PM मोदींची राष्ट्राध्यक्ष पुतिन यांच्याशी दिसली घट्ट मैत्री, भारत आणि रशियादरम्यान या 9 करारांना मंजुरी

By, Pravin Wankhade - July 10, 2024 10:00:33

0

वृत्तसंस्था

मॉस्को : खरा मित्र तोच असतो जो विश्वासू आणि निष्ठावान असतो. जे तुम्हाला फक्त चांगलेच सांगत नाही तर तुमचे वाईट गुणही दाखवते. पंतप्रधान मोदींनीही आज तेच केले. रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांना पुन्हा एकदा आठवण करून दिली की शांततेचा मार्ग युद्धभूमीतून येत नाही. मोठी गोष्ट म्हणजे पुतिन यांनी पंतप्रधान मोदींच्या या सल्ल्याचा आदर केला आणि युक्रेन संकट सोडवण्यासाठी भारताच्या प्रयत्नांची प्रशंसा केली.PM Modi’s close friendship with President Putin, approval of these 9 agreements between India and Russia

भारत आणि रशिया यांच्यातील द्विपक्षीय चर्चेचा हा कार्यक्रम 25 वर्षांपासून सुरू आहे. आम्ही 22 वेळा भेटलो आहोत. पण कदाचित ही भेट अशी असेल की साऱ्या जगाचे लक्ष माझ्या प्रवासाकडे लागले आहे. जग वेगवेगळ्या प्रकारचे अर्थ काढत आहे.

जम्मू-काश्मीरमधील दहशतवादी हल्ल्यांच्या पार्श्वभूमीवर पंतप्रधान मोदींची उच्चस्तरीय बैठक

मोदी आणि पुतिन यांच्यातील या शिखर परिषदेवर संपूर्ण जगाचे लक्ष आहे. विशेषतः रशियन विरोधी नाटो देश. जे अमेरिकेत बैठकीसाठी जमले आहेत. तिसऱ्यांदा विजयी झाल्यानंतर नरेंद्र मोदी युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष पुतीन यांना काय संदेश देतात हे संपूर्ण जगाला पाहायचे होते. युद्ध थांबवण्यासाठी पंतप्रधान मोदी कोणते शांततेचे सूत्र मांडतात? हे पुतीन यांच्यासमोर मांडण्याचे धाडस फक्त भारताच्या पंतप्रधानांमध्ये आहे.

हे फक्त पंतप्रधान मोदीच सांगू शकतात…

जगात फक्त पंतप्रधान नरेंद्र मोदीच आहेत ज्यांनी रशियाच्या राष्ट्राध्यक्षांना हे युद्धाचे युग नाही असे स्पष्टपणे सांगण्याचे धाडस दाखवले. आपला मुद्दा पुढे नेत तिसऱ्यांदा पंतप्रधान झाल्यानंतर रशियात पोहोचलेल्या मोदींनी पुतीन यांना स्पष्ट शब्दांत सांगितले की, युद्धभूमीवर उपाय शक्य नाहीत हे मलाही माहीत आहे. बॉम्ब, बंदुका आणि गोळ्या यांच्यात शांतता चर्चा यशस्वी होत नाही आणि आपल्याला संवादातून शांततेचा मार्ग स्वीकारावा लागेल.

यावर उत्तर देताना पुतिन म्हणाले – युक्रेन संकटावर तोडगा काढण्यासाठी तुम्ही करत असलेल्या प्रयत्नांसाठी आम्ही तुमचे आभारी आहोत. शांतता प्रस्थापित करण्यासाठी भारत सर्वतोपरी सहकार्य करण्यास तयार असल्याचे पंतप्रधान मोदींनी पुतीन यांना सांगितले. तुमचे विचार ऐकून आनंद झाला. मी तुम्हाला खात्री देतो की भारत शांततेच्या बाजूने आहे. माझे मित्र पुतीन यांचे शांततेचे शब्द ऐकून मला आशा निर्माण झाली आहे.

अलीकडच्या काळात रशियाने युक्रेनवर सर्वात मोठा हल्ला केला असताना पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी पुतीन यांना या गोष्टी सांगितल्या. रशियाने युक्रेनच्या वेगवेगळ्या शहरांवर 40 क्षेपणास्त्रे डागली, ज्याचा फटका मुलांच्या रुग्णालयालाही लागला. या हल्ल्यामुळे रशियावर जगभरातून टीका होत आहे. याबाबत पंतप्रधान मोदींनी भारताचे म्हणणे पुतीन यांच्यासमोर मांडले.

