US claims : अमेरिकेचा दावा- पाकिस्तानकडून अण्वस्त्रांचे आधुनिकीकरण सुरू; चीन करतोय शस्त्रास्त्रांची मदत

By, Pravin Wankhade - May 26, 2025 12:00:39

0

वृत्तसंस्था

वॉशिंग्टन : US claims अमेरिकेच्या एका नवीन संरक्षण गुप्तचर अहवालात असे उघड झाले आहे की पाकिस्तान भारताला आपल्या अस्तित्वासाठी धोका मानतो. यामुळे, ते आपल्या अण्वस्त्रांचे आधुनिकीकरण करण्यासाठी आणि लष्करी क्षमता वाढवण्यासाठी चीनकडून आर्थिक आणि लष्करी मदत घेत आहे.US claims

त्याच वेळी, भारत पाकिस्तानला फक्त एक सुरक्षा आव्हान मानतो जे हाताळता येते. भारत चीनला खरा धोका मानतो आणि त्यानुसार लष्करी तयारी करतो. मेक इन इंडिया असूनही, भारत अजूनही रशियन शस्त्रांवर अवलंबून आहे.

युनायटेड स्टेट्स डिफेन्स इंटेलिजेंस एजन्सीच्या (DIA) वर्ल्ड थ्रेट असेसमेंट २०२५ च्या अहवालात असे म्हटले आहे की भारताचे संरक्षण धोरण चीनचा सामना करण्यावर आणि भारताच्या लष्करी क्षमता वाढवण्यावर केंद्रित राहील.

Chandrashekhar Bawankule : ‘देशाला नाही समजू शकले, परराष्ट्र धोरण काय समजेल’

डीआयए हा अमेरिकेच्या संरक्षण विभागाचा भाग आहे. त्याचे संचालक लेफ्टनंट जनरल जेफ्री क्रूझ यांनी हा अहवाल तयार केला आहे. या अहवालात जागतिक सुरक्षा धोक्यांचे मूल्यांकन केले आहे. त्याच्या मदतीने अमेरिकेच्या राष्ट्रीय आणि परराष्ट्र धोरणाची दिशा ठरवली जाते.

चीन-भारत वाद अजून संपलेला नाही, तो थांबला आहे

भारत चीनला सर्वात मोठे आव्हान मानतो. याचे कारण सीमा वाद, चीनच्या लष्करी सामर्थ्यात वाढ आणि आर्थिक-तंत्रज्ञान स्पर्धा आहे. चीनची वाढती लष्करी शक्ती, विशेषतः नौदल आणि क्षेपणास्त्र क्षमता, ही भारतासाठी चिंतेची बाब असल्याचे त्यात म्हटले आहे.

याव्यतिरिक्त, चीनचा प्रादेशिक प्रभाव (उदा. बीआरआय, सीपीईसी) आणि एआय, सायबर आणि अंतराळातील प्रगती भारतासमोर धोरणात्मक आव्हाने निर्माण करते.

२०२० च्या संघर्षानंतर तणाव थोडा कमी झाला असला तरी भारत-चीन सीमेवरील वाद अजूनही पूर्णपणे संपलेला नाही, असेही अहवालात नमूद करण्यात आले आहे. परंतु भारत हिंद महासागरात आपली उपस्थिती वाढवत आहे आणि चीनच्या प्रभावाचा प्रतिकार करण्यासाठी इतर देशांसोबत लष्करी भागीदारी करत आहे.

भारत त्याच्या लष्करी तयारी (जसे की एलएसी वर लष्करी तैनाती, नौदल विस्तार) आणि युती (क्वाड, अमेरिका) द्वारे चीनचा मुकाबला करत आहे.

मेक इन इंडियाच्या माध्यमातून भारत आपली ताकद वाढवत आहे.

भारत आपल्या संरक्षण उद्योगाला बळकटी देण्यासाठी ‘मेक इन इंडिया’ योजनेचा पाठपुरावा करत आहे.
भारताने अग्नि-१ प्राइम आणि अग्नि-५ सारख्या नवीन क्षेपणास्त्र प्रणालींची चाचणी घेतली आहे आणि एक नवीन आण्विक पाणबुडी देखील तैनात केली आहे.
भारत रशियाशी आपले संबंध कायम ठेवेल कारण तो रशियाला लष्करी आणि आर्थिक मदतीसाठी आवश्यक मानतो.
भारताने रशियन मूळच्या लष्करी उपकरणांची (जसे की S-400, Su-30 MKI) खरेदी कमी केली आहे, परंतु टँक (T-90) आणि लढाऊ विमानांसाठी (MiG-29, Su-30) रशियन सुटे भागांवर अवलंबून आहे.

पाकिस्तानचा अणुकार्यक्रम दक्षिण आशियासाठी धोका

अहवालात म्हटले आहे की पाकिस्तान चीन, हाँगकाँग, सिंगापूर, तुर्की आणि संयुक्त अरब अमिरातीकडून अण्वस्त्रांसाठी साहित्य आणि तंत्रज्ञान मिळवतो. तथापि, पाकिस्तानच्या अणुआधुनिकीकरणामुळे दक्षिण आशियातील स्थिरतेला धोका निर्माण झाला आहे, असेही त्यात म्हटले आहे.

अहवालात पाकिस्तानला एक अस्थिर आणि धोरणात्मकदृष्ट्या असुरक्षित देश म्हणून पाहिले आहे, जो भारताला अस्तित्वाचा धोका मानतो आणि आपल्या लष्करी आणि आण्विक क्षमता वाढवण्यासाठी चीनवर अवलंबून आहे.

भारताचे लष्करी आणि आर्थिक श्रेष्ठत्व (उदा. राफेल जेट, अग्नि क्षेपणास्त्रे) पाकिस्तानला असुरक्षित बनवते. याशिवाय, पाकिस्तानला तहरीक-ए-तालिबान पाकिस्तान (टीटीपी) आणि बलुच अतिरेक्यांकडून वाढत्या हल्ल्यांचा सामना करावा लागत आहे.

पाकिस्तानी सैन्य दहशतवादाविरुद्ध लढणे, सीमा सुरक्षित करणे आणि अण्वस्त्रांचे आधुनिकीकरण करणे यावर लक्ष केंद्रित करत आहे. २०२४ मध्ये पाकिस्तानमध्ये दहशतवादी हल्ल्यांमध्ये २,५०० हून अधिक लोक मारले गेले.