Sonam Wangchuk : लेह हिंसाचारप्रकरणी सोनम वांगचुक म्हणाले- मला बळीचा बकरा बनवले, केंद्राने त्यांच्या NGOचा परदेशी निधी परवाना रद्द केला

By, Pravin Wankhade - September 26, 2025 06:00:12

0

वृत्तसंस्था

नवी दिल्ली : Sonam Wangchuk लडाखचे कार्यकर्ते आणि शिक्षणतज्ज्ञ सोनम वांगचुक यांनी गुरुवारी लेहमध्ये हिंसाचार भडकवल्याचे आरोप फेटाळून लावले. वांगचुक म्हणाले, “मला बळीचा बकरा बनवले जात आहे. यामुळे परिस्थिती सुधारणार नाही तर ती आणखी बिकट होईल.”Sonam Wangchuk

२४ सप्टेंबर रोजी उशिरा, गृहमंत्रालयाने लेहमधील हिंसाचारासाठी वांगचुक यांना जबाबदार धरले. सरकारने म्हटले आहे की, “वांगचुक यांनी प्रक्षोभक विधानांनी जमावाला भडकावले, हिंसाचारात त्यांचे उपवास सोडले, परंतु परिस्थिती नियंत्रित करण्याचा प्रयत्न करण्याऐवजी, रुग्णवाहिकेतून त्यांच्या गावी निघून गेले.”Sonam Wangchuk

दरम्यान, सीबीआयने वांगचुक यांच्या एनजीओ, हिमालयन इन्स्टिट्यूट ऑफ अल्टरनेटिव्ह्ज लडाख (एचआयएएल) ची परदेशी निधी घोटाळ्याप्रकरणी चौकशी सुरू केली आहे. सरकारने त्यांच्या एनजीओचा परदेशी निधी परवाना रद्द केला आहे.Sonam Wangchuk

देवेंद्र फडणवीसांनी काढली राहुल गांधींच्या Gen Z दाव्यातली हवा; भारतीय युवकांवर व्यक्त केला विश्वास

त्यांच्या एनजीओ एचआयएएल आणि स्टुडंट्स एज्युकेशनल अँड कल्चरल मूव्हमेंट ऑफ लडाख (एसईसीएमओएल) वर फॉरेन कॉन्ट्रिब्युशन रेग्युलेशन ॲक्ट (एफसीआरए) चे उल्लंघन केल्याचा आरोप आहे.

२४ सप्टेंबर रोजी लेहमध्ये लडाखला पूर्ण राज्याचा दर्जा मिळावा यासाठी निदर्शने झाली. या हिंसाचारात चार जणांचा मृत्यू झाला. ८० हून अधिक निदर्शक आणि ३० सुरक्षा कर्मचारी जखमी झाले.

एफसीआरए म्हणजे काय…

FCRA म्हणजे फॉरेन कॉन्ट्रिब्युशन रेग्युलेशन ॲक्ट. परदेशी निधी (देणग्या, अनुदान, धर्मादाय संस्था किंवा इतर प्रकल्पांसाठी) मिळवू इच्छिणाऱ्या कोणत्याही भारतीय एनजीओ किंवा संस्थेला प्रथम सरकारकडून FCRA परवाना मिळवावा लागतो. या परवान्याशिवाय, परदेशी निधी प्राप्त करणे किंवा वापरणे बेकायदेशीर आहे.

सीबीआय एनजीओच्या खात्यांची चौकशी करत आहे

सीबीआयचे पथक लडाखमध्ये तळ ठोकून आहेत. सीबीआय अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, सध्या कोणताही एफआयआर दाखल झालेला नाही. सीबीआयचे पथक एनजीओचे खाते आणि नोंदी तपासत आहे.

या प्रकरणाबाबत वांगचुक म्हणाले की, सुमारे १० दिवसांपूर्वी, सीबीआयचे एक पथक गृह मंत्रालयाकडून आदेश घेऊन त्यांच्याकडे आले होते, ज्यामध्ये असे म्हटले होते की त्यांच्या दोन्ही संस्थांनी परदेशी देणग्या स्वीकारण्यासाठी आवश्यक मान्यता घेतलेली नाही.

सोनम म्हणाले की त्यांची संस्था परदेशी देणग्यांवर अवलंबून नाही. दोन्ही संस्था वंचित मुलांना मोफत शिक्षण देतात. HIAL मध्ये, विद्यार्थ्यांना प्रकल्पांवर काम करण्यासाठी स्टायपेंड देखील दिला जातो.

सीबीआय चौकशीवर वांगचुक म्हणाले…

सीबीआयला फक्त २०२२ ते २०२४ पर्यंतच्या खात्यांची तपासणी करायची होती, पण ते आता २०२० आणि २०२१ मधील नोंदी तपासत आहेत. तक्रारीव्यतिरिक्त शाळांकडूनही कागदपत्रे मागवली जात आहेत.

स्थानिक पोलिसांनी सुरुवातीला त्यांच्यावर देशद्रोहाचा आरोप लावला. कामगारांना वेतन न दिल्याचा आरोप करणारी चार वर्षांपूर्वीची जुनी तक्रारही पुन्हा उघडण्यात आली आहे.
सरकारने HIAL ला दिलेल्या जमिनीचा भाडेपट्टा रद्द केला, कारण भाडेपट्टा रक्कम जमा झाली नाही, तर त्यांच्याकडे असे कागदपत्रे आहेत की सरकारने स्वतः म्हटले होते की कोणतेही शुल्क आकारले जाणार नाही.

मला आयकर विभागाकडूनही एक नोटीस मिळाली आहे आणि आता सीबीआय चौकशी सुरू आहे. लडाखमध्ये कोणताही कर नाही, तरीही मी स्वेच्छेने कर भरतो. असे असूनही, नोटीस पाठवल्या जात आहेत.

२४ सप्टेंबर रोजी लडाखमधील परिस्थिती बिकट झाली. १९८९ नंतरच्या सर्वात मोठ्या हिंसाचारात तरुणांनी तोडफोड आणि जाळपोळ केली. भाजप कार्यालय, हिल कौन्सिल आणि अनेक वाहने जाळण्यात आली. परिस्थिती नियंत्रणात आणण्यासाठी पोलिस आणि निमलष्करी दलांना अश्रुधुराचा वापर करावा लागला.