R. N. Agarwal : अग्नी क्षेपणास्त्राचे जनक आर. एन. अग्रवाल यांचे निधन; अग्नी मॅन म्हणून होते प्रसिद्ध

By, Pravin Wankhade - August 16, 2024 12:00:31

0

वृत्तसंस्था

हैदराबाद : देशातील सुप्रसिद्ध एअरोस्पेस शास्त्रज्ञ आणि अग्नी क्षेपणास्त्राचे जनक डॉ. राम नारायण अग्रवाल ( R. N. Agarwal ) यांचे गुरुवारी (15 ऑगस्ट) निधन झाले. वयाच्या 83व्या वर्षी हैदराबाद येथील राहत्या घरी त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला. ते काही काळ आजारी होते. त्यांच्या पश्चात पत्नी व दोन मुले असा परिवार आहे.

आर. एन. अग्रवाल यांनी भारतातील लांब पल्ल्याच्या बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र कार्यक्रमात महत्त्वाची भूमिका बजावली. ते अग्नी क्षेपणास्त्रांचे पहिले प्रकल्प संचालक होते. त्यांना अग्नी मॅन म्हणूनही ओळखले जात असे. त्यांना 1990 मध्ये पद्मश्री आणि 2000 मध्ये पद्मभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

Hindus in Bangladesh : ‘तुम्हाला इथे राहायचे असेल तर पैसे द्या, नाहीतर..’, बांगलादेशातील हिंदूंना आता धमकीचे फोन!

22 वर्षे अग्नी मिशन प्रकल्पांचे नेतृत्व केले

डॉ. अग्रवाल संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था (DRDO) मध्ये शास्त्रज्ञ होते. 1983 ते 2005 या काळात त्यांनी अग्नी मिशन प्रकल्पांचे प्रकल्प संचालक म्हणून नेतृत्व केले. 2005 मध्ये हैदराबादच्या प्रगत प्रणाली प्रयोगशाळेचे (ASL) संचालक म्हणून ते निवृत्त झाले.

त्यांच्या नेतृत्वाखाली टेक्नॉलॉजी डेमॉन्स्ट्रेटर मिसाईलची मे 1989 मध्ये यशस्वी चाचणी घेण्यात आली. त्यानंतर, क्षेपणास्त्राच्या अनेक आवृत्त्या विकसित केल्या गेल्या आणि संरक्षण दलात समाविष्ट केल्या गेल्या. आज अग्नी V, अण्वस्त्र-सक्षम, मध्यवर्ती श्रेणीचे बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र, 5000 किमी पेक्षा जास्त अंतरावरील लक्ष्यांवर हल्ला करण्याची क्षमता आहे.

आर. एन. अग्रवाल यांनी डॉ. अरुणाचलम आणि डॉ. एपीजे अब्दुल कलाम यांच्यासोबत अग्नि आणि इतर क्षेपणास्त्र कार्यक्रमांवर काम केले. आपल्या 22 वर्षांच्या प्रदीर्घ कारकिर्दीत त्यांनी री-एंट्री तंत्रज्ञान, सर्व संमिश्र हीट शील्ड, ऑनबोर्ड प्रोपल्शन सिस्टीम, क्षेपणास्त्रांसाठी मार्गदर्शन आणि नियंत्रण स्थापित करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली.

अग्नी-3 च्या कामगिरीमुळे भारत निवडक देशांच्या यादीत सामील झाला

डॉ. अग्रवाल यांची अग्नी-2 च्या शस्त्रास्त्रीकरण आणि तैनातीसाठी 1995 मध्ये अग्नीचे प्रकल्प संचालक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली होती. 4 वर्षांच्या आत 1999 मध्ये डॉ. अग्रवाल आणि त्यांच्या टीमने अग्नी-2 क्षेपणास्त्र अग्नी-1 पेक्षा लांब स्ट्राइक रेंजसह रोड-मोबाईल प्रक्षेपण क्षमतेसह विकसित केले.

यानंतर डॉ. अग्रवाल यांनी आणखी शक्तिशाली अग्नी-3 क्षेपणास्त्र तयार केले. अग्नी-3 च्या कामगिरीने भारताला लांब पल्ल्याची आण्विक-सक्षम क्षेपणास्त्र शक्ती असलेल्या मोजक्या देशांमध्ये स्थान दिले जे सर्व क्षेपणास्त्र प्रणाली स्वदेशी बनवतात.

भारत सरकारने 1983 मध्ये सुरू केलेल्या एकात्मिक मार्गदर्शित क्षेपणास्त्र विकास कार्यक्रमांतर्गत विकसित केलेल्या 5 क्षेपणास्त्रांपैकी अग्नी क्षेपणास्त्र सर्वात शक्तिशाली होते. पृथ्वी, आकाश, नाग आणि त्रिशूल ही उर्वरित चार क्षेपणास्त्रे होती.