विकास दरात भारत चीनला मागे सोडणार, इतिहासकार नियाल फर्ग्युसन यांनी दावोसमध्ये भारताच्या विकासाचे केले कौतुक

By, Pravin Wankhade - January 17, 2024 06:05:30

0

वृत्तसंस्था

दावोस : भारत-अमेरिका संबंधांवर भाष्य करताना इतिहासकार नियाल फर्ग्युसन यांनी म्हटले आहे की, अमेरिका आपल्या आशिया धोरणांतर्गत भारताला आकर्षित करत आहे, तरीही पंतप्रधान नरेंद्र मोदींना माहिती आहे की भारताकडे इतर पर्याय आहेत आणि भारताने अमेरिकेच्या परराष्ट्र धोरणाबाबत बिनशर्त कमिटमेंट करण्याची गरज नाही. दावोस येथील वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरमच्या बैठकीत नियाल फर्ग्युसन इंडिया टुडेशी बोलत होते.India to overtake China in growth rate, historian Niall Ferguson praises India’s development in Davos

नियाल फर्ग्युसन यांनी सांगितले की, अलीकडच्या वर्षांत भारत अमेरिकेशी जवळीक साधत असला तरी, अमेरिकेचे संबंध जागतिक परिस्थितीवर खूप अवलंबून आहेत.

द फोकस एक्सप्लेनर : भारताने नाकारले तर मालदीवची होईल अन्नान्नदशा, चीनलाही हेच हवे, वाचा सविस्तर

आपला मुद्दा स्पष्ट करताना नियाल फर्ग्युसन म्हणाले की, तैवानवर कोणताही संघर्ष उद्भवल्यास भारत काही विशेष करेल असे मला वाटत नाही, कारण भारताच्या चीनसोबतच्या संघर्षाचा परिणाम जवळ येऊ शकतो. भारत आणि चीनमधील मतभेदांमागे आर्थिक कारणे आहेत. मला वाटत नाही की, ही एक अशी युती आहे, ज्यामध्ये भारत अमेरिकेच्या पाठीशी उभा राहील. हे संबंध युरोपमध्ये अस्तित्वात असलेल्या नाटोसारखे नाही.

इतिहासकार फर्ग्युसन पुढे म्हणाले की, मोदी ब्रिक्स परिषदेला किती उत्साहाने हजेरी लावतात हे पाहिल्यास याचा अर्थ त्यांना निश्चितपणे त्यांचे पर्याय खुले ठेवायला आवडतील. आणि मला वाटते की हेच भारताच्या परिस्थितीचे सत्य आहे. अमेरिका भारताला भुरळ घालत राहते, पण नरेंद्र मोदींना माहिती आहे की भारताकडे काही पर्याय आहेत आणि भारताला अमेरिकेच्या परराष्ट्र धोरणाबाबत बिनशर्त बांधिलकी दाखवण्याची गरज नाही.

भारताच्या वाढीच्या कहाणीबद्दल त्यांचे काय मत आहे, असे विचारले असता फर्ग्युसन म्हणाले की, भारतात मूलभूतपणे काहीतरी बदलले आहे. ते म्हणाले, “मला येथे आणि आता या शोवर असे भाकीत करायचे आहे की येत्या दशकात चीनचा विकास दर एक अंकी कमी होणार आहे. पण भारतासाठी ते खरे ठरणार नाही. म्हणून मी माझ्या मागील अंदाजाकडे परत जातो. जर आपण विकास दराबद्दल बोललो तर भारत पुढे येईल.”

“मला आठवतं की, 2008च्या आसपास कधीतरी, मी अंदाज केला होता की ते कासव आणि सशाच्या कथेसारखे असेल.”

“चीन तेव्हा ससा होता. भारत कासवासारखा दिसत होता. आणि मी ते बघत म्हणालो. लोकसंख्या, हे बदलेल आणि ही शर्यत जिंकणारा कासव भारत असेल. बरं, आम्ही 2024 मध्ये आहोत. प्रत्येकजण चीनची मंदी, चीनमधील घसरलेल्या किंमती आणि भारताच्या आर्थिक चमत्काराबद्दल बोलत आहे. कोणीही नाकारू शकत नाही. काहीतरी मूलत: बदलले आहे ही वस्तुस्थिती आहे. 20 वर्षांपूर्वी ज्या भारताला मी पहिल्यांदा ओळखायला सुरुवात केली होती ती नाहीशी होऊ लागली आहे. आता तो जुना भारत एक नवीन आणि अपवादात्मक गतिमान असलेला भारत अस्तित्वात येत आहे.”

फर्ग्युसन यांनी भारताच्या जुन्या धारणा मोडण्याचे श्रेय दिले. जिथे भारताचा आर्थिक विकास दर एक प्रकारे स्थिर झाला आहे, असे म्हटले होते. मात्र आता भारताने त्यात आश्चर्यकारक बदल केला आहे.

भारताच्या दुसऱ्या मोठ्या यशाची चर्चा करताना त्यांनी फिनटेकचा उल्लेख केला. फर्ग्युसन म्हणाले की, 20 वर्षांपूर्वी ही कल्पना फार दूरची वाटली. जेव्हा तुम्ही एखाद्या गोष्टीसाठी खूप फाटलेल्या नोटांनी पैसे द्यायचे. आता आपण पाहतो की भारताने फिनटेक क्षेत्रात उल्लेखनीय झेप घेतली आहे. भारताची स्वतःची राष्ट्रीय पेमेंट प्रणाली आहे. ही एक अशी व्यवस्था आहे, ज्याचा पाश्चात्य जगातील अनेक देश हेवा करतात. त्यामुळे हे असे बदल आहेत ज्यांची 20 वर्षांपूर्वी कल्पनाही केली नसेल.

फर्ग्युसन पुढे म्हणाले की, येत्या शतकातील भविष्य घडवण्यात भारत महत्त्वाची भूमिका बजावू शकतो, कारण भारतामध्ये अनेक गुण आहेत. भारत अजूनही एक मुक्त समाज आहे जिथे प्रेस आणि निवडणुकाही पूर्णपणे मुक्त आहेत. चीनमध्ये असे काही नाही. हे जुने केंद्रीकृत कम्युनिस्ट पक्षाचे मॉडेल असलेले एक-पक्षीय राज्य आहे. हे आणखी एक कारण आहे की मी 10, 12, 15 वर्षांपूर्वी भारताबद्दल आशावादी होतो आणि आजही आशावादी आहे.