India Defense भारताचे संरक्षण उत्पादन विक्रमी उंचीवर; 2024-25 मध्ये 1.51 लाख कोटींचा नवा टप्पा

By, Pravin Wankhade - August 10, 2025 01:00:13

0

विशेष प्रतिनिधी

नवी दिल्ली : भारताने 2024-25 या आर्थिक वर्षात संरक्षण उत्पादनाच्या क्षेत्रात मोठी झेप घेतली आहे. देशाचे वार्षिक संरक्षण उत्पादन 1,50,590 कोटी रुपये इतक्या विक्रमी पातळीवर पोहोचले आहे. हा आकडा मागील वर्षाच्या 1.27 लाख कोटी रुपयांपेक्षा तब्बल 18% अधिक आहे. फक्त पाच वर्षांत म्हणजे 2019-20 पासून संरक्षण उत्पादनात 90% वाढ झाली आहे. त्या वेळी हा आकडा 79,071 कोटी रुपये होता. India Defense

संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनी या यशाबद्दल संरक्षण उत्पादन विभाग, सार्वजनिक क्षेत्रातील उद्योग (DPSUs) आणि खाजगी कंपन्यांचे कौतुक केले. त्यांच्या मते, हा परिणाम भारताच्या मजबूत संरक्षण औद्योगिक पायाचा पुरावा आहे. India Defense

कोणाचा किती वाटा?

सार्वजनिक क्षेत्र (DPSUs आणि इतर) : एकूण उत्पादनात अंदाजे 77% वाटा
खाजगी क्षेत्र : 23% वाटा (मागील वर्षी 21% होता)

खाजगी क्षेत्राचा वाढता सहभाग संरक्षण उद्योगात त्यांच्या वाढत्या भूमिकेचे द्योतक आहे.

Devendra Fadnavis : मतदान नाही तर राहुल गांधींच्या डोक्यातील चिप चोरीला गेली; देवेंद्र फडणवीसांचा पलटवार

वाढीमागचे कारण

* गेल्या दशकात दीर्घकालीन सुधारणा
* व्यवसाय सुलभतेत वाढ
* स्वदेशीकरणावर लक्ष
* आत्मनिर्भर भारत उपक्रम अंतर्गत सरकारचे प्रयत्न

यामुळे सार्वजनिक आणि खाजगी दोन्ही क्षेत्रांमध्ये सातत्यपूर्ण वाढ दिसून आली. 2024-25 मध्ये DPSUs च्या उत्पादनात 16% वाढ झाली, तर खाजगी क्षेत्रात 28% वाढ नोंदवली गेली.

निर्यातीतील विक्रमी वाढ

या वर्षी संरक्षण निर्यातही नवा उच्चांक गाठत 23,622 कोटी रुपये इतकी झाली आहे. ही 2023-24च्या 21,083 कोटी रुपयांपेक्षा 12% जास्त आहे. म्हणजेच निर्यातीमध्ये 2,539 कोटी रुपयांची वाढ झाली आहे.

पुढचा मार्ग

* आयातीवरील अवलंबित्व कमी करणे
* देशातच गरजा पूर्ण करणारे संरक्षण उत्पादन केंद्र निर्माण करणे
* खाजगी क्षेत्राचा वाढता सहभाग
* निर्यातीतील संधी वाढवणे

या सर्व घटकांमुळे भारताचे संरक्षण उत्पादन क्षेत्र पुढील काही वर्षांत आणखी वेगाने वाढण्याची अपेक्षा आहे.