The Focus Explainer: द फोकस एक्सप्लेनर : भारत-अमेरिका व्यापार करार: चर्चा सुरू, पण ट्रंप यांचा दबाव नाही!

By, Pravin Wankhade - March 9, 2025 02:00:54

0

The Focus Explainer अमेरिकन टॅरिफ (कर) कमी करण्याबाबत चर्चा सुरू आहे. अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रंप यांनी भारताने अमेरिकन वस्तूंवरील कर कमी करण्यास मान्यता दिल्याचा दावा केला आहे. मात्र, भारत सरकारने यासंदर्भात कोणतीही अधिकृत घोषणा केलेली नाही. तरीही, भारत आणि अमेरिका यांच्यात व्यापार कराराबाबत चर्चा सुरू असल्याचे संकेत दिले गेले आहेत.The Focus Explainer

ट्रंप यांनी काय दावा केला?

डोनाल्ड ट्रंप यांच्या मते, अमेरिकेच्या दबावामुळे भारताने शेवटी टॅरिफ कपातीस मान्यता दिली. त्यांनी सांगितले की, अमेरिकेने अन्यायकारक व्यापार पद्धती उघड करण्यासाठी प्रयत्न केले, आणि त्यामुळे भारत टॅरिफ कमी करण्यास तयार झाला. याच पार्श्वभूमीवर, अमेरिकेने 2 एप्रिलपासून परस्पर करारांतर्गत टॅरिफ लागू करण्याची घोषणा केली आहे.

Raj Thackeray : … तर स्त्रीयांचा राजकारणातील सहभाग हा वाढायलाच हवा – राज ठाकरे

भारताचा दृष्टिकोन – पूर्वीही कर कपात झाली आहे

भारताने यापूर्वीही ऑस्ट्रेलिया, संयुक्त अरब अमिरात, स्वित्झर्लंड आणि नॉर्वे यासारख्या देशांसोबत द्विपक्षीय व्यापार करारांतर्गत टॅरिफ कपात केली आहे. सध्या युरोपियन युनियन आणि ब्रिटनसोबतही असेच करार करण्याची चर्चा सुरू आहे. त्यामुळे भारत-अमेरिका टॅरिफ चर्चेचा संबंध ट्रंपच्या दबावाशी लावणे योग्य नाही, असे भारतीय अधिकाऱ्यांचे मत आहे.

अमेरिका काय मागणी करत आहे?

अमेरिकेने भारताकडून कृषी उत्पादनांशिवाय इतर सर्व वस्तूंवरील कर हटवण्याची मागणी केली आहे. जर भारताने ही मागणी मान्य केली, तर त्याचा अर्थ भारताला व्यापार संरक्षण सोडावे लागेल, मात्र त्याबदल्यात कोणतीही मोठी सवलत मिळणार नाही.

भारत-अमेरिका व्यापार कराराची पुढील दिशा

भारत आणि अमेरिका यावर्षीच्या अखेरीस व्यापार कराराच्या पहिल्या टप्प्यावर सहमती साधण्याच्या तयारीत आहेत. या कराराचा दीर्घकालीन उद्देश 2030 पर्यंत द्विपक्षीय व्यापार 500 अब्ज डॉलरपर्यंत वाढवणे आहे. फेब्रुवारीमध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अमेरिका भेटीदरम्यान, या कराराला दोन्ही देशांच्या नेत्यांनी पाठिंबा दर्शवला होता.

आता पुढे काय?

केंद्रीय वाणिज्य मंत्री पीयूष गोयल यांच्या नेतृत्वाखाली भारतीय प्रतिनिधीमंडळाने 3-6 मार्च दरम्यान वॉशिंग्टनमध्ये अमेरिकन अधिकाऱ्यांशी चर्चा केली. यामध्ये व्यापार सचिव आणि इतर महत्त्वाच्या व्यक्तींशी विचारविनिमय करण्यात आला. याआधीही ट्रंप प्रशासनाच्या काळात अशा करारांबाबत चर्चा झाली होती, पण ती निष्फळ ठरली होती.

2 एप्रिलची डेडलाइन जवळ येत असताना, भारत सरकार आणि उद्योग क्षेत्र टॅरिफ कपातीच्या परिणामांचा विचार करत आहे. तसेच, कंपन्या अमेरिकन भागीदारांसोबत व्यापाराच्या सातत्याची हमी देण्यासाठी चर्चेत आहेत.

मूळ मुद्दा – चर्चा सुरू, पण ट्रंपच्या दबावाने नाही!

भारत आणि अमेरिका यांच्यात व्यापार करारावर चर्चा सुरू आहे, मात्र हा निर्णय अमेरिकेच्या दबावामुळे घेतला जात असल्याचा दावा भारताने फेटाळला आहे. चर्चेचा मुख्य उद्देश परस्पर लाभदायक करार करणे आणि व्यापार वृद्धीला गती देणे हा आहे.