द फोकस एक्सप्लेनर : निवडणूक आयोगाने कोणत्या आधारावर शिवसेना शिंदेंच्या ताब्यात दिली, आता उद्धव ठाकरेंकडे कोणता पर्याय? वाचा सविस्तर


महाराष्ट्रात शिवसेनेच्या नाव आणि चिन्हावरून सुरू असलेला वाद आता संपला आहे. निवडणूक आयोगाने पक्षाचे नाव आणि चिन्ह एकनाथ शिंदे गटाकडे सुपूर्द केले आहे. एकनाथ शिंदे यांच्या गटाला यापुढे शिवसेना म्हटले जाणार असून धनुष्यबाण हे त्यांचे निवडणूक चिन्ह असणार आहे. निवडणूक आयोगाने निवडणूक चिन्हे (आरक्षण आणि वाटप) आदेश 1968 च्या आधारे हा निर्णय घेतला आहे. कोणाला चिन्ह मिळणार हे ठरवण्यासाठी निवडणूक आयोग पूर्णपणे स्वतंत्र आहे.The Focus Explainer: On what basis did the Election Commission hand over Shiv Sena to Shinde, now what option does Uddhav Thackeray have? Read in detail

या निर्णयावर येण्यापूर्वी निवडणूक आयोगाने पक्षाच्या घटनेच्या उद्दिष्टांचा विचार केला. कारण उद्धव गट पक्षाच्या उद्दिष्टांपासून भरकटल्याचा दावा एकनाथ शिंदे गटाने केला होता. यामुळे ते विविध विचारसरणीच्या पक्षांशी युती करण्यात मग्न आहेत. हेच पक्षातील नाराजीचे आणि अस्वस्थतेचे कारण बनले आहे.



त्याच वेळी, पक्ष घटनेच्या कलम 5 मध्ये वर्णन केल्यानुसार शिवसेनेची विचारधारा ही तर्कशुद्ध धर्मनिरपेक्षता, समाजवाद आणि राष्ट्रीय एकात्मतेसाठी पक्ष कटिबद्ध असेल, असा दावा उद्धव ठाकरे गटाने केला होता. या नीतिनियमांचे पालन करण्यापासून कोणीही विचलित झालेले नाही.

निवडणूक आयोगाला असे आढळून आले की्र उद्धव ठाकरे गट ज्या पक्षाच्या घटनेवर जास्त अवलंबून आहे ती अलोकतांत्रिक आहे. एवढेच नाही तर आयोगाने तसे सांगूनही 2018 मध्ये उद्धव ठाकरेंनी केलेल्या पक्षाच्या घटनेतील दुरुस्तीची प्रक्रिया निवडणूक आयोगाला देण्यात आली नाही.

मतांच्या गणितात कोणाला मिळाले बहुमत?

निवडणूक आयोगाने आपल्या 78 पानी निर्णयात म्हटले आहे की, विधिमंडळाच्या सभागृहापासून संघटनेपर्यंत बहुमत केवळ शिंदे गटाकडेच दिसत आहे. आयोगासमोर, दोन्ही पक्षांनी त्यांचे संबंधित दावे आणि त्यांच्या पुष्टीकरणासाठी कागदपत्रे सादर केली. शिवसेनेच्या तिकिटावर विजयी झालेल्या एकूण 55 विजयी आमदारांपैकी एकनाथ शिंदे गटाकडे 40 आमदार आहेत. उदाहरणार्थ, पक्षाच्या एकूण 47,82,440 मतांपैकी शिंदे गटाने 76 टक्के म्हणजे 36,57,327 मते आपल्या बाजूने मांडली.

त्याचवेळी उद्धव ठाकरे गटाने 15 आमदारांचे कागदोपत्री पुरावे सादर केले आणि एकूण 47,82,440 मतांपैकी केवळ 11,25,113 मते, शिवसेनेवर कौटुंबिक तसेच राजकीय वारसा असल्याचा दावा केला. म्हणजेच केवळ 23.5 टक्के मते ठाकरे गटाकडे होती. ठाकरे गटाला शिवसेनेच्या एकूण 55 आमदारांपैकी केवळ 15 आमदारांचा पाठिंबा होता.

