Guruvayur Temple : केरळमधील गुरुवायूर मंदिराच्या तिजोरीत हेराफेरी; सोन्याच्या ऐवजी चांदीचा मुकुट, चांदीच्या भांड्याचे वजन 1.19 किलोने कमी

By, Pravin Wankhade - October 22, 2025 07:00:34

0

वृत्तसंस्था

तिरुवनंतपुरम : Guruvayur Temple केरळमधील प्रसिद्ध कृष्ण मंदिर, गुरुवायूर मंदिराच्या तिजोरीत मोठ्या प्रमाणात अनियमितता उघडकीस आली आहे. राज्याच्या लेखापरीक्षण विभागाने २०१९-२० आणि २०२०-२१ च्या अहवालात म्हटले आहे की, मंदिरातील सोने, चांदी आणि इतर मौल्यवान वस्तूंच्या व्यवस्थापनात गंभीर अनियमितता आणि अयोग्य प्रक्रिया आढळून आल्या आहेत.Guruvayur Temple

अहवालानुसार, मंदिरात दैनंदिन विधींमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या सोन्या-चांदीच्या भांड्यांचा मोठ्या प्रमाणात गैरवापर झाला होता. या नोंदी ठेवणाऱ्या दुहेरी-कुलूप असलेल्या रजिस्टरची तपासणी केली असता असे दिसून आले की, वापरानंतर मंदिर व्यवस्थापक, गुरुवायूर देवस्वोम यांना परत केलेल्या वस्तू बहुतेकदा कमी वजनाच्या होत्या.Guruvayur Temple

कधीकधी, सोन्याच्या वस्तूंऐवजी चांदीच्या वस्तू परत केल्या जात असत. अहवालानुसार, सोन्याच्या मुकुटाऐवजी चांदीचा मुकुट परत करण्यात आला. दहा महिन्यांत एका चांदीच्या भांड्याचे वजन १.१९ किलो कमी झाले. एका चांदीच्या दिव्याचे वजन अनेक ग्रॅम कमी झाले.Guruvayur Temple

सत्तेच्या वळचणीला राहूनही काका – पुतण्याच्या पक्षांची पश्चिम महाराष्ट्र आणि मुंबई पट्ट्यात पडझड!!

२.६५ किलो चांदीचे भांडे फक्त ७५० ग्रॅम वजनाचे भांडे लावण्यात आले. गुरुवायूर देवस्वोमच्या पुन्नाथूर कोट्टा अभयारण्यात हस्तिदंताच्या देखभालीमध्ये सर्वात मोठी चूक झाली. ऑडिटमध्ये असे आढळून आले की, पुन्नाथूर कोट्टा येथून गोळा केलेले ५३० किलोपेक्षा जास्त वजनाचे हस्तिदंत गायब होते.

गुरुवायूर देवस्वोम यांच्यावर हस्तिदंताबद्दल माहिती न दिल्याचा आरोप २०१९-२० च्या ऑडिटमध्ये असे दिसून आले आहे की, त्या वर्षी मंदिरातील हत्तींच्या दातांमधून ५२२.८६ किलो हस्तिदंत गोळा करण्यात आले होते, त्यापैकी एकही कायद्यानुसार वन विभागाला देण्यात आले नाही. एप्रिल ते नोव्हेंबर २०१९ दरम्यान, वेगवेगळ्या वजनाचे हस्तिदंत एकतर काढून टाकण्यात आले किंवा कागदपत्रांशिवाय गुरुवायूर देवस्वोमच्या ताब्यात राहिले.

अनिवार्य महाजार (जप्तीचा मेमो) आणि हस्तांतरण पावत्या देखील गहाळ होत्या. ऑडिटमध्ये असे आढळून आले की, सहाय्यक वनसंरक्षकांच्या पत्रानुसार, देवस्वोमला दहा दिवसांच्या आत त्यांच्या ताब्यातील हस्तिदंत आणि तुकड्यांचा अहवाल देण्याचे निर्देश देण्यात आले होते, परंतु मंडळाने कोणतीही माहिती दिली नाही आणि हस्तिदंत किंवा तुकडे वन विभागाला दिले नाहीत.

आरोग्य विभागाचे कर्मचारी १७ पोती मौल्यवान बियाणे घेऊन गेले. अहवालानुसार, २०१९-२० मध्ये भाविकांनी अर्पण केलेल्या मंजडी कुरु बियाण्याच्या १७ पोत्याही गायब आहेत. त्या मंदिराच्या पश्चिमेकडील मनोऱ्यात ठेवण्यात आल्या होत्या. या पोत्यांचा लिलाव १०० रुपये प्रति किलो या दराने करण्यात आला होता, परंतु खरेदीदाराने त्या कधीही घेतल्या नाहीत.

मंदिराच्या गोदामात पोत्या सोडण्यात आल्या होत्या. नंतर सीसीटीव्ही फुटेजमध्ये आरोग्य विभागाचे कर्मचारी पोत्या ट्रॅक्टरवर भरत असताना आणि त्या घेऊन जात असल्याचे दिसून आले. जागेच्या कमतरतेमुळे, पोत्या जवळच्या गोदामात नेण्यात आल्याचा दावा अधिकाऱ्यांनी केला. तथापि, पोत्या कुठे गेल्या किंवा पुढील लिलावात त्या समाविष्ट केल्या गेल्या की नाही हे नोंदींमध्ये नमूद केलेले नाही.

देवस्वोम अध्यक्षांनी सांगितले की हे प्रकरण सध्याच्या मंडळाच्या कार्यकाळाच्या आधीचे आहे.

गुरुवायूर देवस्वोमचे अध्यक्ष व्ही.के. विजयन यांनी ऑडिट अहवालात आढळलेल्या अनियमिततेबद्दल बोलताना म्हटले की, हे प्रकरण सध्याच्या मंडळाच्या कार्यकाळाच्या आधीचे आहे. ते म्हणाले, “ही बाब सध्याच्या मंडळाच्या कार्यकाळाच्या आधीची आहे. हे आधीच न्यायालयात नेण्यात आले आहे, जिथे देवस्वोमने आपला प्रतिसाद दाखल केला आहे.”

हस्तिदंत हरवल्याच्या दाव्याबाबत गुरुवायूर देवस्वोमचे अध्यक्ष म्हणाले, “२०२२ पासून देवस्वोमशी संबंधित सहा हत्तींचा मृत्यू झाला आहे. त्या सर्व प्रकरणांमध्ये वन विभागाच्या उपस्थितीत पोस्टमॉर्टेम करण्यात आले. हस्तिदंत आम्हाला कधीही देण्यात आला नाही. आम्हाला फक्त पोस्टमॉर्टेम रिपोर्ट मिळतो. ऑडिट रिपोर्टमध्ये केलेले दावे पूर्वीचे आहेत.”