Patanjali : पतंजलीने इतर ब्रँडच्या च्यवनप्राशला फसवे म्हटले; डाबरच्या तक्रारीवर दिल्ली HCने म्हटले, फ्रॉडऐवजी ‘कमी दर्जाचे’ म्हणा, काय अडचण आहे?

By, Pravin Wankhade - November 7, 2025 05:00:47

0

विशेष प्रतिनिधी

मुंबई : Patanjali च्यवनप्राशच्या जाहिरातीमुळे पतंजली पुन्हा एकदा वादात सापडली आहे. खरं तर, कंपनीने च्यवनप्राशच्या जाहिरातीत इतर कंपन्यांच्या ब्रँडना “फसवे” म्हटले आहे. डाबर इंडियाने पतंजलीविरुद्ध मानहानी आणि अन्याय्य स्पर्धेचा खटला दाखल केला आहे.Patanjali

दिल्ली उच्च न्यायालयाने गुरुवारी (६ नोव्हेंबर) या प्रकरणाची सुनावणी केली. न्यायमूर्ती तेजस कारिया यांनी असा निर्णय दिला की जाहिरातीमध्ये इतर ब्रँडविरुद्ध “फसवा” हा शब्द वापरणे चुकीचे आहे, कारण ते अपमानजनक आणि आक्षेपार्ह आहे. न्यायालयाने जाहिरातीवर अंतरिम स्थगिती द्यायची की नाही यावर आपला निर्णय राखून ठेवला.Patanjali

BJP Appoints ; आगामी स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीची तयारी; भाजपकडून सर्व जिल्ह्यांचे निवडणूक प्रमुख नियुक्त

न्यायालयाने म्हटले – तुम्ही इतर च्यवनप्राशला फसवे कसे म्हणू शकता?

न्यायमूर्ती तेजस कारिया यांच्या अध्यक्षतेखालील खंडपीठाने पतंजलीचे वरिष्ठ वकील राजीव नायर यांना प्रश्न विचारला. न्यायालयाने म्हटले, “‘कनिष्ठ’ हा शब्द वापरा, त्यात काय अडचण आहे? ते जाहिरातीच्या मुद्द्यालाही संबोधित करत नाही.”

“तुम्ही म्हणत आहात की ते सगळे फसवे आहेत आणि मीच खरा आहे. बाकीच्या सगळ्या च्यवनप्राशला तुम्ही कसे फसवे म्हणू शकता? तुम्ही त्यांना कमी दर्जाचे म्हणू शकता, पण त्यांना फसवे म्हणू नका… तुम्हाला शब्दकोशात फसवेशिवाय दुसरा कोणताही शब्द सापडत नाही का?”

पतंजली जाहिरात: च्यवनप्राशच्या नावाखाली लोकांची फसवणूक केली जात आहे

पतंजलीच्या नवीन “पतंजली स्पेशल च्यवनप्राश” जाहिरातीत, बाबा रामदेव असे म्हणताना दिसत आहेत की “च्यवनप्राशच्या नावाखाली बहुतेक लोकांची फसवणूक होत आहे.” ही जाहिरात इतर ब्रँडना फसवे म्हणते आणि पतंजलीकडेच खरी आयुर्वेदिक शक्ती आहे असा प्रचार करते. ही जाहिरात गेल्या महिन्यात प्रसिद्ध झाली होती.

या जाहिरातीत पतंजलीचा दावा आहे की त्यांच्या उत्पादनात ५१ आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आणि केशर आहे. तथापि, २०१४ मध्ये सरकारने असे दावे दिशाभूल करणारे असल्याचे घोषित केले. शिवाय, “स्पेशल” या शब्दाचा वापर औषध नियमांविरुद्ध मानला गेला.

डाबर म्हणाले – बाबा रामदेव जेव्हा फसवे हा शब्द उच्चारतात तेव्हा ते गंभीर होते

जाहिरात प्रकरणात डाबरने असा युक्तिवाद केला की पतंजलीची जाहिरात संपूर्ण वर्गाची बदनामी करते. ज्येष्ठ वकील संदीप सेठी म्हणाले, “‘फसवे’ हा शब्द स्वतःच अपमानास्पद आहे. तो सर्व ब्रँडना एकाच ब्रशने रंगवतो.” त्यांनी पुढे म्हटले की, सत्याचे प्रतीक मानल्या जाणाऱ्या बाबा रामदेव सारख्या योगगुरूसोबत हे आणखी गंभीर आहे.

डाबरचा असा युक्तिवाद आहे की ही जाहिरात ग्राहकांमध्ये घबराट निर्माण करत आहे. कंपनीने म्हटले आहे की त्यांचे उत्पादन कायदेशीर शास्त्रांनुसार तयार केले जाते. पतंजलीला यापूर्वी खटल्यांचा सामना करावा लागला आहे, जिथे न्यायालयाने त्यांना त्यांच्या ४०-औषधींच्या सूत्राला लक्ष्य करण्यापासून रोखले होते. डाबर १९४९ पासून च्यवनप्राश बाजारात आहे आणि त्यांचा ६१% बाजार हिस्सा आहे.