वृत्तसंस्था
नवी दिल्ली : ‘उज्ज्वला’ गॅसमुळे दीड लाख जणांचे प्राण वाचले असून वायू प्रदूषणाच्या मृत्यूचे प्रमाण १३ टक्क्यांनी घटले आहे.एका अभ्यासात ही माहिती उघड झाली आहे. ‘Ujjwala’ gas saves 1.5 lakh lives; Deaths from air pollution have dropped by 13 percent
अभ्यासानुसार एका वर्षात १.५ लाखांहून अधिक जीव वाचले, वायू प्रदूषणामुळे होणाऱ्या मृत्यूंमध्ये १३% घट झाली आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी गरिबांना मोफत गॅस सिलेंडर देण्याची उज्ज्वला योजना सुरु केली. त्याद्वारे चूल आणि प्रचलित इंधनामुळे वायूप्रदूषण आणि दुष्परिणाम कमी करण्याचा हेतू होता. तो आता सफल होत असल्याचे या अभ्यासातून स्पष्ट होत आहे.
उज्ज्वला कार्यक्रमाच्या पहिल्या स्वतंत्र प्रभाव मूल्यांकनानुसार, स्वयंपाकाचे इंधन म्हणून एलपीजीचा अधिक वापरामुळे एकट्या २०१९ मध्ये प्रदूषणाशी संबंधित किमान १.५ लाख अकाली मृत्यू रोखल्याचा अंदाज आहे.
अजय नागपुरे, रितेश पाटीदार आणि वंदना त्यागी यांनी हा निष्कर्ष काढला आहे. ते वर्ल्ड रिसोर्सेस इन्स्टिट्यूट (WRI) इंडियासाठी काम करतात. तो चालू आहे आणि अजून समीक्षकांचे पुनरावलोकन करणे बाकी आहे. आयआयटी रुरकीमधून पी.एचडी. केलेले नागपुरे १८ वर्षांपासून वायू प्रदूषणाशी संबंधित संशोधनात गुंतलेले आहेत.भारतात येण्यापूर्वी मिनेसोटा विद्यापीठातील ह्युबर्ट हम्फ्रे स्कूल ऑफ पब्लिक अफेयर्समधील विज्ञान, तंत्रज्ञान आणि पर्यावरण धोरण केंद्रात होते. २०१९ मध्ये त्यागी, एक पर्यावरण अभियंता, पूर्वी आयआयटी रुरकी येथे रिसर्च फेलो होते आणि त्याच संस्थेतून २०१७ चे पदवीधर असलेले रितेश पाटीदार हे शाश्वत स्वच्छ स्वयंपाक ऊर्जा उपाय, वायू प्रदूषण आणि संबंधित धोरणांवर संशोधन करत आहेत. संशोधकांचे म्हणणे आहे की उज्ज्वलाचे फायदे त्यांच्याद्वारे मोजलेले अंदाज आणि वास्तविक फायदे आणखी जास्त असू शकतात.
उदाहरणार्थ, अकाली मृत्यू टाळण्याचा अंदाज फक्त घरातील वायू प्रदूषणासाठी आहे. पण स्वयंपाकाचे इंधनही बाहेरच्या वायू प्रदूषणात हातभार लावते. याआधीच्या अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की घरगुती स्वयंपाक करताना बायोमास जाळल्याने बाहेरील वायू प्रदूषणात ३०-४० टक्के योगदान होते. बाहेरच्या वायू प्रदूषणात घट होण्याचे आरोग्य किंवा उत्सर्जन फायद्यांचा आम्ही अंदाज लावलेला नाही,” नागपुरे यांनी सांगितले.
To be published, comments must be reviewed by the administrator.*
Our website uses cookies to improve your experience. Learn more