Ola Electric : ओला इलेक्ट्रिककडून दुर्मिळ पृथ्वी धातूंशिवाय मोटर विकसित; पहिल्या फेराइट मोटरला सरकारची मंजुरी; चीनवरील अवलंबित्व कमी होणार

By, Pravin Wankhade - October 7, 2025 04:30:35

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : Ola Electricइलेक्ट्रिक वाहन (EV) उत्पादक ओला इलेक्ट्रिकने देशातील पहिली दुर्मिळ पृथ्वी धातू-मुक्त दुचाकी फेराइट मोटर विकसित केली आहे, ज्याला सरकारने देखील मान्यता दिली आहे.Ola Electric

सध्या, भारत इलेक्ट्रिक वाहनांच्या मोटार उत्पादनासाठी चीनवर अवलंबून आहे. जेव्हा जेव्हा चीन दुर्मिळ पृथ्वी धातूंच्या निर्यातीवर निर्बंध घालतो, तेव्हा भारतातील इलेक्ट्रिक मोटर उत्पादनावर परिणाम होतो.Ola Electric

अशा परिस्थितीत, दुर्मिळ पृथ्वी धातूंशिवाय तंत्रज्ञानामुळे भारताचे चीनवरील अवलंबित्व कमी होईल. ओला इलेक्ट्रिकने सांगितले की, त्यांच्या बॅटरीला तामिळनाडूतील ग्लोबल ऑटोमोटिव्ह रिसर्च सेंटर (GARC) कडून प्रमाणपत्र मिळाले आहे.Ola Electric

रस्ते वाहतूक मंत्रालयाने ठरवलेल्या AIS 041 नियमांनुसार GARC ने ओलाच्या या मोटरची चाचणी केली आहे.

महायुती की स्वबळ, हे ठरण्यापूर्वीच एकनाथ शिंदेंनी नाशिक मध्ये घातले लक्ष

मोटारी स्वस्त होतील, इतर देशांवरील अवलंबित्व कमी होईल

ओला इलेक्ट्रिकने या वर्षी ऑगस्टमध्ये त्यांच्या ‘संकल्प २०२५’ कार्यक्रमात पहिल्यांदाच या फेराइट मोटर तंत्रज्ञानाचे प्रदर्शन केले. ७ किलोवॅट आणि ११ किलोवॅट मॉडेल्समध्ये असलेली ही नवीन फेराइट मोटर दुर्मिळ पृथ्वी धातू वापरणाऱ्या मोटर्सइतकीच चांगली कामगिरी करते.

ओला इलेक्ट्रिक म्हणते की, फेराइट मोटर समान शक्ती, कार्यक्षमता आणि टिकाऊपणा देते, परंतु त्याची किंमत खूपच कमी आहे. यामुळे पुरवठा साखळीतील चढउतारांचा धोका देखील कमी होतो, ज्यामुळे स्कूटरचे उत्पादन सोपे आणि स्वस्त होते.

वाहनांमध्ये दुर्मिळ पृथ्वीचे धातू कुठे वापरले जातात?

दुर्मिळ धातू विशेषतः इलेक्ट्रिक वाहनांमध्ये वापरल्या जातात. त्यांचा वापर कायमस्वरूपी चुंबकीय इलेक्ट्रिक मोटर्ससाठी कॉम्पॅक्ट आणि उच्च-कार्यक्षमता असलेले चुंबक बनवण्यासाठी केला जातो.
निओडीमियम, डिस्प्रोसियम आणि टर्बियम सारख्या घटकांपासून बनवलेले हे चुंबक मोटर्स इतर मोटर्सपेक्षा लहान, हलके आणि अधिक कार्यक्षम बनवतात, ज्यामुळे ईव्हीची श्रेणी आणि कार्यक्षमता सुधारते.
पेट्रोल आणि डिझेल वाहनांमध्ये कॅटॅलिटिक कन्व्हर्टर सारख्या घटकांमध्ये देखील त्यांचा वापर केला जातो. शिवाय, हे धातू सेन्सर्सपासून ते डिस्प्लेपर्यंत अनेक वाहन प्रणालींमध्ये वापरले जातात.
दुर्मिळ धातूंच्या खाणकामात चीनचा वाटा सुमारे ७०% आहे.

हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की, जागतिक दुर्मिळ पृथ्वीच्या खाणकामात चीनचा वाटा सुमारे ७०% आहे आणि उत्पादनात जवळपास ९०% आहे. अमेरिकेसोबतच्या वाढत्या व्यापार युद्धादरम्यान चीनने अलीकडेच सात मौल्यवान धातूंच्या (दुर्मिळ पृथ्वीच्या वस्तू) निर्यातीवर बंदी घातली आहे.

चीनने कार आणि ड्रोनपासून ते रोबोट्स आणि क्षेपणास्त्रांपर्यंत सर्व काही एकत्र करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या मॅग्नेटची निर्यात देखील चिनी बंदरांवर रोखली आहे. ऑटोमोबाईल, सेमीकंडक्टर आणि एरोस्पेस व्यवसायांसाठी हे साहित्य अत्यंत महत्त्वाचे आहे.