Lata Mangeshkar : लता मंगेशकर बनू शकल्या नाहीत प्रिन्सेस ऑफ डुंगरपूर, बहुतेकांना माहिती नसलेला किस्सा

By, Vishal Joshi - February 6, 2022 03:00:01

0

लता मंगेशकर आता आपल्यात नाहीत, पण त्यांची अजरामर गाणी कायम प्रत्येक रसिकाच्या मनात राहतील. रविवारी मुंबईतील ब्रीच कँडी रुग्णालयात त्यांचे निधन झाले. देशाचे पहिले पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांनी लता मंगेशकर यांना ‘स्वरकोकिळा’ ही पदवी मोठ्या आपुलकीने दिली होती. लतादीदींच्या आयुष्यातील एक किस्सा बहुतेकांना अपरिचित आहे, हा किस्सा पुढे गेला असता तर त्या कदाचित ‘प्रिन्सेस ऑफ डुंगरपूर’ झाल्या असत्या. डुंगरपूर हे राजस्थानचे संस्थान होते. भारतीय क्रिकेट संघाचे प्रसिद्ध क्रिकेटपटू आणि व्यवस्थापक राजसिंग डुंगरपूर यांच्याशी लतादीदींच्या खास नात्याची चर्चा संगीत विश्वात मोठ्या आदराने केली जाते. Lata Mangeshkar could not become Princess of Dungarpur, a Less Known Story

विशेष प्रतिनिधी

मुंबई : लता मंगेशकर आता आपल्यात नाहीत, पण त्यांची अजरामर गाणी कायम प्रत्येक रसिकाच्या मनात राहतील. रविवारी मुंबईतील ब्रीच कँडी रुग्णालयात त्यांचे निधन झाले. देशाचे पहिले पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांनी लता मंगेशकर यांना ‘स्वरकोकिळा’ ही पदवी मोठ्या आपुलकीने दिली होती. लतादीदींच्या आयुष्यातील एक किस्सा बहुतेकांना अपरिचित आहे, हा किस्सा पुढे गेला असता तर त्या कदाचित ‘प्रिन्सेस ऑफ डुंगरपूर’ झाल्या असत्या. डुंगरपूर हे राजस्थानचे संस्थान होते. भारतीय क्रिकेट संघाचे प्रसिद्ध क्रिकेटपटू आणि व्यवस्थापक राजसिंग डुंगरपूर यांच्याशी लतादीदींच्या खास नात्याची चर्चा संगीत विश्वात मोठ्या आदराने केली जाते.

डुंगरपूरच्या बहिणीची मुलगी, बिकानेरची राजकुमारी राज्यश्री, त्यांच्या ‘पॅलेस ऑफ क्लाउड्स – अ मेमोयर’ (ब्लूम्सबरी इंडिया 2018) या आत्मचरित्रात लिहितात की, क्रिकेटप्रेमी लतादीदींचा भाऊ हृदयनाथ मंगेशकर यांच्यामार्फत दोघांची भेट झाली. हृदयनाथ मंगेशकर आणि राजसिंग डुंगरपूर यांच्यात मैत्री होती, त्यानंतर या मैत्रीत लतादीदींचा शिरकाव झाला आणि त्यांची भेट राजसिंह डुंगरपूर यांच्याशी झाली. या नात्याला केवळ डुंगरपूरच्या राजघराण्याचीच नजर लागली नाही, तर डुंगरपूर घराण्यातील इतर राजघराण्यांनाही या नात्याला योग्य तो दर्जा देता आला नाही.

Lata Mangeshkar : वयाच्या 92व्या वर्षी लता मंगेशकर यांचे निधनाने बॉलीवूडवर शोककळा, सर्व कलाकारांकडून शोक व्यक्त

राजसिंह डुंगरपूर हे या संस्थानातील महाराजांचे तिसरे पुत्र होते. त्याच्या तिन्ही बहिणींचा विवाह शाही कुटुंबात झाला होता आणि अशी अपेक्षा होती की राज सिंहदेखील या परंपरेचे पालन करतील आणि शाही कुटुंबात लग्न करतील. राज्यश्रीच्या म्हणण्यानुसार, त्यांची आई सुशीला सिंह आणि काकू या नात्याच्या पूर्णपणे विरोधात होत्या. राज्यश्रीची आई सुशीला सिंह यांचा विवाह बिकानेरचे शेवटचे महाराज डॉ. करणी सिंह यांच्याशी झाला होता, जे अपक्ष लोकसभा खासदारही होते. तर राज्यश्रींच्या मावशी दंताची राणी होत्या. दंता हे गुजरातचे एक संस्थान होते. राज्यश्री त्याच्या पुस्तकात लिहितात, “लता मंगेशकर यांना बॉम्बेतील जुन्या बिकानेर हाऊसमध्ये आमंत्रित करण्यात आले होते आणि मला ठाम शंका आहे (पण पुष्टी करू शकत नाही) की लतादीदींना या राण्यांच्या भावाला सोडण्यास सांगण्यात आले होते, जेणेकरून त्यांना स्वत:ला योग्य राणी सापडेल. (पृष्ठ-२९३)

लता आणि राजसिंह डुंगरपूर यांच्यात नक्कीच खूप प्रेम होते. त्यांची एकमेकांबद्दलची निष्ठा इतकी होती की दोघेही 2009 पर्यंत एकनिष्ठ आणि अविवाहित राहिले. अखेर 2009 मध्ये मुंबईत राजसिंह डुंगरपूर यांच्या निधनाने या अफवेला वाचा फुटली. दोघांनी गुपचूप लग्न केल्याच्या अफवेचे राज्यश्रीने खंडन केले. पण त्या लिहितात की राजघराण्यातील शीतलता असूनही, त्यांच्या मामांना त्यांच्या तरुण पुतण्या आणि भाच्यांचा पूर्ण पाठिंबा मिळत असे.

लंडनमधील वास्तव्यादरम्यान, राज्यश्री स्वत: लतादीदी आणि मंगेशकर कुटुंबातील इतर सदस्यांना भेटत असत. राज्यश्री लतादीदींना अतिशय नम्र, डाउन टू अर्थ, प्रेमळ आणि विचारशील व्यक्तिमत्त्व म्हणून वर्णन करतात. असे म्हटले जाते की, राज सिंह लताला खासगी क्षणात ‘मीठू’ म्हणत असत. या दोघांनीही अनेक सेवाभावी कार्यात एकमेकांना मदत केली होती.