आकाशात नुसता धूर धूर : दिल्ली-एनसीआरच्या हवेत विरघळले विष, राजधानीचा AQI ५३३ वर पोहोचला

By, Sachin Deshmukh - November 6, 2021 09:29:32

0

न्यायालयाने फक्त ग्रीन फटाके वापरण्यास परवानगी दिली होती. तर दिल्ली सरकारने दिवाळीत हवा खराब होत असल्याने फटाक्यांची विक्री, साठवणूक आणि वापरावर बंदी घातली होती.Smoke in the sky: Delhi-NCR poison dissolved in the air, the capital’s AQI reached 533

विशेष प्रतिनिधी

नवी दिल्ली : गुरुवारी रात्रीपासून एअर क्वालिटी इंडेक्स (AQI) ४०० च्या वर गेला आणि शुक्रवारी गंभीर श्रेणीत ४५० च्या वर गेला. सर्वात खराब हवा नोएडा (475 AQI) होती.आज सकाळी दिल्लीचा एकूण सरासरी AQI ५३३ नोंदवला गेला आहे.

दिवाळीच्या दुसऱ्या दिवशी सकाळी धुक्याच्या दाट थराने संपूर्ण दिल्ली-एनसीआर आणि शेजारील राज्ये व्यापली. लोकांना उघड्यावर श्वास घेणे कठीण झाले आहे. घसादुखी, डोळ्यात जळजळ आणि अश्रू बाहेर पडत होते.श्वसनाच्या रुग्णांना सर्वाधिक त्रास सहन करावा लागला.उत्सवाच्या नावाखाली आम्ही कोणाचाही जीव धोक्यात घालू देऊ शकत नाही, असे सर्वोच्च न्यायालयाने आपल्या आदेशात म्हटले आहे.

पाउस कोसळताना चक्क आकाशातून मासे खाली पडल्याचे आपण पाहिलंय?

न्यायालयाने फक्त ग्रीन फटाके वापरण्यास परवानगी दिली होती. तर दिल्ली सरकारने दिवाळीत हवा खराब होत असल्याने फटाक्यांची विक्री, साठवणूक आणि वापरावर बंदी घातली होती. असे असतानाही दिवाळीच्या संध्याकाळपासून दिल्लीत फटाके फोडण्यास सुरुवात झाली आणि जसजशी रात्र होत गेली तसतशी फटाक्यांची तीव्रता वाढत गेली आणि संपूर्ण आकाश धुराने व्यापले गेले.

फटाक्यांमधून बाहेर पडणाऱ्या विषारी पदार्थांचे प्रमाणही वाढले असून त्यामुळे लोकांना श्वास घेणे कठीण झाले आहे.त्यामुळे गेल्या एका दिवसात दिल्लीच्या रुग्णालयांमध्ये अनेक रुग्ण दाखल झाले असून, त्यात फटाक्यांमधून निघणारे न्यूमोनिटिस रसायन आढळून आले आहे.

मॅक्स हॉस्पिटलचे डॉ विकास गोस्वामी म्हणतात की , फटाक्यांमधून निघणारी रसायने आणि धुके फुफ्फुसांमध्ये कडकपणा निर्माण करू शकतात, ज्यामुळे फुफ्फुसांची शरीराला ऑक्सिजन मिळवण्याची क्षमता कमी होते.उपचार न केल्यास या स्थितीमुळे श्वसनक्रिया बंद पडू शकते.फुफ्फुसाचा कर्करोग किंवा मृत्यू देखील होऊ शकतो.यावेळी त्यांच्या जागी केमिकल न्यूमोनायटिसचे अनेक रुग्ण आढळून आल्याचे त्यांनी सांगितले.

दुसरीकडे, ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस (एम्स), नवी दिल्लीच्या वरिष्ठ डॉ. उमा कुमार यांनी सांगितले की, दिवाळीच्या रात्री वाढत्या प्रदूषणामुळे रसायनांचे छोटे कण शरीरात पोहोचल्यानंतर रक्तात विरघळत आहेत. इनहेलेशनद्वारे, जे कोणत्याही व्यक्तीला हानी पोहोचवू शकते. त्यांना प्राणघातक रोगांच्या पकडीत आणण्यासाठी पुरेसे आहे. एम्सच्याच वैद्यकीय अभ्यासाचा दाखला देत त्यांनी ही माहिती दिली.

अचानक वाढलेल्या प्रदूषणामुळे अनेक कुटुंबांना दिवाळीच्या रात्री रुग्णालयाच्या फेऱ्या माराव्या लागल्या.डेंग्यू, मलेरिया आणि हंगामी आजारांबरोबरच कोरोना संसर्ग तसेच प्रदूषणामुळेही रुग्णांची संख्या वाढली असून, त्यामुळे रुग्णालयांचा ताणही अनेक पटींनी वाढला आहे. परिस्थिती अशी आहे की, दिल्लीतील बहुतांश सरकारी रुग्णालयात सध्या बेडही उपलब्ध नाहीत.

डॉ. गोस्वामी यांनी सांगितले की, न्यूमोनाइटिसचे दोन वेगवेगळे रुग्ण आहेत. काही लोक खोकला, धाप लागणे, फुफ्फुसाचा असामान्य आवाज (ओले, जोरात श्वास घेणे), छातीत दुखणे, घट्टपणा किंवा जळजळ यासारख्या लक्षणांसह येतात. तर अनेकांना सततचा खोकला, धाप लागणे आणि श्वसनाच्या आजारामुळे दाखल करण्यात आले आहे.क्रॉनिक केमिकल न्यूमोनिटिसची ही लक्षणे काही वेळा नसू शकतात आणि दिसायला काही महिने लागू शकतात, असे ते म्हणाले.

डॉक्टरांच्या म्हणण्यानुसार, सध्या दिल्लीच्या हवेत कार्बन मोनोऑक्साइड, सल्फर डायऑक्साइड, मॅंगनीज डायऑक्साइड, झिंक ऑक्साईड, नायट्रेट्स इत्यादी धोकादायक रसायने आहेत परंतु न्यूमोनाइटिस रसायनाचा थेट परिणाम होतो ज्यामुळे फुफ्फुसात जळजळ होते तसेच श्वास घेण्यास त्रास होतो.