पाश्चिमात्य माध्यमांचे भारताबाबत पक्षपाती वार्तांकन, कोरोनाच्या दुसर्‍या लाटेदरम्यान एकतर्फी बातम्या दिल्या, IIMCच्या सर्वेक्षणातून खुलासा

By, shreekant patil - July 16, 2021 08:49:03

0

IIMC Survey shows Western Media Biased Reporting During Covid-19 Pandemic Second Wave In India

IIMC Survey : कोरोना साथीच्या दुसर्‍या लाटेच्या वेळी भारताची स्थिती कुणापासून लपलेली नव्हती. त्यावेळी सामान्य नागरिकांची अवस्था अत्यंत वाईट होती. लोकांनाही पुरेशा आरोग्य सेवा मिळाल्या नाहीत. असे असूनही जे सत्य समोर आले आहे, ते प्रत्येकाला चकित करेल. खरंतर, कोरोनाच्या दुसर्‍या लाटेच्या वेळी पाश्चात्य माध्यमांनी भारताला पक्षपाती वागणूक दिली. साथीच्या रोगाच्या एकतर्फी बातम्या यावेळी या माध्यमांनी प्रकाशित केल्या. IIMC Survey shows Western Media Biased Reporting During Covid-19 Pandemic Second Wave In India

विशेष प्रतिनिधी

नवी दिल्ली : कोरोना साथीच्या दुसर्‍या लाटेच्या वेळी भारताची स्थिती कुणापासून लपलेली नव्हती. त्यावेळी सामान्य नागरिकांची अवस्था अत्यंत वाईट होती. लोकांनाही पुरेशा आरोग्य सेवा मिळाल्या नाहीत. असे असूनही जे सत्य समोर आले आहे, ते प्रत्येकाला चकित करेल. खरंतर, कोरोनाच्या दुसर्‍या लाटेच्या वेळी पाश्चात्य माध्यमांनी भारताला पक्षपाती वागणूक दिली. साथीच्या रोगाच्या एकतर्फी बातम्या यावेळी या माध्यमांनी प्रकाशित केल्या.

इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मास कम्युनिकेशनने (आयआयएमसी) केलेल्या सर्वेक्षणात हे उघड झाले आहे, ज्यामध्ये 82 टक्के भारतीयांचा असा विश्वास आहे की, पाश्चिमात्य माध्यमांद्वारे भारतात सध्या सुरू असलेल्या कोविड-19 महामारीची रिपोर्टिंग अविश्वासू आहे. सर्व्हेतील सहभागींनी पाश्चात्य मीडिया कव्हरेजचे वर्णन पूर्णपणे पक्षपाती, अंशतः प्रामाणिक किंवा पूर्णपणे असत्यापित केले आहे. त्याचबरोबर 69 टक्के माध्यमकर्मींचा असा विश्वास आहे की, या अप्रामाणिक कव्हरेजमुळे जागतिक स्तरावर भारताची प्रतिमा डागाळली आहे, तर 56 टक्के लोक असे म्हणतात की, अशा प्रकारच्या कव्हरेजमुळे परदेशात स्थायिक झालेल्या भारतीयांच्या मनात त्यांच्या देशाबद्दल नकारात्मक मत निर्माण झाले आहे.

जून 2021 मध्ये झाले सर्वेक्षण

मिळालेल्या माहितीनुसार, आयआयएमसीच्या आउटरीच विभागाने जून 2021 मध्ये हे सर्वेक्षण केले. या सर्वेक्षणाचा विषय हा ‘पाश्चात्य माध्यमांद्वारे भारतातील कोविड 19 महामारीचे कव्हरेज एक अभ्यास’ असा होता. यात एका आठवड्यात 529 प्रतिक्रिया मिळाल्या. प्रतिक्रिया देणाऱ्यांमध्ये 215 मीडिया स्कॉलर्स, 210 पत्रकार आणि 104 मीडिया शिक्षकांचा समावेश होता. यामध्ये विविध वयोगटातील पत्रकार, मीडिया शिक्षक आणि मीडिया स्कॉलर्सचा समावेश करण्यात आला होता. ज्यात 18 ते 30 वर्षांचे 46 टक्के, 31 ते 40 वयोगटातील 24 टक्के आणि 41 वा त्याहून अधिक वयाच्या 30 टक्के लोकांचा समावेश होता.

सर्वेक्षणातील सहभागींपैकी 64 टक्के पुरुष आणि 36 टक्के महिला होत्या. त्यापैकी 97 टक्के प्रिंट, 49 टक्के डिजिटल आणि 29 टक्के ब्रॉडकास्ट मीडियाशी संबंधित होते. म्हणजेच सुमारे 29 टक्के सहभागी एकापेक्षा जास्त मीडिया प्लॅटफॉर्मशी संबंधित होते. पत्रकारांमधील बहुतेक प्रतिक्रिया हिंदी माध्यमांशी संबंधित लोकांकडून आल्या (149). त्यानंतर, इंग्रजी माध्यमातून (31), द्विभाषिक इंग्रजी-हिंदी माध्यम (17) आणि भारतीय प्रादेशिक भाषांमधील वृत्तसंस्थांशी (11) संबंधित होते.

पाश्चात्य माध्यमांच्या वार्तांकनावर काय म्हणाले सहभागी?

पाश्चिमात्य प्रसारमाध्यमांनी भारतातील कोरोना महामारीच्या केलेल्या वार्तांकनावर 82 टक्के लोकांना प्रामाणिकपणा वाटला नाही. 18 टक्के लोकांनी असे मत व्यक्त केले की परदेशी मीडिया अहवाल प्रामाणिक आहे. मिळालेल्या माहितीनुसार, सहभागींना विचारण्यात आले की, पाश्चात्य माध्यमांद्वारे भारतातील कोरोनाचे वार्तांकन प्रामाणिक आहे काय? यावर 82% लोकांपैकी 46% लोकांनी ते अंशतः प्रामाणिक मानले. 15 टक्के लोकांनी त्यास पूर्णपणे पक्षपाती किंवा असमर्थित म्हटले, तर सात टक्के लोकांनी त्यास आंशिक पक्षपाती म्हटले.

परदेशात भारताची प्रतिमा डागाळली का?

पाश्चात्य माध्यमांद्वारे केलेल्या ‘पक्षपाती’ कव्हरेजमुळे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर देशाची प्रतिष्ठा कमी झाली आहे, याबद्दल बहुतांश सहभागींच्या मनात शंका नाही. कमीतकमी 69 टक्के लोकांचा असा विश्वास आहे की, अशा प्रकारच्या कव्हरेजमुळे भारताची प्रतिमा डागाळली आहे, तर ११ टक्क्यांना असे वाटत नाही. उर्वरित लोकांनी यावर मत दिले नाही.

IIMC Survey shows Western Media Biased Reporting During Covid-19 Pandemic Second Wave In India

महत्त्वाच्या बातम्या