द फोकस एक्सप्लेनर : ट्रम्प यांच्या धमकीला टेक जायंट Apple गांभीर्याने घेईल का? भारतात आयफोन निर्मितीचे काय होणार?

By, Pravin Wankhade - May 24, 2025 08:00:31

0

Donald Trump अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी अॅपल कंपनीला इशारा दिला आहे की, जर त्यांनी भारतात आयफोन बनवले आणि ते अमेरिका विक्रीसाठी पाठवले, तर अशा फोनवर किमान २५% आयात कर (टॅरिफ) लावला जाईल. ट्रम्प यांना वाटते की अॅपलने अमेरिका विक्रीसाठी असलेले सर्व फोन अमेरिकेतच बनवायला हवेत, भारतात किंवा इतर देशांत नव्हे.Donald Trump

Devendra Fadnavis : विश्वासार्ह बियाणे आता ‘सारथी’ पोर्टलवर; मुख्यमंत्री फडणवीस यांची माहिती

ट्रम्प यांचा थेट इशारा

ट्रम्प यांनी सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म ‘Truth Social’ वर एक पोस्ट लिहून सांगितले की,

> “मी अॅपलचे सीईओ टिम कुक यांना आधीच स्पष्ट सांगितले होते – अमेरिकेत विकले जाणारे आयफोन अमेरिकेतच बनवा. जर तसे केले नाही, तर २५% कर लागेल.”

ट्रम्प यांची भूमिका: “भारताला आपली काळजी घेता येते!”

ट्रम्प यांना अॅपलने भारतात कारखाने उभारल्यावर नाराजी वाटते.

त्यांनी नुकतेच कतारमधील एका कार्यक्रमात स्पष्ट केले की, काल मला टिम कुकमुळे थोडा त्रास झाला. मी त्यांना म्हणालो, टिम, तुम्ही माझे मित्र आहात, तुम्ही ५०० अब्ज डॉलर्स घेऊन येत आहात, पण आता मी ऐकले आहे की तुम्ही संपूर्ण उत्पादन भारतात करत आहात. तुम्ही भारतात उत्पादन करावे असे मला वाटत नाही. जर तुम्हाला भारताची काळजी घ्यायची असेल तर तुम्ही भारतात उत्पादन करू शकता, कारण भारत हा जगातील सर्वात जास्त दर असलेल्या देशांपैकी एक आहे. भारतात विक्री करणे खूप कठीण आहे आणि त्यांनी आम्हाला एक करार दिला आहे, ज्या अंतर्गत ते आमच्याकडून कोणतेही शुल्क आकारण्यास तयार नाहीत. मी टिम यांना म्हणालो, टिम, बघा, आम्ही तुमचे सर्व प्रकल्प चीनमध्ये बनवले जात आहेत हे वर्षानुवर्षे सहन करत आलो आहोत, आता तुम्हाला अमेरिकेत उत्पादन करावे लागेल, तुम्ही भारतात उत्पादन करावे असे आम्हाला वाटत नाही. भारत स्वतःची काळजी घेऊ शकतो.

ट्रम्प यांना असे वाटते की अॅपलने चीनमध्ये उत्पादन खूप वर्षे केले आणि आता अमेरिकेत स्वतःचे उत्पादन केंद्र वाढवायला हवे.

भारतातील अॅपलचे उत्पादन किती?

अॅपलचे CEO टिम कुक यांच्या मते, अमेरिकेत विकले जाणारे ५०% आयफोन भारतात तयार होतात.
२०२४ मध्ये भारतातून अॅपलने १२.८ अब्ज डॉलर्स (सुमारे ₹१.०९ लाख कोटी) किमतीचे आयफोन निर्यात केले.
भारतात तयार होणाऱ्या अॅपल उत्पादनांमध्ये AirPods, Apple Watch यांचाही समावेश आहे.

का करतेय अॅपल भारतात उत्पादन?

1. चीनवरील अवलंबित्व कमी करणे

कोविड लॉकडाउन, व्यापार वाद यामुळे अॅपलला एकच देशावर अवलंबून राहणे धोकादायक वाटते.
भारत एक चांगला आणि कमी जोखमीचा पर्याय आहे.

2. सरकारी प्रोत्साहन योजना

‘मेक इन इंडिया’ आणि PLI योजनेमुळे सरकारकडून मोठे आर्थिक प्रोत्साहन मिळते.
यामुळे फॉक्सकॉन, टाटा सारख्या कंपन्या भारतात गुंतवणूक करत आहेत.

3. भारतातील स्मार्टफोन मागणी

भारत हा जगातील सर्वात वेगाने वाढणारा स्मार्टफोन बाजार आहे.
स्थानिक उत्पादनामुळे अॅपलला खर्च कमी करून विक्री वाढवता येते.

4. निर्यात फायदे

भारतातून आयफोन निर्यात केल्यास चीनच्या तुलनेत कमी आयात कर भरावा लागतो.
त्यामुळे भारतातून निर्यात करणे फायदेशीर ठरते.

भारतात किती गुंतवणूक झालीय?

फॉक्सकॉन या अॅपलच्या उत्पादन भागीदाराने नुकतीच ₹१२,७०० कोटींची गुंतवणूक केली आहे.
ही गुंतवणूक तामिळनाडूमधील एका युझान टेक्नॉलॉजी युनिटमध्ये करण्यात आली आहे.
याशिवाय फॉक्सकॉन कर्नाटकमध्ये ₹२३,००० कोटींचा नवीन प्लांट उभारतेय.

२०२६ पर्यंत भारतात किती आयफोन बनतील?

दरवर्षी ६ कोटीहून अधिक आयफोन भारतात बनवले जातील, असा अंदाज फाइनान्शियल टाईम्सने वर्तवला आहे.
हे सध्या असलेल्या क्षमतेच्या दुप्पट आहे.

सध्या आयफोन उत्पादनात कोण आघाडीवर?

अजूनही चीन हे अॅपलचे मुख्य उत्पादन केंद्र आहे.

२०२४ मध्ये अॅपलच्या एकूण आयफोन शिपमेंटपैकी २८% वाटा चीनचा आहे.

डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या वक्तव्यानंतर अॅपलची भारतातील रणनीती अडचणीत येऊ शकते. त्यांचा स्पष्ट इशारा आहे – “अमेरिकेतील उत्पादन अमेरिकेतच व्हावे.”

पण अॅपलसाठी भारत हे सध्या उत्पादन, निर्यात, खर्च नियंत्रण आणि वाढत्या मागणीच्या दृष्टीने एक उत्तम केंद्र बनले आहे. आता पाहावे लागेल की अॅपल ट्रम्प यांच्या इशाऱ्याला गांभीर्याने घेते का, की भारतातील आपली योजना तसेच सुरू ठेवते.