S Jaishankar : एस. जयशंकर यांचं वक्तव्य : शेजारी देशांशी संबंध कायम ठेवणं सोपं नसतं, पण भारताने परिपक्वता दाखवली

By, Pravin Wankhade - June 22, 2025 05:30:17

0

विशेष प्रतिनिधाी

नवी दिल्ली : S Jaishankar भारतानं आपल्या शेजारी देशांशी कसे संबंध ठेवावेत, यावर भारताचे परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर यांनी नुकतीच एक महत्त्वपूर्ण प्रतिक्रिया दिली. त्यांनी स्पष्ट केलं की शेजारी देशांशी नेहमीच सुलभ संबंध ठेवता येतील, अशी अपेक्षा नको. पण भारतानं परिपक्व धोरण तयार केलं आहे, ज्यामुळे सरकारं बदलली तरी संबंध बिघडत नाहीत.S Jaishankar

शेजाऱ्यांशी संबंध नेहमी सोपे नसतात

जयशंकर म्हणाले की, “शेजारी देशांशी संबंध सहज असतातच असं नाही. काही वेळा अडचणी येतात, मतभेद होतात. पण भारतानं एक अशी नीती स्वीकारली आहे की जिच्यामुळं संबंध टिकवता येतात.

Fadnavis : बोल बच्चन भैरवींना मी उत्तर देत नाही; फडणवीस यांचा ठाकरेंच्या टीकेवर पलटवार

ते पुढं म्हणाले, “आपल्या प्रत्येक शेजाऱ्यानं हे समजून घेतलं पाहिजे की भारतासोबत मैत्री ठेवल्यानं त्यांचाच फायदा होतो, आणि वैरभाव ठेवल्यानं नुकसानच होतं. काही देशांना हे समजायला वेळ लागतो.”

पाकिस्तानच्या बाबतीत अपवाद

परराष्ट्रमंत्र्यांनी पाकिस्तानचं नाव घेत असताना स्पष्ट केलं की तो एक अपवाद आहे.

“पाकिस्तानमध्ये सुरुवातीपासूनच भारतविरोधी विचारप्रणाली आहे. तिथं सत्तेचं केंद्र म्हणजे लष्कर आहे. त्यामुळे तेथील धोरणं नेहमी भारतविरोधीच असतात.”

मोदी सरकारने पाकिस्तानबाबत घेतली कठोर भूमिका

एस. जयशंकर म्हणाले, “पूर्वीच्या सरकारांनी पाकिस्तानबाबत सौम्य धोरणं ठेवली होती. पण मोदी सरकारने हे धोरण पूर्णपणे बदललं. आम्ही आता केवळ प्रतिक्रिया देत नाही, तर गरज पडल्यास स्वतःहूनही पुढाकार घेतो.”

ते पुढं म्हणाले, “2016 मधील *सर्जिकल स्ट्राइक, 2019 चा **बालाकोट एअर स्ट्राइक* आणि *ऑपरेशन सिंदूर* हे याचे ठळक उदाहरणं आहेत. आता पाकिस्तानला हे समजलं आहे की तो काहीही करेल, तरी शिक्षा होणार नाही – असं राहिलेलं नाही.”

अमेरिका आणि चीनबाबत विचार

जयशंकर यांनी भारताच्या अमेरिका आणि चीनबरोबरच्या संबंधांवरही मत व्यक्त केलं.

अमेरिका:
“अमेरिकेबरोबरचे संबंध कधी कधी अनिश्चित असतात. म्हणूनच भारतानं तिथं जास्तीत जास्त संवाद आणि सहकार्य वाढवून संबंध संतुलित ठेवण्याचा प्रयत्न केला आहे.”

चीन:
“सीमेवर काही वेळा परिस्थिती खूपच तणावपूर्ण झाली होती, विशेषतः गलवानमध्ये झालेल्या चकमकीनंतर. म्हणूनच आम्हाला तिथं रस्ते, पूल आणि अन्य सुविधा तयार कराव्या लागल्या.”

ते पुढं म्हणाले, “पूर्वीच्या सरकारांनी सीमावर्ती भागाकडं दुर्लक्ष केलं. ती मोठी चूक होती. पण आज आपण मजबूत आहोत, कारण आम्ही त्या भागात आवश्यक पायाभूत सुविधा उभ्या केल्या आहेत.”

11 वर्षांत मोदी सरकारने शेजारी देशांशी संबंध बळकट केले

जयशंकर म्हणाले की, “मोदी सरकारने गेल्या *11 वर्षांत शेजारी देशांशी संबंध सुधारण्यावर* खूप लक्ष दिलं.”

श्रीलंका:
“श्रीलंकेत सरकार बदललं, तरी भारतासोबतचे संबंध चांगलेच राहिले.”

मालदीव:
“मालदीवसोबत सुरुवातीला थोडा तणाव होता, पण आता संबंध पुन्हा सुधारले आहेत.”

नेपाळ:
“नेपाळमधील राजकारणात भारताला अनेकदा ओढलं जातं, पण आपण त्यात अडकू नये. आपल्याला शांतपणे आणि समजूतदारपणे काम करत राहायला हवं.”

परराष्ट्र धोरण म्हणजे संयम आणि दूरदृष्टी

जयशंकर म्हणाले, “संबंधांमध्ये चढ-उतार येत राहतात, पण अशा वेळी आपली भूमिका परिपक्व असावी लागते. संकटात पळ काढणं ही कमकुवत धोरणाची निशाणी असते.”

त्यांनी असंही स्पष्ट केलं की, भारत आता कोणताही निर्णय घेण्याच्या आधी दबावाखाली येत नाही. भारत आता स्वाभिमान, रणनीती आणि संयमाच्या आधारावर निर्णय घेतो.

निष्कर्ष: भारताचं परराष्ट्र धोरण अधिक सशक्त आणि स्पष्ट

जयशंकर यांच्या या वक्तव्यानंतर हे स्पष्ट होतं की भारताचं परराष्ट्र धोरण आता खूप सशक्त, दृढ आणि स्वाभिमानी झालं आहे. शेजारी देशांशी संबंध ठेवताना आपण पूर्वीसारखे नरमपणा दाखवत नाही, तर गरजेनुसार कडक भूमिका घेतो.

पाकिस्तानबाबत भारताची भूमिका आता अत्यंत स्पष्ट आहे. चीनसोबतही भारत आता डोळ्याला डोळा भिडवून बोलतो.

शेजारी देशांबरोबरचे संबंध यशस्वी ठेवण्यासाठी संयम, धोरण आणि दीर्घकालीन दृष्टी हवी असते – आणि तीच गोष्ट मोदी सरकारनं सिद्ध केली आहे.