Narendra Modi : …तर चीनचा नकाशा वेगळा असता, ड्रॅगनच्या विस्तारवादी धोरणावरून पंतप्रधान मोदींची टीका

By, Pravin Pawar - September 7, 2024 11:46:43

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : चीनच्या ‘विस्तारवादी धोरणा’वरून पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी ( Narendra Modi ) पुन्हा एकदा चीनची कोंडी केली आहे. चीनचे नाव न घेता ते म्हणाले की, भारत विकासाला पाठिंबा देतो, विस्तारवादाला नाही. ब्रुनेईचे सुलतान हाजी हसनल बोलकिया यांच्यासोबत झालेल्या भेटीदरम्यान पंतप्रधान मोदींनी ही प्रतिक्रिया दिली. पीएम मोदी म्हणाले, ‘आम्ही विकासाच्या धोरणाला पाठिंबा देतो, विस्तारवादाला नाही.’ पीएम मोदींची ही टिप्पणी चीनसाठी मजबूत संदेश मानली जात आहे. चीनचे जगातील बहुतांश देशांशी वाद आहेत. दक्षिण चीन समुद्रावरून चीनचा ब्रुनेईशी वाद आहे.

‘विकासवाद’ विरुद्ध ‘विस्तारवाद’

तथापि, पंतप्रधान मोदींनी चीनच्या विस्तारवादी धोरणावरून चीनला घेरण्याची ही पहिलीच वेळ नाही. जुलै 2020 मध्ये जेव्हा पंतप्रधान मोदी लडाखला गेले तेव्हा त्यांनी चीनला कडक संदेश दिला आणि विस्तारवादाची वेळ संपली असल्याचे सांगितले. तेव्हा ते म्हणाले होते, ‘विस्तारवादाने प्रेरित झालेल्यांनी जगाला नेहमीच धोका निर्माण केला आहे. इतिहास साक्षी आहे की अशा शक्तींचा एकतर नाश झाला किंवा परत जाण्यास भाग पाडले गेले.

Chanda Kochhar : चंदा कोचर आणि दीपक कोचर यांना सुप्रीम कोर्टाची नोटीस; व्हिडिओकॉन कर्ज फसवणूक प्रकरण

फेब्रुवारी 2014 मध्येही मोदींनी अरुणाचल प्रदेशबाबत चीनच्या विस्तारवादी धोरणावर हल्लाबोल केला होता. तेव्हा ते म्हणाले होते, ‘चीनने आपले विस्तारवादी धोरण सोडून दोन्ही देशांमधील शांतता, प्रगती आणि समृद्धीसाठी भारतासोबत द्विपक्षीय संबंध निर्माण केले पाहिजेत.’

2014 मध्ये निवडणूक जिंकल्यानंतर पंतप्रधान मोदींनी जपानला भेट दिली तेव्हा त्यांनी चीनलाही धारेवर धरले होते. तेव्हा त्यांनी विस्तारवादी धोरण हे 18व्या शतकातील मानसिकता असल्याचे सांगितले होते. ते म्हणाले होते, ‘कोणत्याही देशाच्या कारभारात ढवळाढवळ करणे, कोणत्याही देशातील क्षेत्रांवर कब्जा करणे, अशा विस्तारवादी प्रवृत्तींचा 21व्या शतकात काहीही फायदा होणार नाही.’ एकूणच, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी भारताचा संदेश ‘विकासवाद’ विरुद्ध ‘विस्तारवाद’ या चौकटीत ठेवला आहे.

चीनला विस्तारवादी का म्हणतात?

चीनने विस्तारवादी नसता तर आज जसा आहे तसा झाला नसता. चीनने विस्तारवादातून स्वतःचा विस्तार केला आहे. आज चीन हा क्षेत्रफळाच्या बाबतीत जगातील तिसरा सर्वात मोठा देश आहे. चीनचे एकूण क्षेत्रफळ 97 लाख चौरस किलोमीटरपेक्षा जास्त आहे. ढोबळमानाने पाहिले तर ते भारतापेक्षा तिप्पट मोठे आहे.

चीन हा जगातील एक असा देश आहे ज्याच्या सीमा 14 देशांसोबत आहेत. अफगाणिस्तान, भूतान, भारत, कझाकिस्तान, उत्तर कोरिया, किर्गिस्तान, लाओस, मंगोलिया, म्यानमार, नेपाळ, पाकिस्तान, रशिया, ताजिकिस्तान आणि व्हिएतनाम हे देश आहेत. आणि त्याचे जवळपास सर्वांशी वाद आहेत.

चीनला विस्तारवादी म्हटले जाते कारण त्याने काही दशकांत हळूहळू आजूबाजूचा प्रदेश काबीज केला. चीनच्या नकाशात पूर्व तुर्कस्तान, तिबेट, इनर मंगोलिया, तैवान, हाँगकाँग आणि मकाऊ देखील दिसतात. हे असे देश आहेत ज्यावर चीनने कब्जा केला आहे.

चीनने गेल्या वर्षी ऑगस्टमध्येच नवा नकाशा प्रसिद्ध केला होता. या नकाशात चीनने भारताचा अक्साई चीन आणि अरुणाचल प्रदेशदेखील आपला भाग असल्याचे घोषित केले होते. पाहिले तर चीनचे ४१.१३ लाख चौरस किलोमीटरपेक्षा जास्त भूभागावर नियंत्रण आहे. भारतातही त्यांची ४३ हजार चौरस किलोमीटर जमीन आहे.