चंद्राच्या सर्वात बाहेरील आवरणात आढळला ऑर्गन 40 ‘ वायू

By, Sachin Deshmukh - March 9, 2022 08:40:58

0

विशेष प्रतिनिधी

नवी दिल्ली : भारताच्या चांद्रयान-२ मोहिमेच्या ऑर्बिटरने नुकतेच उघड केले आहे की ‘ऑर्गन 40 ‘ वायू चंद्राच्या सर्वात बाहेरील आवरणात (एक्सोस्फीअर) पसरला आहे. या खुलाशातून चंद्राच्या पृष्ठभागाविषयी नवीन माहिती मिळेल आणि अभ्यासात मदत होईल. Organ 40 gas found in the outermost mantle of the moon

इस्रोने मंगळवारी सांगितले की, चंद्रावर या वायूचे अस्तित्व यापूर्वी सापडले होते, परंतु ताज्या शोधात तो त्या भागात असल्याचे आढळून आले आहे, ज्याचा शास्त्रज्ञांना अंदाजही नव्हता.

बाहुबलीनंतर आता आदिपुरुष चित्रपटाची उत्सुकता; प्रभू रामचंद्राच्या भूमिकेत अभिनेता प्रभास दिसणार

हा शोध चंद्राच्या अॅटमॉस्फेरिक कंपोझिशन एक्सप्लोरर-2 (चेस-2) ने ऑर्बिटरवर लावला आहे. हे मास स्पेक्ट्रोमीटर साधन आहे. हे उपकरण घटकांची घनता, त्यांचे मूलभूत रसायन आणि रेणूंची रचना इत्यादी मोजण्यासाठी वापरले जाते. जिओफिजिकल रिसर्च लेटर्स या वैज्ञानिक जर्नलमध्ये इस्रोच्या नवीन शोधाचा अहवाल प्रसिद्ध करण्यात आला आहे.

उल्लेखनीय आहे की चांद्रयान-२ मोहिमेअंतर्गत २०१९ मध्ये लँडर आणि रोव्हर चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरवले जाणार होते, परंतु मोहिमेचा तो भाग अयशस्वी झाला. मोहिमेचा पहिला भाग, त्याचे ऑर्बिटर, यशस्वीरित्या चंद्राच्या कक्षेत ठेवण्यात आले. त्यातील उपकरणे किमान ७ वर्षे चंद्रावर विविध शोध लावत राहतील. इस्रो या वर्षाच्या अखेरीस चांद्रयान-३ मिशन देखील पाठवू शकते.

५० वर्षांपूर्वीअमेरिकन अपोलोचा शोध

इस्रोच्या मते, १९७२ मध्ये पाठवलेले अमेरिकन मिशन अपोलो १७ हे चंद्रावर ‘ऑर्गन 40 ‘ची पुष्टी करणारे पहिले होते. पण त्यावेळी तो फक्त चंद्राच्या विषुववृत्तीय प्रदेशात सापडला होता.

नवीन शोधाचा अर्थ

इस्रोच्या म्हणण्यानुसार, एक्सोस्फियरमध्ये ‘ऑर्गन 40 ‘ वायू मिळाल्याने चंद्राचे बाह्य वर्तुळ समजण्यास मदत होईल. तसेच, त्याच्या पृष्ठभागापासून दहापट मीटरच्या आत होणाऱ्या किरणोत्सर्गी हालचालींचा अधिक अचूक अंदाज लावला जाऊ शकतो.

इस्रोने सांगितले की, चेस-२ मध्ये अज्ञात कारणांमुळे ‘ऑर्गन 40 ‘ वायूमध्ये वाढ झाल्याचे आढळून आले आहे. याचे कारण चंद्राचा भूकंप किंवा आणखी काही असू शकते, हे समजून घेण्यासाठी अधिक अभ्यासाची आवश्यकता असेल.