आर गांधी म्हणाले- बरे झाले '2000'च्या नोटांवर बंदी आणली, 500 पेक्षा मोठ्या नोटांची गरज नाही, माजी डेप्युटी गव्हर्नरनी उलगडून सांगितले गणित|R Gandhi said - Good thing '2000' notes were banned, no need for notes bigger than 500, ex-deputy governor explained the math

आर गांधी म्हणाले- बरे झाले ‘2000’च्या नोटांवर बंदी आणली, 500 पेक्षा मोठ्या नोटांची गरज नाही, माजी डेप्युटी गव्हर्नरनी उलगडून सांगितले गणित

प्रतिनिधी

मुंबई : भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (RBI) शुक्रवारी 2000 रुपयांच्या नोटा चलनातून बाद करण्याची घोषणा केली. बँकेने म्हटले आहे की, ज्यांच्याकडे 2000 रुपयांच्या नोटा आहेत ते 30 सप्टेंबर 2023 पर्यंत इतर मूल्यांच्या नोटांसह त्या बदलून घेऊ शकतात. 2000 रुपयांची नोट बदलण्याची प्रक्रिया 23 मे 2023 पासून सुरू होणार आहे. दरम्यान, रिझव्‍‌र्ह बँकेचे माजी डेप्युटी गव्हर्नर आर. गांधी म्हणाले की, भारताला 500 रुपयांपेक्षा जास्त मूल्यांच्या चलनी नोटांची गरज नाही. ते म्हणाले की, ज्या प्रकारे डिजिटल व्यवहार वाढत आहेत, मला वाटत नाही की उच्च मूल्याच्या नोटांची गरज भासेल.R Gandhi said – Good thing ‘2000’ notes were banned, no need for notes bigger than 500, ex-deputy governor explained the math

अल्प मुदतीसाठी आणली होती नोट

आर गांधी यांच्या मते, डिजिटल पेमेंट प्रणालीचे व्यापक यश आणि कमी महागाईचा अर्थ असा आहे की, आता उच्च मूल्याच्या चलनी नोटांची गरज नाही. 2016 मध्ये नोटाबंदीनंतर रिझर्व्ह बँकेने 2000 रुपयांची नवीन नोट जारी केली होती. त्याच वेळी आर गांधी यांनी 2014 ते 2017 पर्यंत डेप्युटी गव्हर्नर म्हणून काम करताना आरबीआयचे चलन व्यवस्थापन विभाग हाताळला. ते म्हणाले की, 2000 रुपयांची नोट चलनात आणणे नोटाबंदीच्या तत्त्वांच्या विरोधात आहे. हा अल्पकालीन धोरणात्मक निर्णय होता.

लंडन दौऱ्याच्या “कर्नाटकी यशा”नंतर 31 मे पासून राहुल गांधी 10 दिवस अमेरिकेच्या दौऱ्यावर!!

2000 च्या नोटा का काढल्या?

रिपोर्टनुसार, आर गांधी म्हणाले की, 2016 मध्ये नोटाबंदीनंतर 2000 रुपयांच्या नोटा जारी करण्यात आल्या. कारण 500 रुपयांची नोट छापण्यासाठी खूप वेळ लागतो. त्यामुळे हे अल्प मुदतीसाठी स्वीकारले गेले. याशिवाय बँकिंग प्रणालीमध्ये आल्यानंतर आरबीआय या नोटा परत घेत आहे. त्या पुन्हा जारी केलेल्या नाहीत. यामुळेच यातील जवळपास निम्म्या नोटा यापूर्वीच काढण्यात आल्या आहेत. त्यामुळे उर्वरित नोटा परत घेण्याचा निर्णय घेण्यात आल्याने आश्चर्य व्यक्त होत नाही.

मोठ्या नोटांची गरज का नाही?

आर गांधी म्हणाले की ज्या प्रकारे डिजिटल व्यवहार वाढत आहेत, मला वाटत नाही की उच्च मूल्याच्या नोटांची गरज आहे. पूर्वी रोखीच्या व्यवहारांचे वर्चस्व होते, तेव्हा चलनवाढीच्या दरानुसार व्यवहार सुलभ करण्यासाठी उच्च मूल्याच्या चलनी नोटा वापराव्या लागतील असा नियम होता. ते बंधन आता दोन कारणांसाठी लागू होत नाही. एक डिजिटल पेमेंटची व्याप्ती वाढली आहे. दुसरे म्हणजे महागाई आता दुहेरी अंकांच्या विरोधात नियंत्रणात आहे. म्हणूनच उच्च मूल्याच्या नोटांची गरज नाही.

2000च्या नोटा किती काळ चलनात राहतील?

आरबीआयने म्हटले आहे की, 2000 रुपयांच्या नोटा 30 सप्टेंबरपर्यंत चलनात राहतील. म्हणजेच ज्यांच्याकडे सध्या 2000 रुपयांच्या नोटा आहेत, त्यांना त्या बँकेतून बदलून घ्याव्या लागतील. त्यासाठी 23 मे ते 30 सप्टेंबरपर्यंतचा कालावधी निश्चित करण्यात आला आहे.

भारतीय रिझर्व्ह बँकेने ‘क्लीन नोट पॉलिसी’ अंतर्गत 2000 रुपयांची नोट बंद करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या धोरणांतर्गत RBI हळूहळू बाजारातून 2000 च्या नोटा काढून घेईल. सरकारी आकडेवारीनुसार, सध्या 3.62 लाख कोटी रुपयांच्या 2000 रुपयांच्या नोटा चलनात आहेत. पण व्यवहार खूपच कमी होत आहेत.