Ghulam Nabi Azad Profile : चार पंतप्रधानांसोबत केले काम, मनमोहन सरकारमध्ये मंत्री, जम्मू-काश्मिरचे राहिले मुख्यमंत्री, मोदींच्या काळात मिळाला पद्मभूषण

By, Pravin Pawar - August 27, 2022 03:00:43

0

विशेष प्रतिनिधी

नवी दिल्ली : काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते गुलाम नबी आझाद यांनी अखेर काँग्रेसशी असलेले पाच दशकांचे जुने राजकीय नाते तोडलेच. काँग्रेस अध्यक्षा सोनिया गांधी आणि माजी अध्यक्ष राहुल गांधी यांच्यावर थेट हल्ला करताना आझाद यांनी शुक्रवारी पक्षाच्या सर्व पदांचा राजीनामा दिला. ज्योतिरादित्य शिंदे, जितिन प्रसाद, आरपीएन सिंह, कपिल सिब्बल, अश्विनीकुमार, सुनील जाखड यांसारख्या दिग्गजांनंतर आझाद यांचा राजीनामा काँग्रेससाठी मोठा धक्का मानला जात आहे. आझाद यांनी सोनिया गांधींच्या नावे पाच पानांचे पत्र लिहिले आहे.Ghulam Nabi Azad Profile Worked with four Prime Ministers, Minister in Manmohan government, Chief Minister of Jammu and Kashmir, got Padma Bhushan during Modi’s tenure

पक्षाला नवसंजीवनी देण्याबाबत ते वेळोवेळी बोलत होते, पण त्यांचे म्हणणे ऐकून न घेता पक्ष सोडणेच बरे वाटले. आता या दिग्गज आणि पक्षाच्या नेत्याच्या जाण्याआधीच बुडलेल्या काँग्रेसच्या नय्याचं काय होणार, हे येणारा काळच सांगेल, पण इथे गुलाम नबी आझाद कोण आणि काय आहेत हे जाणून घेऊया…

Gulam Nabi Azad : जातीवादाच्या अतिरेकामुळे चांगल्या नेत्यांना प्रचारात संधी नाही; गुलाम नबी आझादांची स्पष्टोक्ती

गांधी घराण्याच्या जवळचे

गुलाम नबी आझाद हे केवळ काँग्रेस पक्षाचे नेते नव्हते. स्वातंत्र्यापासून काँग्रेस पक्ष आणि त्यातील महत्त्वाच्या व्यक्तींशी त्यांचे जवळचे नाते आहे. गांधी घराण्याशी त्यांचे घरगुती संबंध असल्याची चर्चा आहे. मात्र, नंतर या जवळच्या लोकांनी काँग्रेसपासून दुरावायला सुरुवात केली. कालांतराने पक्षातील बदलांमुळे ते काँग्रेस पक्षाच्या G-23 चे महत्त्वाचे नेते म्हणून उदयास आले. पार्टी दूरस्थपणे चालली आहे आणि ते आपल्याला आवडत नाही, असे ते सांगत राहिले. अखेर, काँग्रेस पक्षापासून कायमचे अंतर निर्माण झाले. केवळ काँग्रेसमध्येच नाही, तर देशाच्या राजकारणात त्यांचा अनुभव आणि उंची किती आहे, याचा अंदाज यावरून लावता येतो की, ते केवळ जम्मू-काश्मीरमध्येच नव्हे, तर देशातील सर्वच राज्यांमध्ये प्रभावी आहेत. 23 मार्च 2022 रोजी माजी राष्ट्रपती राम नाथ कोविंद यांनी त्यांना मोदी सरकारने पद्मभूषण पुरस्काराने सन्मानित केले, यावरून त्यांचे महत्त्व कळू शकते.

