सुप्रीम कोर्टाने म्हटले- विधीशिवाय हिंदू विवाह वैध नाही; हा नाचगाण्याचा किंवा खाण्याचा कार्यक्रम नाही

By, Pravin Wankhade - May 2, 2024 01:00:49

0

The Supreme Court said- Hindu marriage is not valid without ritual; This is not a dance or food event

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : हिंदू विवाह म्हणजे केवळ नाचणे, गाणे किंवा खाणे-पिणे असा इव्हेंट नाही, असे सर्वोच्च न्यायालयाने म्हटले आहे. तसेच हा व्यावसायिकदृष्ट्या काही व्यवहार देखील नाही. धार्मिक विधी केल्याशिवाय हिंदू विवाह कायद्यानुसार ते वैध मानले जाऊ शकत नाही. न्यायमूर्ती बीव्ही नागरथना आणि ऑगस्टिन जॉर्ज मसिह यांच्या खंडपीठाने सांगितले की, हिंदू विवाह हा एक संस्कार आणि धार्मिक उत्सव आहे, ज्याला भारतीय समाजाच्या महत्त्वाच्या संस्थेचा दर्जा देण्याची गरज आहे.The Supreme Court said- Hindu marriage is not valid without ritual; This is not a dance or food event

तरुणांनी गाठ बांधण्यापूर्वी काळजीपूर्वक विचार केला पाहिजे

वैध हिंदू विवाह सोहळा न करणाऱ्या दोन व्यावसायिक वैमानिकांच्या घटस्फोट प्रकरणाच्या सुनावणीदरम्यान न्यायालयाने हे सांगितले. खंडपीठाने म्हटले की, आम्ही तरुण-तरुणींना सांगू इच्छितो की, लग्नाच्या संस्थेचा नीट विचार करा आणि ही संस्था भारतीय समाजासाठी किती पवित्र आहे हे समजून घेण्याचा प्रयत्न करा.

सुप्रीम कोर्टाच्या आदेशानुसार निवडणूक आयोगाने EVM-VVPAT शी संबंधित प्रोटोकॉल बदलला!

खंडपीठाने म्हटले की, लग्न हा नाच, गाणे आणि खाण्याचा कार्यक्रम नाही. तसेच हा असा प्रसंग नाही जिथे तुम्ही हुंडा आणि भेटवस्तूंची देवाणघेवाण करण्यासाठी एकमेकांवर दबाव आणता, ज्यामुळे नंतर केस होण्याची शक्यता असते. लग्न हा काही व्यावसायिक व्यवहार नाही. पती-पत्नीचा दर्जा असलेल्या आणि कुटुंब तयार करणाऱ्या पुरुष आणि स्त्री यांच्यातील नातेसंबंध साजरे करणारी ही एक अत्यंत मूलभूत घटना आहे. हे कुटुंब भारतीय समाजाचे मूळ घटक आहे.

विवाह केवळ दोन व्यक्तींनाच नाही तर समुदायांना एकत्र आणते

न्यायालयाने म्हटले की विवाह ही एक पवित्र गोष्ट आहे कारण यामुळे दोन व्यक्तींना आयुष्यभर एकत्र आणले जाते आणि त्यांना स्वाभिमानासह समान अधिकार मिळतात. हिंदू विवाहामुळे मुले जन्माला येतात, कुटुंब एकत्र येते आणि विविध समुदायांमधील बंधुत्वाची भावना मजबूत होते.

पती-पत्नीचा दर्जा मिळविण्यासाठी हिंदू विवाह कायद्यांतर्गत विवाहाच्या संस्कारांशिवाय तरुण स्त्रिया आणि पुरुष कथितपणे एकमेकांशी विवाह करतात त्या प्रथेचा आम्ही निषेध करतो, असे न्यायालयाने म्हटले आहे. दोन्ही वैमानिकांच्या बाबतीतही असेच घडले, जे नंतर लग्न करणार होते.

न्यायालयाने म्हटले – पती-पत्नी वैवाहिक जीवनात समान आहेत

19 एप्रिल रोजीच्या आपल्या आदेशात न्यायालयाने म्हटले आहे की, जेथे हिंदू विवाह सप्तपदीसारख्या सर्व विधींसह केला जात नाही, तो हिंदू विवाह मानला जाऊ शकत नाही. हिंदू विवाह पवित्र आहे, असे आमचे मत असल्याचे न्यायालयाने म्हटले आहे.

न्यायालयाने म्हटले की जर आपण सप्तपदीबद्दल बोललो तर ऋग्वेदानुसार सातवी फेरी पूर्ण झाल्यानंतर वधू वराला सांगते की या सात फेऱ्यांमुळे आमची मैत्री झाली आहे. या मैत्रीच्या नात्यात मी आयुष्यभर जपून राहू दे, मला त्यापासून कधी वेगळे व्हायला नको.

पत्नीला बेटर हाफ म्हटले जाते परंतु तिला तिच्या स्वतःच्या ओळखीने स्वीकारले जाते आणि तिला विवाहात समान अधिकार आहेत. लग्नात ‘बेटर हाफ’ असे काही नसते, उलट पती-पत्नी दोघेही आपापल्या परीने पूर्ण एकत्र येतात.

हिंदू विवाह कायद्यात बहुपत्नीत्वाला स्थान नाही.

न्यायालयाने पुढे म्हटले आहे की बहुपत्नीत्व, बहुपत्नीत्व आणि अशा इतर प्रथांना हिंदू विवाह कायद्यात स्थान नाही. निरनिराळ्या चालीरीती आणि परंपरांसह एकच विवाह असावा, अशी संसदेचीही इच्छा आहे. त्यामुळे अनेक शतके उलटून गेल्यानंतर आणि हिंदू विवाह कायदा लागू झाल्यानंतर स्त्रीचा एकाच पुरुषाशी विवाह आणि त्याच स्त्रीशी पुरुषाच्या विवाहाला कायदेशीर मान्यता मिळाली आहे.