लोकसभा निवडणुकीत शिंदे गटाला पाठिंबा देणाऱ्या 13 खासदारांनी एकूण 1,02,45,143 मतांपैकी ७४,८८,६३४ मते मिळवली, जी पक्षाच्या एकूण १८ सदस्यांच्या बाजूने पडलेल्या मतांपैकी ७३ टक्के आहे. लोकसभा निवडणुकीत विजयी खासदार होते. दुसरीकडे, ठाकरे गटाला पाठिंबा देणाऱ्या 5 खासदारांनी 27,56,509 मते मिळवली, जी 18 सदस्यांच्या बाजूने पडलेल्या एकूण मतांपैकी 27 टक्के आहे.

निवडणूक आयोगाने आपल्या निर्णयात काय म्हटले?

निवडणूक आयोगाने म्हटले आहे की, आयोगाकडे वाद येईपर्यंत कोणत्याही निवडणुका न घेताच एखाद्या वर्तुळातील लोकांना अलोकतांत्रिक पद्धतीने पदाधिकारी म्हणून नियुक्त करण्यासाठी पक्षाच्या घटनेचा विपर्यास करण्यात आला आहे. अशा पक्ष संरचना निवडणूक आयोगाचा विश्वास वाढवण्यात अपयशी ठरल्या आहेत.

निवडणूक आयोगाने म्हटले आहे की, सर्व राष्ट्रीय आणि राज्य मान्यताप्राप्त पक्षांना त्यांच्या अंतर्गत पक्षाच्या कामकाजातील प्रमुख पैलू नियमितपणे जनतेसमोर ठेवणे बंधनकारक असावे. जसे की संघटनात्मक तपशील आणि त्याच्या पक्षाच्या घटनेत लोकशाही नैतिकता प्रतिबिंबित होते याची खात्री करण्यासाठी निवडणुका घेणे.

आयोगाने म्हटले आहे की, अंतर्गत लोकशाही यंत्रणा नष्ट करून पक्षाच्या घटनांमध्ये अनेकदा सुधारणा केल्या जातात. आयोगाने असेही म्हटले आहे की, आदेशाला अंतिम स्वरूप देताना पक्षाच्या घटनेची चाचणी आणि बहुमत चाचणीची तत्त्वे लागू केली.

आता उद्धव ठाकरे यांच्याकडे कोणता पर्याय?

निवडणूक आयोगाच्या आदेशाविरोधात सोमवारपर्यंत सर्वोच्च न्यायालयात अपील करता येईल, असे उद्धव ठाकरेंच्या गोटातील वकिलांचे म्हणणे आहे. निवडणूक आयोगाने त्यांचा युक्तिवाद विचारात घेतला नसल्याचा दावा ठाकरे गट करत आहे. ठाकरे गटाचे म्हणणे आहे की, निवडणूक आयोगाने शिवसेनेच्या 1999 मधील मूळ घटनेचा आधार घेतला आहे. तर उद्धव ठाकरे आणि शिंदे या दोन्ही गटांनी 2018 ची पक्षघटना लागू असल्याचे सांगितले होते.

The Focus Explainer: On what basis did the Election Commission hand over Shiv Sena to Shinde, now what option does Uddhav Thackeray have? Read in detail

महत्वाच्या बातम्या 

LEAVE A COMMENT

To be published, comments must be reviewed by the administrator.*



    दगडी चाल फेम अभिनेत्री पूजा सावंत ने गुपचूप उरकला साखरपुडा. श्रीमंत दगडूशेठ गणपती 2023 ब्रिटनचे पंतप्रधान ऋषी सुनक पत्नी अक्षता मूर्तीसह अक्षरधाम मंदिरात