Shubhanshu Shukla : अंतराळातून सीमा दिसत नाहीत- शुभांशूंचे विधान NCERTमध्ये समाविष्ट; 5वी तील विद्यार्थी विज्ञान, सामाजिक विज्ञान आणि पर्यावरण अभ्यास कथांद्वारे शिकतील

By, Pravin Wankhade - July 23, 2025 01:00:58

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : Shubhanshu Shukla ‘संपूर्ण पृथ्वी एक दिसते. अंतराळातून कोणत्याही सीमा दिसत नाहीत.’, आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात जाणारे पहिले भारतीय नागरिक शुभांशू शुक्ला यांचे विधान एनसीईआरटीच्या पाचवीच्या वर्गाच्या पुस्तकात समाविष्ट करण्यात आले आहे. हे पुस्तक विशु अधाना यांनी तयार केले आहे.Shubhanshu Shukla

हे वाक्य ग्रुप कॅप्टन शुभांशू शुक्ला आणि पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्यातील संभाषणाचा भाग आहे. पर्यावरण अभ्यास पुस्तकाच्या ‘अवर शेयर्ड होम’ या प्रकरणात ते समाविष्ट करण्यात आले आहे.Shubhanshu Shukla

Sharad Pawar शरद पवारांकडून मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या बुद्धीचातुर्याचे आणि कार्यक्षमतेचे कौतुक

अवकाशातून पृथ्वी पाहण्याचा अनुभव सांगताना शुभांशू शुक्ला म्हणाले, ‘असे दिसते की सीमा नाहीत. राज्ये नाहीत. देश नाहीत. आपण सर्व मानवतेचा भाग आहोत आणि पृथ्वी हे आपले घर आहे.’

१५ जुलै रोजी शुभांशू शुक्ला यांनी आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात १८ दिवसांची मोहीम पूर्ण केली. या मोहिमेसह, ते तेथे जाणारे पहिले भारतीय बनले.

विज्ञान, सामाजिक विज्ञान आणि पर्यावरणीय अभ्यास यांचा एकत्रित अभ्यास

NEP २०२० नुसार, TWAU म्हणजेच ‘आपल्याभोवतीचे जग’ हे पाठ्यपुस्तक मुलांच्या शिक्षणातील बदलाचा एक भाग आहे. त्यात विज्ञान, सामाजिक विज्ञान आणि पर्यावरणीय अभ्यास यांचा समावेश आहे. यामुळे मुलांमध्ये नैतिक तर्क, निरीक्षण आणि चौकशीची क्षमता विकसित होईल.

इयत्ता ५ वी च्या पुस्तकात, विज्ञान, सामाजिक विज्ञान आणि पर्यावरणशास्त्र हे विषय कथा, प्रत्यक्ष उपक्रम आणि वास्तविक जगाशी संबंध याद्वारे त्याच प्रकारे शिकवले जातील.

पुस्तकात DIGIPIN देखील समाविष्ट करण्यात आला आहे. ही एक डिजिटल अॅड्रेस सिस्टम आहे, जी भारतातील प्रत्येक ठिकाणाला १० अक्षरांचा कोड देते. यामुळे पोस्टमन, रुग्णवाहिका, डिलिव्हरी एजंटना कोणतेही घर किंवा शाळा शोधणे सोपे होते.

शाळेतील मुले पुरापासून स्वतःचे संरक्षण करायला शिकतील

दुसऱ्या प्रकरणात, विद्यार्थ्यांना गोदावरी नदी, ब्रह्मगिरी पर्वत, कोरिंगा वन्यजीव अभयारण्य आणि नमामि गंगे कार्यक्रमाबद्दल शिकवले जाईल. यासोबतच, मुलांना पुरात जगण्याचे मार्ग यासारखी अनेक महत्त्वाची जीवन कौशल्ये देखील शिकवली जातील.

तिसऱ्या प्रकरणात, विद्यार्थ्यांना सूक्ष्मजंतूंद्वारे अन्न कसे टिकवायचे हे शिकवले जाईल. यामध्ये, विद्यार्थी अन्न कसे सुकवायचे, ते कसे गोठवायचे हे शिकतील. यासोबतच, तोंडाची स्वच्छता आणि गुदमरण्याच्या धोक्यांवरील वर्ग असतील.

‘व्हायब्रंट कंट्री’ या प्रकरणात विद्यार्थ्यांना राष्ट्रीय चिन्हे, पारंपारिक पोशाख, स्मारके, प्रादेशिक नृत्ये याद्वारे भारताच्या समृद्ध संस्कृतीबद्दल शिकवले जाईल. तसेच, मुले चलनी नोटांच्या माध्यमातून देशाच्या सांस्कृतिक घटकांबद्दल वाचतील.

कलाम, भगतसिंग यांच्या कथांचाही समावेश

याशिवाय, एपीजे अब्दुल कलाम, भगतसिंग, राणी लक्ष्मीबाई आणि छत्रपती शिवाजी महाराज यांसारख्या राष्ट्रीय महान व्यक्तींच्या कथा देखील इयत्ता ५ वी च्या अभ्यासक्रमात समाविष्ट करण्यात आल्या आहेत. ‘काही अनोख्या कथा’ शीर्षकाचा हा अध्याय सुंदरबन, ईशान्य भारत, पर्यावरणपूरक वास्तुकला, स्थानिक नवोपक्रम आणि जैवविविधतेबद्दल बोलतो.

याशिवाय आसाममधील भूत जोलोकिया, केरळमधील काथ्याचे शिल्प आणि महाराष्ट्रातील कैलाशनाथ मंदिराचा उल्लेखही पुस्तकात जोडण्यात आला आहे.