Toxic Cough Syrup : 2 राज्यांत कफ सिरपमुळे 23 मुलांचा मृत्यू; 5 राज्यांमध्ये कोल्ड्रिफ सिरपवर बंदी, सीबीआय चौकशीसाठी सर्वोच्च न्यायालयात याचिका

By, Pravin Wankhade - October 8, 2025 08:00:32

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : Toxic Cough Syrup मध्य प्रदेश आणि राजस्थानमध्ये विषारी कफ सिरप प्यायल्याने आतापर्यंत तेवीस मुलांचा मृत्यू झाला आहे. २ सप्टेंबरपासून मध्य प्रदेशात १९ आणि राजस्थानमध्ये चार मुलांचा मृत्यू झाला आहे. या साथीच्या आजारानंतर, मध्य प्रदेश, राजस्थान, केरळ, तामिळनाडू आणि पंजाबने सिरपच्या विक्री आणि वापरावर बंदी घातली आहे.Toxic Cough Syrup

या प्रकरणाची सीबीआय चौकशी करावी आणि देशभरातील औषधांच्या सुरक्षिततेची चौकशी करावी अशी मागणी करणारी याचिका सर्वोच्च न्यायालयात दाखल करण्यात आली आहे.Toxic Cough Syrup

वकील विशाल तिवारी यांनी याचिकेत अशी मागणी केली आहे की, न्यायालयाने सरकारला राष्ट्रीय न्यायिक आयोग किंवा तज्ञ समिती स्थापन करण्याचे निर्देश द्यावेत आणि तपास सर्वोच्च न्यायालयाच्या निवृत्त न्यायाधीशांच्या देखरेखीखाली करावा.Toxic Cough Syrup

अतिवृष्टीग्रस्त शेतकऱ्यांसाठी राज्य सरकारची मोठी घोषणा: तब्बल 31 हजार 628 कोटी रुपयांचे पॅकेज जाहीर

दरम्यान, तामिळनाडू ड्रग्ज कंट्रोल डिपार्टमेंटने सिरप बनवणाऱ्या कंपनीला कारणे दाखवा नोटीस बजावली आहे. कांचीपुरम येथील कंपनी श्रीसन फार्मास्युटिकल्सने कंपनीला नोटीस बजावली आहे. सरकारने पाच दिवसांत कंपनीकडून उत्तर मागितले आहे.

गुजरातच्या दोन कंपन्यांच्या सिरपमध्ये विष

त्याच वेळी, गुजरातमधील दोन कफ सिरप कंपन्यांच्या नमुन्यांमध्ये विषारी डायथिलीन ग्लायकोल (DEG) आणि इथिलीन ग्लायकोल (EG) चे प्रमाण जास्त आढळले. छिंदवाडा येथून १९ औषधांचे नमुने घेण्यात आले.

गुजरातमधील रिलाइफ सिरप आणि रेस्पिफ्रेश टीआर सिरपमध्ये अनियमितता आढळून आली आहे. मध्य प्रदेशात दोन्ही सिरपचा साठा आणि विक्री बंदी घालण्यात आली आहे. गुजरात सरकारलाही चौकशीची विनंती करणारे पत्र लिहिले आहे.

कोल्ड्रिफ कारखान्यात ३५० हून अधिक अनियमितता आढळून आल्या.

यापूर्वी, तामिळनाडू सरकारच्या चौकशी समितीने शीतपेये तयार करणाऱ्या श्रीसन फार्मास्युटिकल्स कारखान्यात ३५० हून अधिक अनियमितता आढळून आल्या होत्या, ज्या गंभीर आणि प्रमुख म्हणून वर्गीकृत करण्यात आल्या होत्या.

तपास अहवालाबद्दल ठळक मुद्दे…

कंपनीकडे औषध तयार करण्यासाठी पात्र आणि प्रशिक्षित कर्मचारी नव्हते.
कारखाना खूप घाणेरडा होता, स्वच्छता नव्हती किंवा योग्य वायुवीजन व्यवस्था नव्हती.
अनेक यंत्रे तुटलेली आणि गंजलेली होती.
कारखान्यात एअर हँडलिंग युनिट्ससारखी आवश्यक सुरक्षा उपकरणे बसवण्यात आली नव्हती.
औषध बनवताना निकृष्ट दर्जाची आणि औषध नसलेली रसायने वापरली गेली.
कंपनीने बिल न देता ५० किलो प्रोपीलीन ग्लायकॉल खरेदी केले होते.
औषधात डायथिलीन ग्लायकोल (DEG) नावाचे विषारी रसायन आढळून आले.
द्रव औषधे प्लास्टिकच्या पाईपमधून हस्तांतरित केली जात होती, ज्यामुळे औषध दूषित होऊ शकते.
कारखान्यात फिल्टरिंग सिस्टीम नव्हती आणि सांडपाणी थेट नाल्यांमध्ये सोडले जात होते.

तामिळनाडूमध्ये बनवलेल्या कोल्ड-रेफ्रिजर सिरपमध्ये ४८% विष

कांचीपुरम जिल्ह्यातील सुंगुवरचत्रम येथील श्रीसन फार्मास्युटिकल्सच्या युनिटमधून कोल्ड्रिफ सिरप (बॅच क्रमांक SR-13) जप्त करण्यात आले. चाचण्यांमध्ये असे दिसून आले की, त्यात नॉन-फार्माकोपिया ग्रेड प्रोपीलीन ग्लायकॉल वापरले गेले होते, जे कदाचित डायथिलीन ग्लायकॉल (DEG) आणि इथिलीन ग्लायकॉलने दूषित होते. दोन्ही रसायने विषारी पदार्थ आहेत, ज्यामुळे मूत्रपिंडाचे नुकसान होऊ शकते.

हे नमुने चेन्नईतील सरकारी औषध चाचणी प्रयोगशाळेत पाठवण्यात आले, जिथे २४ तासांच्या आत अहवाल देण्यात आला. कोल्ड्रिफ सिरपचा हा बॅच ४८.६% डीईजीसह विषारी असल्याचे आढळून आले आणि तो ‘मानक दर्जाचा नव्हता’. इतर चार औषधे (रेस्पोलिट डी, जीएल, एसटी आणि हेप्सँडिन सिरप) मानक दर्जाची असल्याचे आढळून आले.