Election Commission : आज देशभरात SIRच्या तारखा जाहीर केल्या जातील; निवडणूक आयोग पत्रकार परिषद घेणार

By, Pravin Wankhade - October 27, 2025 10:30:52

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : Election Commission निवडणूक आयोग सोमवारी देशव्यापी विशेष सघन सुधारणा (SIR) जाहीर करेल. आयोग संध्याकाळी पत्रकार परिषदेत याची माहिती देईल. पहिल्या टप्प्यात १० ते १५ राज्यांचा समावेश असेल. ही अशी राज्ये असतील जिथे पुढील वर्षाच्या आत विधानसभा निवडणुका होणार आहेत. २०२६ मध्ये आसाम, तामिळनाडू, पुद्दुचेरी, केरळ आणि पश्चिम बंगालमध्ये विधानसभा निवडणुका होणार आहेत.Election Commission

निवडणूक आयोगाच्या एका अधिकाऱ्याने सांगितले की, ज्या राज्यांमध्ये स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका होणार आहेत, तेथे एसआयआर तात्काळ आयोजित केला जाणार नाही. कारण कनिष्ठ दर्जाचे कर्मचारी त्या निवडणुकांमध्ये व्यस्त असतील आणि त्यांना एसआयआरसाठी वेळ मिळू शकणार नाही. निवडणुकांनंतर या राज्यांमध्ये एसआयआर आयोजित केला जाईल.Election Commission

फडणवीस + अजितदादांची सातारा जिल्ह्यात जाऊन वेगवेगळी राजकीय पेरणी!!

राज्यांच्या मुख्य निवडणूक अधिकाऱ्यांची बैठक

एसआयआरच्या अंमलबजावणीसाठीची चौकट अंतिम करण्यासाठी आयोगाने अलीकडेच राज्य मुख्य निवडणूक अधिकाऱ्यांसोबत (सीईओ) दोन बैठका घेतल्या. अनेक सीईओंनी शेवटच्या एसआयआरनंतर प्रसिद्ध झालेल्या त्यांच्या मतदार याद्या त्यांच्या संबंधित राज्य वेबसाइटवर अपलोड केल्या आहेत.

२००८ ची मतदार यादी दिल्लीच्या मुख्य निवडणूक अधिकाऱ्यांच्या वेबसाइटवर उपलब्ध आहे. २००८ मध्ये तेथे एसआयआर करण्यात आला होता. २००६ मध्ये शेवटचा एसआयआर उत्तराखंडमध्ये आता राज्याच्या सीईओंच्या वेबसाइटवर मतदार यादी आहे. बिहारमध्येही अलीकडेच मतदार पडताळणी करण्यात आली. अंतिम डेटा १ ऑक्टोबर रोजी जाहीर करण्यात आला.

अंतिम SIR ही कट-ऑफ तारीख म्हणून काम करेल. राज्यांमधील शेवटचा एसआयआर कट-ऑफ डेट म्हणून काम करेल, ज्याप्रमाणे २००३ च्या बिहारच्या मतदार यादीचा वापर निवडणूक आयोगाने एसआयआरसाठी केला होता. बहुतेक राज्यांनी शेवटचा एसआयआर २००२ ते २००४ दरम्यान केला होता.

बहुतेक राज्यांनी त्यांच्या संबंधित राज्यांमध्ये किंवा केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये केलेल्या शेवटच्या SIR च्या आधारे विद्यमान मतदारांशी जुळणी करण्याचे काम जवळजवळ पूर्ण केले आहे. SIR चा प्राथमिक उद्देश परदेशी बेकायदेशीर स्थलांतरितांना त्यांच्या जन्मस्थानाची पडताळणी करून बाहेर काढणे आहे. बांगलादेश आणि म्यानमारसह विविध राज्यांमध्ये बेकायदेशीर स्थलांतरितांवर कारवाई सुरू असताना हे पाऊल महत्त्वपूर्ण आहे.

