गुजरातच्या वलसाडचे महत्त्व; देशासाठी एक महत्त्पूर्ण मतदारसंघ

By, Pravin Wankhade - May 31, 2024 06:57:02

0

वलसाडला ‘बेलवेदर’ सीट म्हटले जाते, कारण

विशेष प्रतिनिधी

नवी दिल्ली : वलसाड मतदारसंघ हा गुजरातमधील 26 लोकसभा जागांपैकी एक आहे. पूर्वी बुलसार म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या या संसदीय जागेबद्दल एक मनोरंजक तथ्य आहे. वलसाडला ‘बेलवेदर’ सीट म्हटले जाते, कारण कल असा आहे की येथे जो पक्ष निवडणूक जिंकतो तो केंद्रात सरकार बनवतो. वलसाड अंतर्गत सात विधानसभा मतदारसंघांचाही समावेश आहे. Importance of Valsad of Gujarat; An important constituency for the country

देशातील सुमारे डझनभर महत्त्वाच्या जागांपैकी दक्षिण गुजरातच्या वलसाड लोकसभा मतदारसंघातील कामगिरी 1957 च्या निवडणुकीपासून आश्चर्यकारकपणे अचूक आहे. या आठवड्याच्या शेवटी मतदानाचे सात टप्पे संपुष्टात आल्याने निवडणुकीच्या निकालांची उत्सुकता वाढली आहे, 2024 च्या निवडणुकीच्या निकालाचा अंदाज लावण्याचा प्रयत्न करणारे पोलस्टार्स वलसाडमधील मतदारांवरून देशाचा मूड समजून घेत आहेत.

वलसाड ही अनुसूचित जमातीसाठी राखीव जागा आहे. देशाच्या लोकसंख्येमध्ये आदिवासींची संख्या 8.6 टक्के आहे. 2019 मध्ये, भाजपने देशातील 47 ST आरक्षित जागांपैकी 31 जागा जिंकल्या, परंतु यावेळी, सत्ताधारी पक्षाला आदिवासी ग्रामीण भागात आव्हानांचा सामना करावा लागत आहे आणि वलसाडही त्याला अपवाद नाही. भाजप पूर्ण बहुमताने सत्तेवर आल्यास एसटी कोटा रद्द होण्याची भीती, तसेच पायाभूत सुविधा आणि औद्योगिक विकासासाठी जमीन गेल्यामुळे विस्थापित होण्याची भीती, हे आदिवासी भागात वर्चस्व गाजवणारे काही मुद्दे आहेत.

राजकीय दृष्टीने, बेलवेदर हा एक मतदारसंघ आहे जो एकूण भौगोलिक परिस्थितीसाठी कल निर्देशक म्हणून काम करतो. अशा जागा राज्याच्या निवडणुकीच्या मूडचा अंदाज लावतात आणि अनेकदा कोणत्या पक्षाची किंवा युती सरकार स्थापन करेल याचा अंदाज लावू शकतात.

1957 ते 1977 पर्यंत काँग्रेस नेते नानुभाई पटेल या जागेवरून विजयी होत राहिले. या काळात केंद्रात काँग्रेसची सत्ता होती.
1977 मध्ये, नानुभाई पटेल पुन्हा एकदा या जागेवरून निवडणूक जिंकले, परंतु यावेळी त्यांनी जनता पक्षाच्या वतीने निवडणूक लढवली आणि 1977-80 दरम्यान जनता पक्ष केंद्रात सत्तेत होता.
1980-89 पर्यंत ही जागा काँग्रेस नेते उत्तमभाई पटेल यांच्याकडे होती आणि तेव्हा केंद्रात काँग्रेसचे सरकार होते.
1989 मध्ये ही जागा अर्जुनभाई पटेल यांनी जनता दलाच्या तिकिटावर जिंकली होती, जेव्हा जनता दल केंद्रात सत्तेत होता.
1991 मध्ये ही जागा पुन्हा उत्तमभाई पटेल यांच्याकडे राहिली. 1991-96 दरम्यान केंद्रात काँग्रेस पुन्हा सत्तेत होती.
1996, 1998 आणि 1999 मध्ये मणिभाई चौधरी यांनी भाजपच्या तिकिटावर निवडणूक लढवली आणि एनडीए सरकार 2004 पर्यंत सत्तेत राहिले.
2004 मध्ये, काँग्रेसचे किशनभाई वेस्ताभाई पटेल यांनी काँग्रेसच्या तिकिटावर निवडणूक लढवली आणि या ‘ग्रँड ओल्ड पार्टी’ने केंद्रात सरकार स्थापन केले. 2009 मध्ये त्यांनी पुन्हा ही जागा काबीज केली आणि 2014 पर्यंत केंद्रात काँग्रेसची सत्ता राहिली.
भाजपचे केसी पटेल यांनी 2014 आणि 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत वलसाडमधून निवडणूक लढवली होती आणि तेव्हापासून भगवा पक्ष केंद्रात सत्तेत आहे.