चिनी प्रभावाखालील नेपाळने काढला वादग्रस्त नकाशा, 3 भारतीय क्षेत्रे आपली सांगितली

By, Pravin Wankhade - May 5, 2024 09:00:33

0

वृत्तसंस्था

काठमांडू : नेपाळमध्ये 100 रुपयांच्या नव्या नोटा छापल्या जाणार आहेत. त्यावर देशाचा नकाशाही असेल. पीटीआय या वृत्तसंस्थेने दिलेल्या माहितीनुसार, या नकाशात ते क्षेत्रही दाखवले जातील ज्यावर भारत स्वतःचा दावा करतो. यामध्ये लिपुलेख, लिम्पियाधुरा आणि कालापानी यांचा समावेश आहे.Chinese-controlled Nepal draws controversial map, claims 3 Indian territories

नेपाळचे पंतप्रधान पुष्प कमल दहल प्रचंड यांच्या नेतृत्वाखाली झालेल्या बैठकीत शुक्रवारी हा निर्णय घेण्यात आला. सरकारच्या प्रवक्त्या रेखा शर्मा यांनी मंत्रिमंडळाच्या बैठकीनंतर सांगितले की, 25 एप्रिल आणि 2 मे रोजी झालेल्या बैठकीत 100 रुपयांच्या नोटेची पुनर्रचना करण्यावर सहमती झाली होती.

चिनी वृत्तपत्राचे भारताच्या परराष्ट्र धोरणावर प्रश्न; ग्लोबल टाइम्सने लिहिले- भारताचे शेजारील देश त्यांच्यापासून दूर जात आहेत

विशेष म्हणजे पंतप्रधान प्रचंड यांनी मार्चमध्येच नेपाळी काँग्रेस पक्षाशी असलेली युती तोडून सीपीएन-यूएमएल पक्षासोबत सरकार स्थापन केले होते. या पक्षाचे नेते केपी शर्मा ओली असून ते चीनचे समर्थक असल्याचे सांगितले जाते.

नेपाळने 4 वर्षांपूर्वी नवीन नकाशात हे तिन्ही क्षेत्र स्वतःचे म्हणून घोषित केले होते

नेपाळने 18 जून 2020 रोजी देशाचा नवीन राजकीय नकाशा जारी केला होता. यामध्ये लिपुलेख, लिम्पियाधुरा आणि कालापानी नेपाळचा भाग दाखवण्यात आला होता. त्यासाठी नेपाळच्या राज्यघटनेतही बदल करण्यात आले. भारत सरकारने नेपाळच्या या पावलाला एकतर्फी ठरवून विरोध केला होता.

भारत अजूनही या तिन्ही भागांना आपला प्रदेश म्हणतो. दोन्ही देशांमध्ये सुमारे 1850 किमीची सीमा आहे. हे भारतातील 5 राज्यांमधून जाते – सिक्कीम, पश्चिम बंगाल, बिहार, उत्तर प्रदेश आणि उत्तराखंड.

भारत-नेपाळ सीमा दोन नद्यांनी निश्चित केली आहे

भारत, नेपाळ आणि चीनच्या सीमेला लागून असलेल्या या भागात हिमालयातील नद्यांनी बनलेली एक दरी आहे, जी नेपाळ आणि भारतात वाहणाऱ्या काली किंवा महाकाली नदीचे उगमस्थान आहे. या भागाला कालापानी असेही म्हणतात. लिपुलेख पासही येथे आहे. येथून उत्तर-पश्चिम दिशेला काही अंतरावर दुसरी खिंड आहे, त्याला लिंपियाधुरा म्हणतात.

ब्रिटीश आणि नेपाळचा गोरखा राजा यांच्यात 1816 मध्ये झालेल्या सुगौली करारात भारत आणि नेपाळमधील सीमा काली नदीद्वारे निश्चित करण्यात आली होती. करारानुसार, काली नदीचा पश्चिम भाग हा भारताचा प्रदेश मानला गेला, तर नदीच्या पूर्वेला येणारा भाग नेपाळचा झाला.

काली नदीच्या उगमस्थानाबाबत दोन्ही देशांमध्ये वाद झाला आहे, अर्थात ती प्रथम कोठे उगम पावते. भारत पूर्वेकडील प्रवाहाला काली नदीचे उगमस्थान मानतो. तर नेपाळ पश्चिम प्रवाहाला मूळ प्रवाह मानतो आणि या आधारावर दोन्ही देश कालापानी क्षेत्रावर आपापले हक्क सांगतात.