China : चीनचे पहिले पुनर्वापर करण्यायोग्य रॉकेट प्रक्षेपण अयशस्वी:; ऑर्बिटमध्ये पोहोचले, पण बूस्टर पृथ्वीवर परतताना फुटले

By, Pravin Wankhade - December 4, 2025 02:00:28

0

वृत्तसंस्था

बीजिंग : China चीनच्या आघाडीच्या खासगी अंतराळ कंपनी लँडस्पेसने 3 डिसेंबर रोजी आपले पहिले पुनर्वापर करण्यायोग्य रॉकेट ZQ-3 Y1 प्रक्षेपित केले. रॉकेटने यशस्वीरित्या कक्षा गाठली, परंतु पहिल्या टप्प्यातील बूस्टरच्या लँडिंग दरम्यान बिघाड झाला. ते रिकव्हरी साइटच्या वर फुटले.China

पुनर्वापर करण्यायोग्य रॉकेटला कक्षेत पाठवण्याचा चीनचा हा पहिलाच प्रयत्न होता. अमेरिका अजूनही एकमेव देश आहे, ज्याचा ऑर्बिटल क्लास बूस्टर पृथ्वीवर यशस्वीरित्या परतला आहे. एलॉन मस्कच्या स्पेसएक्स कंपनीने फाल्कन 9 रॉकेटद्वारे सर्वात आधी असे केले होते.China

याव्यतिरिक्त, जेफ बेझोसची कंपनी ब्लू ओरिजिननेही असे केले आहे. गेल्या महिन्यात न्यू ग्लेन रॉकेट आपल्या दुसऱ्या मोहिमेत बूस्टरला परत मिळवण्यात आणि त्याचा पुनर्वापर करण्यात यशस्वी ठरले होते.China

गोदावरी वाहणार खळखळ आणि निर्मळ; क्लीन गोदावरी बाँड्सचे नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज मध्ये लिस्टिंग!!

मोहिमेचा उद्देश: पुनर्वापर करण्यायोग्य तंत्रज्ञानाची चाचणी करणे

या मोहिमेचा उद्देश रॉकेटला लो-अर्थ ऑर्बिट (LEO) पर्यंत घेऊन जाणे आणि पहिल्या टप्प्याला परत पृथ्वीवर उतरवणे हा होता. मात्र, आग लागल्यामुळे ते यात यशस्वी होऊ शकले नाही.

चाचणी कशी झाली: प्रक्षेपण सुरळीत झाले पण परतीच्या वेळी स्फोट झाला

रॉकेटचे दुपारी चीनच्या जिउक्वान सॅटेलाइट लॉन्च सेंटरमधून प्रक्षेपण करण्यात आले.
रॉकेटने लिफ्टऑफपासून ऑर्बिट इंसर्शनपर्यंतचा संपूर्ण प्रवास नियोजित केल्याप्रमाणे पूर्ण केला.
लँडस्पेसच्या अभियंत्यांनी लाईव्ह अपडेट्समध्ये सांगितले की टेलीमेट्री डेटा परिपूर्ण होता.
पहिल्या टप्प्याच्या परतीच्या वेळी एखाद्या बिघाडामुळे हवेतच त्याला आग लागली.
याचे कारण रॉकेटच्या हीट शील्डमध्ये किंवा पॅराशूट सिस्टीममध्ये काही बिघाड असू शकतो.

मिथेन-पॉवर्ड इंजिनवर रॉकेट चालते

ZQ-3 Y1 हे एक मध्यम-लिफ्ट रियूजेबल रॉकेट आहे, जे मिथेन-शक्तीवर चालणाऱ्या इंजिनने युक्त आहे. हे चीनच्या खाजगी कंपनी लँड स्पेसने बनवले आहे. रॉकेटचा व्यास 4.5 मीटर आहे. उंची 66.1 मीटर आहे.
पूर्णपणे इंधन भरल्यावर त्याचे वजन सुमारे 570 मेट्रिक टन होते. लिफ्टऑफ थ्रस्ट 750 टनांपेक्षा जास्त आहे. हे उपग्रहांना लो-अर्थ ऑर्बिट किंवा सन-सिंक्रोनस ऑर्बिटमध्ये घेऊन जाऊ शकते.
रॉकेटचे प्रोपेलेंट टँक स्टेनलेस स्टीलचे बनलेले आहेत, जे मजबूत असतात, उच्च तापमान आणि गंज सहन करू शकतात आणि त्यांची किंमतही कमी असते. बूस्टरवर चार ग्रिड फिन आणि चार लँडिंग लेग्स लावलेले आहेत.

लहान-मोठ्या तांत्रिक समस्येमुळे रॉकेट अयशस्वी झाले

तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, लहान-सहान तांत्रिक समस्येमुळे रॉकेट अयशस्वी झाले. ही समस्या ठीक करायला जास्त वेळ लागणार नाही. कंपनीच्या एका प्रवक्त्याने सांगितले की, ही पहिली चाचणी होती, डेटाच्या आधारे आम्ही पुढील उड्डाणे अधिक मजबूत करू.

ही चाचणी चीनच्या व्यावसायिक अंतराळ क्षेत्रासाठी एक ऐतिहासिक क्षण होता, कारण पहिल्यांदाच एखाद्या चिनी खाजगी कंपनीने ऑर्बिटल चाचणीसह फर्स्ट स्टेज रिकव्हरी ट्रायल केले. आतापर्यंत चीनकडे सिंगल-यूज रॉकेट्स आहेत, परंतु रियूजेबल रॉकेट्समुळे खर्च 30-50% कमी होऊ शकतो.