China Disinformation : चीनने राफेल विक्री रोखण्यासाठी मोहीम राबवली; भारत-पाक संघर्षादरम्यान AI-निर्मित बनावट प्रतिमा प्रसारित केल्याचा अमेरिकेच्या अहवालात दावा

By, Pravin Wankhade - November 20, 2025 06:00:51

0

वृत्तसंस्था

वॉशिंग्टन डीसी : China Disinformation राफेलची विक्री रोखण्यासाठी चीनने बनावट मोहीम चालवल्याचा दावा एका अमेरिकन अहवालात करण्यात आला आहे. मे महिन्यात भारत आणि पाकिस्तानमधील लष्करी संघर्षानंतर लगेचच, चीनने बनावट सोशल मीडिया अकाउंट्सद्वारे राफेल पाडल्याचा दावा केला.China Disinformation

अमेरिका-चीन आर्थिक आणि सुरक्षा पुनरावलोकन आयोगाने आपल्या वार्षिक अहवालात म्हटले आहे की, चीनने भारत-पाकिस्तान संघर्षाचा फायदा घेतला आणि आपल्या शस्त्रास्त्रांच्या क्षमता दाखविण्याचा प्रयत्न केला.China Disinformation

अहवालानुसार, फ्रान्सच्या राफेल लढाऊ विमानांची विक्री थांबवण्यासाठी आणि त्यांच्या जे-३५ लढाऊ विमानांचा प्रचार करण्यासाठी चीनने बनावट सोशल मीडिया अकाउंट चालवले.China Disinformation

सकाळी नाराजी, संध्याकाळी तोडगा; फडणवीस + शिंदेंनी विषय मिटवला!!

या अकाउंट्सनी बनावट एआय-जनरेटेड प्रतिमा पसरवल्या ज्यामध्ये असा दावा केला गेला होता की भारतीय राफेल चिनी शस्त्रांनी पाडले गेले आणि हे त्याच्या अवशेषांचे फोटो होते.

चीनविषयी ५ मोठे धोके उघड झाले

या अहवालात अमेरिकेसाठी आर्थिक, तांत्रिक आणि राष्ट्रीय सुरक्षेच्या दृष्टिकोनातून महत्त्वाचे असलेले अनेक धोके अधोरेखित केले आहेत.

अहवालात असे दिसून आले आहे की चीन प्रगत तंत्रज्ञानात (जसे की एआय, क्वांटम कॉम्प्युटिंग, रोबोटिक्स) वेगाने प्रगती करत आहे.

त्यात म्हटले आहे की चीन आवश्यक कच्चा माल आणि तंत्रज्ञानावर नियंत्रण ठेवतो आणि त्यामुळे पुरवठा साखळीचा वापर शस्त्र म्हणून करू शकतो.

या अहवालात रशिया, इराण आणि उत्तर कोरिया सारख्या देशांसोबत चीनच्या भागीदारीबद्दलही चिंता व्यक्त करण्यात आली आहे.

अहवालात म्हटले आहे की चीन अनेक देशांसोबत आर्थिक-लष्करी धोरणात्मक संबंध मजबूत करत आहे, ज्यामुळे त्याची जागतिक पोहोच आणि शक्ती वाढत आहे.

या अहवालात चिनी बनावटीच्या ऊर्जा साठवण प्रणाली (जसे की बॅटरी), विशेषतः रिमोट मॉनिटरिंग क्षमता असलेल्या प्रणालींबद्दल चिंता व्यक्त करण्यात आली आहे, ज्यांचा चीन सायबर धोके निर्माण करण्यासाठी गैरवापर करू शकतो.

