Indian Economy : पुढील आर्थिक वर्षात भारतीय अर्थव्यवस्था 6.5% दराने वाढणार; दुसऱ्या तिमाहीत विकास दर 21 महिन्यांच्या नीचांकी पातळीवर

By, Pravin Wankhade - December 27, 2024 09:00:16

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : Indian Economy भारत सरकारने 2024-25 या आर्थिक वर्षासाठी भारताचे सकल देशांतर्गत उत्पादन (GDP) 6.5% राहण्याचा अंदाज वर्तवला आहे. सप्टेंबर तिमाहीत सकल स्थिर भांडवल निर्मिती आणि खाजगी वापरामध्ये घट झाल्यामुळे हा अंदाज खाली आला आहे.Indian Economy

यापूर्वी, आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी म्हणजेच IMF ने आपला अंदाज 7% कायम ठेवला होता. त्याच वेळी, आर्थिक वर्ष 2025-26 साठी जीडीपी अंदाज देखील 6.5% वर कायम ठेवण्यात आला आहे. 9 ऑक्टोबर रोजी, RBI ने FY25 साठी भारताचा GDP वाढीचा अंदाज 7.2% वर कायम ठेवला होता.

Chitra Wagh : विकृत लांडग्यांना ठेचून काढण्याची गरज, कल्याण प्रकरणावर आमदार चित्रा वाघ यांचा संताप

ऑगस्टमध्ये, जागतिक बँकेने आर्थिक वर्ष 2024-25 साठी भारताचा GDP वाढीचा अंदाज 6.6% वरून 7% पर्यंत वाढवला होता. त्यानंतर जागतिक बँकेने म्हटले होते की गेल्या आर्थिक वर्ष 2024 मध्ये भारतीय अर्थव्यवस्था 8.2% च्या वेगाने वाढली, जी सर्वात वेगवान होती.

जुलै ते सप्टेंबर दरम्यान जीडीपी वाढ 5.4% पर्यंत घसरली

आर्थिक वर्ष 2025 च्या जुलै-सप्टेंबर तिमाहीत भारताचा GDP वाढीचा दर 5.4% पर्यंत घसरला. ही सात तिमाहीतील सर्वात कमी वाढ होती. उत्पादन क्षेत्राच्या खराब कामगिरीमुळे जीडीपी वाढ मंद राहिली. राष्ट्रीय सांख्यिकी कार्यालयाने आज 29 नोव्हेंबर रोजी ही आकडेवारी जाहीर केली.

यापूर्वी, 2023 च्या तिसऱ्या तिमाहीत वाढ 4.3% होती. तर एका वर्षापूर्वी याच तिमाहीत (Q2FY24) तो 8.1% होता. मागील तिमाहीत म्हणजेच Q1FY25 मध्ये ते 6.7% होते. जुलै-सप्टेंबर तिमाहीत भारताचा GVA 5.6% वाढला. एका वर्षापूर्वी याच तिमाहीत GVA वाढ ७.७% होती. तर गेल्या तिमाहीत GVA ची वाढ ६.८% होती.

प्रमुख देशांपैकी भारत अजूनही वेगाने वाढणारी अर्थव्यवस्था आहे

मंद जीडीपी वाढ असूनही, भारत अजूनही प्रमुख अर्थव्यवस्थांमध्ये सर्वात वेगाने वाढणारी अर्थव्यवस्था आहे. या वर्षी जुलै-सप्टेंबर तिमाहीत चीनचा GDP वाढ ४.६% होता. तर जपानचा जीडीपी ०.९% दराने वाढला आहे.

जीडीपी म्हणजे काय?

जीडीपी हा अर्थव्यवस्थेच्या आरोग्याचा मागोवा घेण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या सर्वात सामान्य निर्देशकांपैकी एक आहे. GDP एका विशिष्ट कालावधीत देशात उत्पादित केलेल्या सर्व वस्तू आणि सेवांचे मूल्य दर्शवते. यामध्ये देशाच्या हद्दीत उत्पादन करणाऱ्या विदेशी कंपन्यांचाही समावेश आहे.

जीडीपीचे दोन प्रकार आहेत

जीडीपीचे दोन प्रकार आहेत. वास्तविक GDP आणि नाममात्र GDP. वास्तविक जीडीपीमध्ये, वस्तू आणि सेवांचे मूल्य मूळ वर्षाच्या मूल्यावर किंवा स्थिर किंमतीवर मोजले जाते. सध्या GDP मोजण्यासाठी आधारभूत वर्ष 2011-12 आहे. तर नाममात्र GDP वर्तमान किमतीवर मोजला जातो.

जीडीपीमधील चढउतारांना जबाबदार कोण?

जीडीपी वाढवण्यासाठी किंवा कमी करण्यासाठी चार महत्त्वाची इंजिने आहेत. पहिला म्हणजे तुम्ही आणि आम्ही. तुम्ही जे खर्च करता ते आमच्या अर्थव्यवस्थेला हातभार लावतात. दुसरे म्हणजे खाजगी क्षेत्रातील व्यवसाय वाढ. जीडीपीमध्ये त्याचे योगदान 32% आहे. तिसरा म्हणजे सरकारी खर्च.

याचा अर्थ सरकार वस्तू आणि सेवांच्या निर्मितीसाठी किती खर्च करत आहे. जीडीपीमध्ये त्याचे योगदान 11% आहे. आणि चौथे म्हणजे निव्वळ मागणी. यासाठी, भारताची एकूण निर्यात एकूण आयातीतून वजा केली जाते, कारण भारतात निर्यातीपेक्षा जास्त आयात होते, त्यामुळे त्याचा परिणाम जीपीडीवर नकारात्मक होतो.