काँग्रेस कमिटीचे सचिव ते दिग्गज नेते

गुलाम नबी आझाद यांनी 1973 मध्ये भालसवा येथील ब्लॉक काँग्रेस कमिटीचे सचिव म्हणून राजकारणाला सुरुवात केली. त्यांच्या कार्यशैलीचे काँग्रेस चाहते झाले आणि पक्षाने त्यांना युवक काँग्रेसचे अध्यक्षपद देऊन सन्मानित केले. 1980 हे वर्ष त्यांच्या राजकीय कारकिर्दीतील महत्त्वाचा टप्पा ठरला. या वर्षी त्यांनी 1980 मध्ये महाराष्ट्रातील वाशिम मतदारसंघातून पहिली लोकसभा निवडणूक लढवली आणि जिंकलीसुद्धा.

यानंतर, 1982 मध्ये केंद्रीय मंत्री म्हणून मंत्रिमंडळात समाविष्ट झाल्यावर त्यांनी पक्ष आणि राजकारणात आणखी एक पायरी चढले. या प्रभावशाली नेत्याच्या राजकीय प्रवासातील 2005 हे वर्ष सुवर्णकाळ ठरले. 2005 मध्ये त्यांनी जम्मू-काश्मीरचे मुख्यमंत्री म्हणून पदभार स्वीकारला. त्यांचे यश इथेच थांबले नाही, जम्मू-काश्मीर प्रदेश काँग्रेस कमिटीचे अध्यक्ष असताना आझाद यांच्या नेतृत्वाखालील काँग्रेसने विधानसभा निवडणुकीत 21 जागा जिंकल्या आणि त्यामुळे काँग्रेस हा दुसऱ्या क्रमांकाचा राजकीय पक्ष बनला. ते जम्मू-काश्मीरचे माजी मुख्यमंत्री, माजी केंद्रीय मंत्री आणि राज्यसभेतील विरोधी पक्षनेते राहिले आहेत.

गुलाम नबी आझाद यांच्या राजकीय प्रवासावर एक नजर

1980 मध्ये, गुलाम नबी आझाद जम्मू आणि काश्मीर राज्याच्या युवक काँग्रेसचे अध्यक्ष बनले.
1980 गुलाम नबी आझाद यांनी 1980 मध्ये महाराष्ट्राच्या वाशीम लोकसभा मतदारसंघातून निवडून आल्यानंतर लोकसभेत प्रवेश केला.
1982 मध्ये गुलाम नबी आझाद यांची कायदा मंत्रालयात उपमंत्री म्हणून निवड झाली.
1984 मध्ये ते आठव्या लोकसभेवर निवडून गेले.
1985-89 माहिती आणि प्रसारण मंत्रालयात केंद्रीय उपमंत्री
आझाद 1990 ते 1996 या काळात राज्यसभेचे सदस्य होते.
एप्रिल 2006 जम्मू आणि काश्मीर विधानसभेसाठी राज्याच्या इतिहासात सर्वाधिक मतांनी निवडून आले.
2008 भदरवाह येथून जम्मू आणि काश्मीर विधानसभेवर पुन्हा निवडून आले. दया कृष्णा यांचा 29936 मतांनी पराभव केला.
2008 मध्ये गुलाम नबी आझाद जम्मू-काश्मीरचे मुख्यमंत्री झाले.
2009 चौथ्यांदा राज्यसभेवर निवडून आले. यानंतर केंद्रीय आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्री करण्यात आले
2014 राज्यसभेत विरोधी पक्षनेते होते.
2015 राज्यसभेवर पाचव्यांदा निवडून आले.
राज्यसभेतील विरोधी पक्षनेते जून 2014-15 फेब्रुवारी आणि वर्ष ऑगस्ट 2021.
यूपीए-2 सरकारच्या काळात त्यांना आरोग्य मंत्रालयाची जबाबदारी देण्यात आली होती.
गुलाम नबी आझाद हे नरसिंह राव यांच्या सरकारमध्ये संसदीय कामकाज आणि नागरी विमान वाहतूक मंत्री होते.
काँग्रेसचा बंडखोर गट G-23 चे सदस्य.