अल निनोमुळे भारताच्या मान्सूनवर संकट : या वर्षी सरासरीपेक्षा कमी पावसाचा अंदाज, अमेरिकेच्या हवामान खात्याने दिला इशारा

By, Pravin Wankhade - February 12, 2023 08:30:11

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : भारतातील मान्सूनला अल निनोचा धोका आहे. त्यामुळे सरासरीपेक्षा कमी पाऊस पडेल. जून ते ऑगस्टदरम्यान हे सक्रिय असू शकते. अमेरिकेच्या हवामान विभाग नॅशनल ओशनिक अँड अॅटमॉस्फेरिक अॅडमिनिस्ट्रेशन (NOAA) ने हा अहवाल जारी करून भारताला पुन्हा इशारा दिला आहे. India monsoon 2023 Forcast By US Meteorological Department

या कालावधीत ४९ टक्के अल निनोची परिस्थिती आणि 47 टक्के सामान्य परिस्थिती असल्याचा अंदाज अहवालात आहे. अल निनोचा भारतातील मान्सूनच्या पावसावर थेट परिणाम होणार असल्याचे एनओएएने म्हटले आहे. प्रसारमाध्यमांनी दिलेल्या वृत्तानुसार, सलग दुसऱ्या महिन्यात अल निनोबाबत अमेरिकेच्या हवामान संस्थेने हा अंदाज वर्तवला आहे. यापूर्वी जानेवारीमध्येही एजन्सीने असाच अंदाज व्यक्त केला होता. मात्र, जानेवारीच्या अहवालात जुलैनंतर अल निनोची स्थिती निर्माण होईल, असे म्हटले होते.

57 टक्के सक्रिय होण्याची शक्यता

तज्ज्ञांच्या मते, जुलै-ऑगस्ट-सप्टेंबरमध्ये अल निनो 57 टक्क्यांपर्यंत सक्रिय होण्याची शक्यता आहे. हवामान तज्ज्ञांच्या मते पावसाळ्यात परिस्थिती कशी असेल, याचे चित्र एप्रिल-मेच्या आसपासच स्पष्ट होईल.

विज्ञानाचे डेस्टीनेशन्स : जागतिक तापमानवाढीमुळे प्रवाळांचे अस्तित्व धोक्यात

भारतीय तज्ज्ञ म्हणाले – काहीही सांगणे खूप घाईचे

मान्सूनबाबत काहीही बोलणे घाईचे असल्याचे भारतीय तज्ज्ञांनी सांगितले. एजन्सीने जानेवारीतील परिस्थिती लक्षात घेऊन आपला मॉडेल अंदाज दिला आहे, तर त्यानंतरच्या महिन्यांत बरेच काही बदलू शकते. अहवालावर टिप्पणी करताना, कोट्टायम येथील इन्स्टिट्यूट फॉर क्लायमेट चेंज स्टडीजचे संचालक डी शिवानंद म्हणाले, “जर एखादे मॉडेल सलग दोन महिने अल निनोचे संकेत देत असेल, तर त्याची गांभीर्याने दखल घेणे आवश्यक आहे.” परंतु, मान्सूनचे स्पष्ट चित्र एप्रिल-मे महिन्यातच दिसू शकते, कारण पॅसिफिक प्रदेशात वसंत ऋतुनंतर परिस्थिती बदलते.

अल निनो आणि भारतीय मान्सून यांच्यातील उलट संबंध

अल निनो आणि भारतीय मान्सून यांच्यात विपरित संबंध आहे, असे तज्ज्ञ म्हणाले. जर अल निनोची परिस्थिती एका वर्षात उद्भवली तर त्या वर्षी मान्सूनचा पाऊस सामान्यपेक्षा कमी असेल, परंतु दोघांमध्ये एक-एक संबंध नाही. भारतातील मान्सूनच्या पावसावर हिंदी महासागरातील परिस्थिती, युरेशियन बर्फाचे आवरण आणि अंतर्गत हवामानातील फरक यासारख्या अनेक घटकांचा प्रभाव पडतो.

अल निनो म्हणजे काय?

अल निनो हा हवामान प्रणालीचा एक भाग आहे. हवामानावर त्याचा खोल परिणाम होतो. अल निनो परिस्थिती साधारणपणे दर तीन ते सहा वर्षांनी उद्भवते. पूर्व आणि मध्य विषुववृत्तीय पॅसिफिकमधील असामान्यपणे उबदार महासागराच्या पृष्ठभागाच्या पाण्याला अल निनो स्थिती म्हणतात. अल निनोच्या स्थितीमुळे वाऱ्याची पद्धत बदलते आणि त्यामुळे जगाच्या अनेक भागांमध्ये हवामानावर परिणाम होतो.