लोकशाहीवादी, बांगलादेशातल्या ग्रामीण जनतेचा मसीहा असे मुखवटे धारण करणाऱ्या नोबेल पारितोषिक विजेत्या अर्थतज्ज्ञाने बांगलादेशात पुरती चालूगिरी केली देशावर दिले सोडून वाऱ्यावर आणि स्वतःच्या ग्रामीण फॅमिलीच्या कंपन्यांची मात्र भांडवल भरती केली. बांगलादेशचे सध्याचे राज्यकर्ते मोहम्मद युनूस यांची ही कहाणी आहे.
बांगलादेशच्या ग्रामीण बँकेचे प्रवर्तक, ग्रामीण विकासाचे मसीहा म्हणून त्यांना नोबेल समितीने नोबेल पुरस्काराने सन्मानित केले होते. त्यावेळी जगभरातल्या सगळ्या देशांनी मोहम्मद युनूस यांना फार नावाजले होते. भारतात आणि महाराष्ट्रात शरद पवारांनी “बौद्धिक पेरणी” करून मोहम्मद युनूस यांचे मोठे मार्केटिंग केले होते. मोहम्मद युनूस यांनी बांगलादेशची ग्रामीण अर्थव्यवस्था किती सुधारली, सर्वसामान्य बांगलादेशींना रोजगार कसा उपलब्ध करून दिला, वगैरे बातम्यांनी त्यावेळची मराठी माध्यमे भरवली होती. जणू काही मोहम्मद युनूस यांनी बांगलादेशात ग्रामीण जनतेसाठी एक वेगळा स्वर्गच निर्माण केलाय, असा आभास भारतामध्ये आणि महाराष्ट्रात माध्यमांनी निर्माण केला होता.
पवार आणि युनूस
परंतु ज्या पद्धतीने शरद पवारांनी शेतकऱ्यांच्या कर्जमाफीच्या नावाखाली राज्य सहकारी बँकेचा भरणा केला आणि त्याचा राजकीय वापर स्वतःच्या राष्ट्रवादी काँग्रेसच्या भांडवल भरतीसाठी केला, त्याच पद्धतीने मोहम्मद युनूस यांनी बांगलादेशात स्वतःच्या सत्तेचा वापर स्वतःच निर्माण केलेल्या ग्रामीण फाउंडेशनच्या वेगवेगळ्या कंपन्यांच्या भांडवल भरतीसाठी केला. शेख हसीना यांना बाजूला करून मोहम्मद युनूस यांनी बांगलादेशमध्ये सत्ता बळकावल्यानंतर त्या देशाची अर्थव्यवस्था सुधारण्याच्या नावाखाली ग्रामीण फाउंडेशनच्या वेगवेगळ्या कंपन्यांना मोठमोठी कॉन्ट्रॅक्ट दिली, ग्रामीण विद्यापीठ स्थापनेला वेग दिला. ग्रामीण ह्यूमन पॉवर कंपनीला जगभरात मजूर आणि मध्यम दर्जाचे कुशल कामगार पुरविण्याचे कॉन्ट्रॅक्ट दिले. ग्रामीण बँकेला करांमध्ये 25 % सवलत दिली. ग्रामीण डिजिटल वॉलेट निर्मितीचे कॉन्ट्रॅक्ट दिले. हे गेल्या सहा ते आठ महिन्यांमध्ये घडले.
पण याच काळात मोहम्मद युनूस यांनी स्वतःची प्रतिमा मात्र आपण फार मोठे लोकशाहीवादी, बांगलादेशच्या पुनरुज्जीवनाचे मसीहा आहोत, अशी निर्माण करायचा प्रयत्न केला. प्रत्यक्षात त्यांनी ग्रामीण फाउंडेशनच्या वेगवेगळ्या कंपन्यांची भांडवल भरती केली.
FDI रसातळाला
पण नोबेल पुरस्कार विजेत्या अर्थतज्ज्ञाच्या राजवटीत बांगलादेशातली FDI अर्थात थेट परकीय गुंतवणूक गेल्या 5 वर्षांमध्ये सगळ्यात खाली आलेली दिसली. बांगलादेशात सामाजिक अस्थिरता आणि धार्मिक उन्माद या कारणांमुळे मूळातच FDI नव्हतीच, पण जी काही थोडीफार FDI आणली होती, ती शेख हसीना यांनी स्वतःच्या प्रतिमेच्या बळावर आणली होती, ती देखील मोहम्मद युनूस यांच्या राजवटीत खाली गेली. मोहम्मद युनूस यांचे नाव जगभरात मोठे ग्रामीण बँकर म्हणून गाजले, परंतु प्रत्यक्षात त्यांच्या राजवटीच्या काळात बांगलादेशातली परकीय गुंतवणूक रसातळाला पोहोचली.
युनूस यांची घराणेशाही
पण मोहम्मद युनूस फक्त ग्रामीण फाउंडेशनच्या वेगवेगळ्या कंपन्यांना कॉन्ट्रॅक्ट देऊन थांबले नाहीत, तर त्यांनी बांगलादेशात घराणेशाही देखील रेटून चालवली. स्वतःचा पुतण्या अपूर्व जहांगीर याला बांगलादेश सरकारचे डेप्युटी प्रेस सेक्रेटरी नेमले. ग्रामीण बँकेच्या माजी मॅनेजिंग डायरेक्टर नूर जहाँ बेगम यांना आपल्या सरकारमध्ये आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण सेक्रेटरी नेमले. या वशिलेबाजीतून मोहम्मद युनूस यांनी स्वतःची सत्ता जास्तीत जास्त घट्ट करायचा प्रयत्न केला. पण हे सगळे त्यांनी बांगलादेश ला शेख हसीना यांच्या हुकूमशाही राजवटीतून वाचवण्यासाठी केल्याचा आव आणला. प्रत्यक्ष त्यांनी स्वतःची घराणेशाही आणि आर्थिक गुलामगिरी बांगलादेशावर लादली.
To be published, comments must be reviewed by the administrator.*
Our website uses cookies to improve your experience. Learn more
Download App