मतदार यादी अद्ययावत करण्याचा उद्देश

आयोगाचा दावा आहे की, त्यांचे लक्ष केरळ, तामिळनाडू, पश्चिम बंगाल, आसाम आणि पुद्दुचेरीवर आहे, जिथे मे २०२६ पर्यंत निवडणुका होणार आहेत. एसआयआरचा उद्देश मतदार यादीतून डुप्लिकेट मतदार काढून टाकणे आणि मतदार भारतीय नागरिक असल्याची खात्री करणे आहे.

वाढत्या शहरीकरण आणि स्थलांतरामुळे दोन दशकांनंतर असा आढावा घेतला जात आहे. २००३-२००४ मध्ये आंध्र प्रदेशात ५५ दशलक्ष मतदार होते, परंतु आता ते ६६ दशलक्ष झाले आहेत. २००३ मध्ये उत्तर प्रदेशात ११५ दशलक्ष मतदार होते, परंतु आता ते १५९ दशलक्ष झाले आहेत. २००८ मध्ये दिल्लीत १.१ कोटी मतदार होते, परंतु आता ते १५ दशलक्ष झाले आहेत.

बैठकीत असे ठरविण्यात आले की, बीएलओ प्रत्येक मतदाराच्या घरी भेट देतील आणि प्री-फाइल केलेले फॉर्म वितरित करतील. ३१ डिसेंबरपर्यंत १८ वर्षांचा होणारा प्रत्येक मतदार या प्रक्रियेत समाविष्ट मानला जाईल. देशभरात ९९.१ कोटी मतदार आहेत.

यापैकी बिहारमधील ८ कोटी मतदारांची प्रक्रिया पूर्ण झाली आहे. २००२ ते २००४ दरम्यान, ७० कोटी मतदारांची नोंदणी एसआयआरमध्ये झाली होती. त्यामुळे, असे मानले जाते की फक्त २१ कोटी मतदारांना आवश्यक कागदपत्रे द्यावी लागतील.

बिहारमध्ये एसआयआर बाबत वाद झाला होता.

बिहार निवडणुकीपूर्वी एसआयआरवरून वाद झाला होता. विरोधी पक्षांनी सरकारवर मतचोरीचा आरोप केला होता. हा खटला अजूनही सर्वोच्च न्यायालयात सुरू आहे. तथापि, सर्वोच्च न्यायालयाने निवडणूक आयोगाच्या प्रक्रियेला मान्यता दिली. आयोगाने बिहारची अंतिम मतदार यादीही सर्वोच्च न्यायालयात सादर केली आहे. लोकसभेतील विरोधी पक्षनेते राहुल गांधी यांनी मतचोरीचा आरोप करत पत्रकार परिषद घेतली.

१८ सप्टेंबर: राहुल यांनी निवडणूक आयोगाच्या प्रमुखांवर आरोप केले.

काँग्रेस नेते राहुल गांधी यांनी १८ सप्टेंबर रोजी ३१ मिनिटांचे सादरीकरण केले. त्यात त्यांनी मुख्य निवडणूक आयुक्त ज्ञानेश कुमार लोकशाही नष्ट करणाऱ्या आणि मते चोरणाऱ्यांना संरक्षण देत असल्याचा आरोप केला. कर्नाटकातील अलांड विधानसभा मतदारसंघाचे उदाहरण देत राहुल यांनी दावा केला की काँग्रेस समर्थकांची मते तेथे पद्धतशीरपणे हटवण्यात आली.

राहुल यांनी असा दावा केला की, अलंडमधील मतदारांची नावे इतर राज्यांमध्ये कार्यरत असलेल्या मोबाईल नंबरचा वापर करून वगळण्यात आली होती. राहुल यांनी सादरीकरणात त्यांचे नंबर देखील शेअर केले. गोदावाईच्या १२ शेजाऱ्यांची नावे देखील या मोबाईल नंबरवरून वगळण्यात आली.