शस्त्रास्त्र खरेदीत भारत पहिल्या क्रमांकावर, युद्धग्रस्त युक्रेनच्याही पुढे, सिप्री रिपोर्टमध्ये दावा

By, Pravin Wankhade - March 14, 2023 10:00:27

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : परदेशातून शस्त्रास्त्रे खरेदीच्या बाबतीत भारत जगात टॉपवर आला आहे. गेल्या काही वर्षांच्या तुलनेत शस्त्रास्त्र खरेदीत निश्चितच घट झाली असली तरी भारत अव्वल स्थानावर आहे. स्टॉकहोम इंटरनॅशनल पीस रिसर्च इन्स्टिट्यूट (SIPRI) च्या अहवालात सोमवारी हा दावा करण्यात आला आहे. त्याच वेळी, रशियाशी युद्ध लढणारे युक्रेन 2022 मध्ये शस्त्रास्त्र खरेदीत तिसऱ्या क्रमांकावर आहे.India ranks first in arms procurement, ahead of war-torn Ukraine, SIPRI report claims

अहवालानुसार, 2013-17 आणि 2018-22 दरम्यान भारतातून शस्त्रास्त्रांच्या आयातीत 11 टक्क्यांनी घट झाली होती, परंतु ते जगातील सर्वोच्च आयातदार राहिले. गेल्या काही वर्षांत भारताने संरक्षण उत्पादन क्षेत्रात स्वावलंबन साधण्यावर भर दिला आहे.

अहवालानुसार, शस्त्रास्त्रांच्या आयातीतील भारताचा वाटा गेल्या 5 वर्षांत सर्वाधिक 11 टक्के इतका आहे. सौदी अरेबिया दुसऱ्या क्रमांकावर (9.6 टक्के), तिसऱ्या क्रमांकावर कतार (6.4 टक्के), चौथ्या क्रमांकावर ऑस्ट्रेलिया (4.7 टक्के) आणि पाचव्या क्रमांकावर चीन (4.7 टक्के) आहे.

पाकने रशियाचा केला विश्वासघात : गहू-तेल रशियाकडून घेतले, स्वत:ची शस्त्रास्त्रे मात्र जर्मनीमार्गे युक्रेनला पाठवली

शस्त्रास्त्रांच्या आयातीत 21 टक्के घट

सिप्रीने गेल्या वर्षीच्या अहवालात म्हटले होते की 2012-16 आणि 2017-21 दरम्यान भारताच्या शस्त्रास्त्रांच्या आयातीत 21 टक्क्यांनी घट झाली आहे, परंतु तरीही हा देश जगातील सर्वात मोठा शस्त्र आयात करणारा देश राहिला आहे. या अहवालात आयात कमी होण्यामागे दोन कारणे असल्याचे म्हटले आहे. पहिली त्यांची स्थानिक निर्मिती आणि दुसरी जटिल खरेदी प्रक्रिया आहे.

सिप्रीने जारी केलेल्या नव्या आकडेवारीनुसार शस्त्रास्त्रांच्या निर्यातीत अमेरिकेचा दबदबा कायम आहे. गेल्या पाच वर्षांत अमेरिका हा जगातील सर्वात मोठा लष्करी शस्त्रास्त्र पुरवठादार राहिला आहे. संपूर्ण जगातील शस्त्रास्त्रांच्या एकूण निर्यातीपैकी 40 टक्के एकट्या अमेरिकेने केली आहे. रशिया 16 टक्क्यांसह दुसऱ्या क्रमांकावर आहे.

निर्यातीच्या बाबतीत या देशाची मोठी झेप

शस्त्रास्त्रांच्या निर्यातीत चीनचा वाटा 5.2 टक्के आणि जर्मनीचा 4.2 टक्के आहे. अहवालानुसार, 2013-17 आणि 2018-22 दरम्यान अमेरिकेच्या शस्त्रास्त्रांच्या निर्यातीत 14 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. या काळात रशियाची निर्यात 31 टक्क्यांनी घसरली. दुसरीकडे, रशियाकडून भारताची शस्त्रास्त्रांची आयात 37 टक्क्यांनी कमी झाली आहे.

सिप्रीने म्हटले आहे की 2022 मध्ये युक्रेन संपूर्ण जगात शस्त्रास्त्र आयात करणारा तिसरा सर्वात मोठा देश असेल, तर 2018-22 मध्ये तो 14 व्या क्रमांकावर होता. रशियाविरुद्ध युद्ध सुरू झाल्यापासून युक्रेनला अमेरिका आणि युरोपकडून लष्करी मदत दिली जात आहे.