भारत-रशिया मैत्रीचा हा लाभ जगाला मिळाला

युक्रेन युद्धाच्या सुरुवातीपासूनच भारतावर रशियाशी असलेली जवळीक मर्यादित ठेवण्यासाठी दबाव होता. मात्र भारताने पहिल्या दिवसापासूनच याला नकार देत रशियाकडून स्वस्तात तेल खरेदी करून अमेरिकेच्या दबावापुढे झुकण्यास नकार दिला. भारताच्या या पावलावर बरीच टीकाही झाली. पण आज भारताच्या या पावलाने जगाला मंदीच्या गर्तेत जाण्यापासून रोखले असे मानले जाते.

भारत आणि रशिया यांच्यातील इंधन करारानेही जगातील किमती स्थिर ठेवण्याचे काम केले.

या विषयांवर लक्ष केंद्रित केले-

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या दोन दिवसीय मॉस्को दौऱ्यात व्यापार, हवामान आणि संशोधन यासह अनेक क्षेत्रात नऊ करारांवर स्वाक्षऱ्या करण्यात आल्या.

1. भारत आणि रशिया यांच्यातील द्विपक्षीय व्यापाराशी संबंधित गैर-शुल्क व्यापार अडथळे दूर करण्याची आशा व्यक्त करण्यात आली. संतुलित द्विपक्षीय व्यापार राखण्यासाठी भारताकडून वस्तूंचा पुरवठा वाढविण्यासह 2030 पर्यंत US$ 100 अब्ज पेक्षा अधिकचा परस्पर व्यापार साध्य करण्याचे दोन्ही देशांचे उद्दिष्ट आहे.

2. राष्ट्रीय चलनांचा वापर करून द्विपक्षीय समझोता प्रणाली विकसित करणे आणि परस्पर सेटलमेंटसाठी डिजिटल आर्थिक साधने वाढवणे हादेखील या संवादाचा मुख्य मुद्दा होता.

3. दोन्ही देशांनी उत्तर-दक्षिण आंतरराष्ट्रीय वाहतूक कॉरिडॉर, नॉर्दर्न सी रूट आणि चेन्नई-व्लादिवोस्तोक सी लाइनचे नवीन मार्ग उघडून भारतासोबत मालवाहू व्यापार वाढवण्यासही सहमती दर्शवली आहे.

4. कृषी उत्पादने, अन्न आणि खते, पशुवैद्यकीय, सॅनिटरी आणि फायटोसॅनिटरी निर्बंध आणि प्रतिबंध काढून टाकण्यासाठी द्विपक्षीय व्यापाराचे प्रमाण वाढवण्याच्या उद्देशाने गहन संवाद सुरू ठेवणे हादेखील या संवादाचा मुख्य उद्देश होता.

5. अणुऊर्जा, तेल शुद्धीकरण आणि पेट्रोकेमिकल्स यासह प्रमुख ऊर्जा क्षेत्रांमध्ये सहकार्य विकसित करण्यासाठी आणि ऊर्जा पायाभूत सुविधा, तंत्रज्ञान क्षेत्रात सहकार्य आणि भागीदारीच्या विस्तारित प्रकारांना प्रोत्साहन देण्यावर सहमती झाली.

6. पायाभूत सुविधांचा विकास, वाहतूक अभियांत्रिकी, ऑटोमोबाईल उत्पादन आणि जहाज बांधणी, अंतराळ आणि इतर औद्योगिक क्षेत्रातील परस्परसंवाद मजबूत करणे. उपकंपन्या आणि औद्योगिक क्लस्टर्स तयार करून भारतीय आणि रशियन कंपन्यांना एकमेकांच्या बाजारपेठेत प्रवेश देण्यावर सहमती झाली.

7. डिजिटल अर्थव्यवस्था, विज्ञान आणि संशोधन, शैक्षणिक देवाणघेवाण आणि उच्च-तंत्रज्ञान कंपन्यांच्या कर्मचाऱ्यांसाठी इंटर्नशिप अशा विविध क्षेत्रात गुंतवणूक आणि संयुक्त प्रकल्पांना प्रोत्साहन. अनुकूल वित्तीय व्यवस्था प्रदान करून नवीन उपकंपन्या तयार करणे सुलभ करण्यासाठी दोन्ही देशांमध्ये एक करार झाला.

8. औषधे आणि प्रगत वैद्यकीय उपकरणांचा विकास आणि पुरवठा, रशियामध्ये भारतीय वैद्यकीय संस्थांच्या शाखा उघडणे आणि पात्र वैद्यकीय कर्मचाऱ्यांची भरती करणे यांमध्ये पद्धतशीर सहकार्याला प्रोत्साहन देणे. वैद्यकीय आणि जैविक सुरक्षेच्या क्षेत्रात समन्वय मजबूत करण्याच्या शक्यतेचा अभ्यास करण्यावर सहमती झाली.

9. मानवतावादी सहकार्य, शिक्षण, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान, संस्कृती, पर्यटन, क्रीडा, आरोग्य सेवा आणि इतर क्षेत्रांच्या विकासामध्ये परस्परसंवादाचा सतत विस्तार करण्यावर दोन्ही देशांदरम्यान सहमती झाली.