जबरदस्तीने दागेस्तानी तरुणांना रोखत असून त्याचे व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहेत. वृत्तानुसार, पोलिसांनी आतापर्यंत सुमारे 100 लोकांना कैद केले आहे. त्यांच्या सुटकेचीही मागणी आंदोलक करत आहेत.

मृतदेहांनी भरलेल्या शवपेट्या,

निषेधामागील एक कारण म्हणजे दागेस्तानमधील अनेक तरुण मुले रशियन सैन्यात भरती झाली होती. परंतु रशिया-युक्रेन युद्धादरम्यान त्यांच्या मृतदेहांनी भरलेल्या शवपेट्या दागेस्तानला परत केल्या जात असताना पुतिन यांचा विरोध वाढत आहे. युध्द नको अशा घोषणा देत महिला रस्त्यावर उतरत आहेत. दागेस्तानमध्ये निदर्शने होत असूनही, रशियन पोलीस त्यांना जबरदस्तीने सैन्यात भरती करण्यात गुंतले आहेत.

दागेस्तानच्या इतिहासात डोकावून पाहिल्यास 1990 पासून दागेस्तानमध्ये कट्टर इस्लामिक विचारसरणी वाढली आहे, हे लक्षात येते. त्याच वेळी 1999 मध्ये एका इस्लामिक गटाने चेचन्या आणि दागेस्तानचा काही भाग स्वतंत्र घोषित केला. यादरम्यान दागेस्तानमध्ये रशियन सैन्यावर हल्लेही झाले. 2010 च्या मॉस्को मेट्रो हल्ल्यासाठी दागेस्तानचा मिलिशिया कमांडर मॅगोमेड वागाबोव्हला जबाबदार धरण्यात आले होते ज्यात 39 लोक मारले गेले होते.

तथापि, 2010 मध्ये रशियन सैन्याने मिलिशिया कमांडर मॅगोमेड वागाबोव्हची हत्या करून बदला घेतला. पण दागेस्तानमध्ये अजूनही अनेक सशस्त्र गट कार्यरत आहेत. या सशस्त्र गटांनी दागेस्तानसारख्या छोट्या भागात सक्रीय राहण्यासाठी रशियन सरकारची दमछाक केली आहे.

एका दाव्यानुसार, रुशिया-युक्रेन युद्धात 30 हजारांहून अधिक युक्रेनियन नागरिकांचा मृत्यू झाला आहे, ज्यात 15 हजारांहून अधिक युक्रेनियन सैनिकांचा समावेश आहे. त्याच वेळी, युक्रेनमधून आतापर्यंत 8 दशलक्षाहून अधिक लोक स्थलांतरित झाले आहेत. दरम्यान, युक्रेनने दावा केला आहे की या युद्धात 30 हजारांहून अधिक रशियन सैनिक मारले गेले आहेत, 40 हजारांहून अधिक रशियन सैनिकांना पकडण्यात आले आहे. पण या सगळ्याच्या दरम्यान रशियाने हा आकडा जाहीर करत 1351 सैनिकांच्या मृत्यूची पुष्टी केली होती.

अलीकडेच युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष वोलोडिमिर झेलेन्स्की यांनी दावा केला होता की, सध्या सुरू असलेल्या रशिया-युक्रेन युद्धात दररोज किमान 60 ते 100 युक्रेनियन सैनिक आपला जीव गमावत आहेत, तर 500 सैनिक दररोज जखमी होत आहेत. ते म्हणाले की, पूर्वेकडील परिस्थिती अत्यंत बिकट आहे. या युद्धात आतापर्यंत दोन्ही देशांचे हजारो सैनिक शहीद झाले आहेत. यामध्ये रशियाचेही मोठे नुकसान झाले आहे. यामुळेच रशिया दागेस्तानच्या तरुणांवर सैन्यात भरती होण्यासाठी दबाव आणत आहे.

The Focus Explainer Why Muslims took to the streets against Russia in Dagestan, Putin’s statement sparked, read in detail

महत्वाच्या बातम्या

LEAVE A COMMENT

To be published, comments must be reviewed by the administrator.*



    दगडी चाल फेम अभिनेत्री पूजा सावंत ने गुपचूप उरकला साखरपुडा. श्रीमंत दगडूशेठ गणपती 2023 ब्रिटनचे पंतप्रधान ऋषी सुनक पत्नी अक्षता मूर्तीसह अक्षरधाम मंदिरात