Retail Inflation : नोव्हेंबरमध्ये भाज्या आणि मसाल्यांच्या किमती वाढल्या; किरकोळ महागाई वाढून 0.71% वर पोहोचली

By, Pravin Wankhade - December 13, 2025 03:00:23

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : Retail Inflation नोव्हेंबरमध्ये किरकोळ महागाई मागील महिन्याच्या तुलनेत वाढून 0.71% च्या पातळीवर आली आहे. यापूर्वी ऑक्टोबरमध्ये ती 0.25% होती, जी 14 वर्षांतील सर्वात कमी पातळी होती.Retail Inflation

नोव्हेंबर महिन्यात महागाई वाढण्याचे कारण भाज्या, अंडी, मांस-मासे, मसाले, इंधन आणि विजेच्या किमती वाढल्यामुळे आहे. सरकारने शुक्रवार, 12 डिसेंबर रोजी महागाईची आकडेवारी जाहीर केली आहे.Retail Inflation

नोव्हेंबरमध्ये खाद्यपदार्थांच्या किमती वाढल्या.

महागाईच्या बास्केटमध्ये जवळपास 50% योगदान खाण्यापिण्याच्या वस्तूंचे असते. याची महिना-दर-महिना महागाई मायनस 5.02% वरून वाढून मायनस 3.91% झाली आहे.Retail Inflation

देशातील सर्वांत मोठे शिपयार्ड महाराष्ट्रात बांधण्यासाठी फडणवीस सरकारचा पुढाकार

नोव्हेंबर महिन्यात ग्रामीण महागाई दर -0.25% वरून वाढून मायनस 0.10% झाला आहे. तर शहरी महागाई 0.88% वरून वाढून 1.40% वर आली आहे.

ऑक्टोबरमध्ये 14 वर्षांच्या नीचांकी पातळीवर होती किरकोळ महागाई

ऑक्टोबरमध्ये किरकोळ महागाई 0.25% च्या विक्रमी नीचांकी पातळीवर आली होती. याचे कारण खाण्यापिण्याच्या वस्तूंच्या किमतीतील घट होती. ही सध्याच्या CPI मालिकेत आतापर्यंतची सर्वात कमी महागाई होती. म्हणजेच, ही सुमारे 14 वर्षांची नीचांकी पातळी होती. यापूर्वी सप्टेंबरमध्ये ती 1.44% होती.

भारतातील CPI ची सध्याची मालिका 2012 च्या आधारभूत वर्षावर आधारित आहे. याचा अर्थ, 2012 च्या किमतींना 100 मानून तुलना केली जाते. यापूर्वी 2010 किंवा 1993-94 च्या मालिका होत्या, परंतु आकडेवारी अचूक राहण्यासाठी त्या वेळोवेळी अद्ययावत केल्या जातात. प्रत्येक नवीन CPI मालिकेत आधारभूत वर्ष बदलते.

CPI मालिका म्हणजे ग्राहक किंमत निर्देशांक मालिका. महागाई मोजण्यासाठी सरकारचा हा एक सोपा मार्ग आहे. सोप्या भाषेत सांगायचे तर, दूध, भाजीपाला, पेट्रोल यांसारख्या रोजच्या वस्तू किती महाग किंवा स्वस्त होत आहेत हे यातून कळते. आधारभूत वर्षाशी तुलना करून टक्केवारीत आकडेवारी येते.

आधारभूत वर्ष म्हणजे काय?

आधारभूत वर्ष किंवा बेस ईअर म्हणजे असे वर्ष ज्याच्या किमतींना आधार (बेस) मानले जाते. म्हणजेच, त्याच वर्षातील वस्तूंच्या सरासरी किमतीला 100 चे मूल्य दिले जाते. त्यानंतर, इतर वर्षांच्या किमतींची तुलना याच बेस ईअरशी केली जाते. यावरून महागाई किती वाढली किंवा कमी झाली हे कळते.

महागाई कशी वाढते-कमी होते?

महागाई वाढणे आणि कमी होणे हे उत्पादनाच्या मागणी आणि पुरवठ्यावर अवलंबून असते. जर लोकांकडे जास्त पैसे असतील, तर ते जास्त वस्तू खरेदी करतील. जास्त वस्तू खरेदी केल्याने वस्तूंची मागणी वाढेल आणि मागणीनुसार पुरवठा न झाल्यास या वस्तूंची किंमत वाढेल. याउलट जर मागणी कमी असेल आणि पुरवठा जास्त असेल, तर महागाई कमी होईल.