अहवाल प्रसिद्ध करणाऱ्या USCC बद्दल जाणून घ्या

यूएससीसी हा एक द्विपक्षीय आयोग आहे, म्हणजेच तो रिपब्लिकन आणि डेमोक्रॅटिक दोन्ही पक्षांनी चीन-अमेरिका आर्थिक आणि सुरक्षा संबंधांचे संतुलित पद्धतीने निरीक्षण करण्यासाठी तयार केला आहे.
यावेळी अहवालात चीनची धोरणे, त्याची आर्थिक क्षमता, लष्करी आव्हान, तंत्रज्ञान स्पर्धा आणि पुरवठा साखळी यासह अनेक महत्त्वाच्या जोखमींवर चर्चा केली आहे.
चीनने निर्माण केलेल्या आव्हानांना कसे तोंड द्यावे याबद्दल काँग्रेस आणि अमेरिकन धोरणकर्त्यांना शिफारसी देणे हा या अहवालाचा उद्देश आहे.
पाकिस्तानने ३ राफेल विमाने पाडल्याचा दावा केला होता

भारतासोबतच्या संघर्षादरम्यान, पाकिस्तानने दावा केला होता की त्यांच्या हवाई दलाने लढाईदरम्यान पाच भारतीय विमाने पाडली, ज्यात तीन राफेल विमानांचा समावेश होता.

फ्रेंच अधिकाऱ्यांचे म्हणणे आहे की यामुळे राफेलच्या क्षमतेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले. भारताने नंतर विमान गमावल्याची कबुली दिली, परंतु किती लढाऊ विमाने गमावली हे स्पष्ट केले नाही.

फ्रेंच हवाई दलाचे जनरल जेरोम बेलांजर यांनी नंतर सांगितले की त्यांना फक्त तीन भारतीय विमानांचे नुकसान झाल्याचे पुरावे दिसले आहेत: एक राफेल, एक रशियन बनावटीचे सुखोई आणि एक मिराज २०००. मिराज २००० हे नंतरच्या पिढीतील फ्रेंच जेट आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, युद्धात राफेलचे नुकसान होण्याची ही पहिलीच वेळ होती.

सीडीएसने काही भारतीय विमाने पडल्याचे मान्य केले होते

३१ मे रोजी सिंगापूरमध्ये शांग्री-ला संवादादरम्यान पाकिस्तानशी झालेल्या चकमकीत भारतीय लढाऊ विमाने पाडल्याच्या दाव्यांवर संरक्षण प्रमुख (सीडीएस) अनिल चौहान यांनी भाष्य केले. त्यांनी ब्लूमबर्गला दिलेल्या मुलाखतीत हे विधान केले.

ते म्हणाले की खरा मुद्दा हा नाही की किती विमाने पाडण्यात आली, तर ती का पाडण्यात आली आणि आपण त्यातून काय शिकलो. भारताने आपल्या चुका ओळखल्या, त्या त्वरित दुरुस्त केल्या आणि नंतर पुन्हा एकदा प्रभावीपणे प्रत्युत्तर देत दोन दिवसांत शत्रूच्या लांब पल्ल्याच्या ठिकाणांवर हल्ला केला.

सीडीएस चौहान म्हणाले की, सहा भारतीय विमाने पाडल्याचा पाकिस्तानचा दावा पूर्णपणे खोटा आहे. संख्या महत्त्वाची नाही, तर आपण काय शिकलो आणि आपण कशी सुधारणा केली हे महत्त्वाचे आहे. या संघर्षामुळे कधीही अण्वस्त्रांचा वापर झाला नाही, ही दिलासादायक बाब आहे.

राफेलची मारक क्षमता ३७०० किलोमीटर आहे

राफेल हे फ्रान्सच्या डसॉल्ट एव्हिएशनने बनवलेले दोन इंजिन असलेले लढाऊ विमान आहे. ते एका मिनिटात ६०,००० फूट उंचीवर पोहोचू शकते. त्याची मारा करण्याची क्षमता ३,७०० किलोमीटर आहे.

ते ताशी २,२०० ते २,५०० किलोमीटर वेगाने देखील उडू शकते. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, ते आधुनिक उल्का क्षेपणास्त्रे आणि इस्रायली प्रणालींनी सुसज्ज आहे.

राफेल करारावर २३ सप्टेंबर २०१६ रोजी नवी दिल्लीत तत्कालीन फ्रान्सचे संरक्षण मंत्री जीन-यवेस ड्रियन आणि तत्कालीन भारताचे संरक्षण मंत्री मनोहर पर्रिकर यांनी स्वाक्षरी केली. भारत सरकारने फ्रान्ससोबत ५९,००० कोटी रुपयांचा करार केला.